Op 8 December 2007 is het de 20ste verjaardag van het historische INF-verdrag over de afschaffing van nucleaire middenlange-afstands raketten (Kruisraketten en SS-20's). Het INF Verdrag tussen de Verenigde Staten en de Sovjetunie werd in Washington, D.C. op 8 december 1987, door President Ronald Reagan en Secretaris-Generaal Mikhail Gorbachev ondertekend. Het verdrag elimineerde nucleaire en conventionele, vanaf de grond gelanceerde ballistische- en kruisraketten met een bereik van 500 tot 5.500 kilometers . Na de in het verdrag genoemde deadline, 1juni 1991, waren er in totaal 2.692 van dergelijke wapens vernietigd, 846 door de V.S. en 1846 door de Sovjetunie.
Het INF Verdrag kwam tot stand na jaren van hoogspanning tussen de V.S. en
de Sovjetunie. Dit Verdrag maakte een eind aan de plaatsing van kruisraketten
in vijf NAVO-lidstaten: België (Florennes), Duitsland (Mutlangen), Italië
(Comiso), Nederland (Woensdrecht) en het UK (Greenham Common en Molesworth).
De kruisraketten hadden voor de grootste massademonstraties ooit in onze
westelijke hoofdsteden gezorgd. Nucleaire vernietiging bedreigde het voortbestaan
van de mensheid. Het INF Verdrag was het begin van een tijdperk van ontspanning
tussen de Sovjetunie en het Westen. In December 1989, tijdens de top van
Malta, verklaarden Gorbachev en George H.W. Bush de Koude Oorlog officieel
als beëindigd.
De Koude Oorlog was een periode waarin Europa werd opgedeeld tussen de transatlantische militaire alliantie van de NAVO, en het Warschaupact, de militaire alliantie van de Sovjetunie met Bulgarije, Tsjecho-Slowakije, Oost-Duitland, Hongarije, Polen en Roemenië. Het Warschaupact werd officieel ontbonden op 1 juli 1991, spoedig na het einde van de Koude Oorlog. De Sovjetunie trok zijn kernwapens terug uit de Oekraïne en Wit-Rusland, thans onafhankelijke staten.
Jammer genoeg gaf de NAVO geen vervolg aan de acties van Rusland, en bleven er Amerikaanse tactische kernwapens gestationeerd in verscheidene NAVO-lidstaten: België, Duitsland, Griekenland, Italië, Nederland, Turkije en het UK. De V.S. is daarmee de enige kernwapenstaat die kernwapens op het grondgebied van niet-kernwapenstaten heeft opgesteld. Voor velen is dat strijdig met de geest van de Artikelen I & II van het nucleaire Non-Proliferatie Verdrag (NPV). (1)
De meeste van deze kernwapens zijn militair overbodig geworden: vanwege hun
kleine bereik, kunnen zij alleen doelen binnen de nieuwe lidstaten van de
EU bereiken. Het lijkt er op dat ze geen militair maar vooral een politiek
doel hebben, i.e. voordoen als trouwe bondgenoot van de kernwapenstaten.
Rond deze kernwapens wordt politiek erg geheimzinnig gedaan. Vragen door
parlementsleden in de betrokken landen worden steeds beantwoord met "noch
bevestigend noch ontkennend", het officiële NAVO beleid. Dit maakt het
natuurlijk erg moeilijk, zo niet onmogelijk, om een eerlijk democratisch
debat te voeren.
Een internationaal onderzoek van Greenpeace in 2006 (2) toonde aan dat het
publiek in de 6 betreffende NAVO-landen zich niet bewust is van de aanwezigheid
van kernwapens op hun grondgebied. Dit terwijl het publiek regelmatig door
de media wordt gealarmeerd over kernwapengevaren in Irak, Noord-Korea of
Iran. Wij weten dat de oorlog in Irak is ontstaan om niet-bestaande massavernietigingwapens.
Wij weten echter niets over de kernwapens, met een kracht van duizenden Hiroshima-bommen,
die in onze eigen nabijheid zijn opgeslagen. Hetzelfde Greenpeace-onderzoek
toont aan dat zodra mensen weet hebben van de aanwezigheid van VS-kernwapens
op hun grondgebied een grote meerderheid wil dat deze worden teruggetrokken.
Op 8 Juli 1996 besliste het Internationale Gerechtshof (ICJ) in Den Haag
dat er een wettelijke verplichting bestaat om in goed onderling vertrouwen
te onderhandelen over kernontwapening in al zijn aspecten. Hier verwees het
ICJ duidelijk naar Artikel VI van het Non-Proliferatie Verdrag uit 1968.
Het NPV, dat door 188 staten is ondertekend, beperkt zich immers niet alleen
tot aandacht voor de verspreiding van kernwapens naar landen als Iran. Het
NPV verplicht ook kernwapenstaten om volledige kernontwapening na te streven.
In Artikel VI valt te lezen: "Er bestaat een verplichting om te goeder trouw te onderhandelen en om nucleaire ontwapening in al zijn aspecten tot stand te brengen". Het gebrek aan bereidheid van de kernwapenstaten om te onderhandelen over een verdrag dat kernwapens verbied is frustrerend voor vele regeringen. Decennia lang heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties nucleaire ontwapeningsresoluties met grote meerderheden goedgekeurd. De V.S., Israël, Frankrijk en het UK hebben zich echter altijd verzet tegen dit streven naar volledige kernontwapening. Vorig jaar, kondigden de V.S. plannen aan voor het maken van zogenaamde "betrouwbare vervangbare kernkoppen" Dit jaar kondigde het VK de vervanging van hun nucleaire Trident systeem aan, terwijl Frankrijk haar nieuwe kernraket , de M-51, test.
Kofi Annan verklaarde tijdens één van zijn laatste toespraken
als VN Secretaris Generaal: “Terwijl regeringen samenwerken rond vele internationale
bedreigingen, is er een domein waar er een totaal gebrek is aan een gemeenschappelijke
strategie en dan nog dat wat de grootste bedreiging vormt: het domein van
nucleaire wapens". Annan verklaarde verder: "Wij zijn in slaap gevallen tijdens
het besturen van een snel voortbewegend vliegtuig.
We moeten ontwaken en snel de controle weer in handen nemen. Een vliegtuig
kan slechts in de lucht blijven als beide vleugels in orde zijn. Wij kunnen
helaas niet kiezen tussen non-proliferatie en ontwapening. Wij moeten beide
zaken snel de aandacht geven die ze vereisen.'
Tijdens het hoogtepunt van de koude oorlog was er reeds de roep om een kernwapenvrije
wereld. Op 15 januari 1986, stelde Gorbachev voor om alle kernwapens, inclusief
de INF raketten in Europa, te verbieden tegen het jaar 2000. Dit voorstel
werd afgewezen door de V.S.
Nochtans, twintig later jaar, op 4 Januari 2007, riepen Henry Kissinger,
Sam Nunn, William Perry en George Schultz op tot volledige kernontwapening
in de Wall Street Journal (4).
Zij vragen om dringend werk te maken van een kernwapenvrije wereld. Zij beschouwden
nucleaire afschrikking aanvaardbaar tijdens de Koude Oorlog, maar vandaag
vinden ze het achterhaald en zelfs een toenemend gevaar.
Op de 20ste verjaardag van het INF Verdrag, is het onze taak praktische stappen
te zetten naar de 2020 Vision campagne (5) die door Tadatoshi Akiba, de Burgemeester
van Hiroshima, is gelanceerd en nu al door meer dan 1900 burgemeesters wereldwijd
wordt gesteund. Doel van die campagne: om de wereld tegen 2020 van kernwapens
te bevrijden.
De NAVO-landen België, Groot-Brittannië, Duitsland, Italië,
Nederland en Turkije hebben de plaatsing van VS-kernwapens op hun grondgebied
toegelaten. Het NAVO- lidmaatschap verplicht hier echter niemand toe. Griekenland
bijvoorbeeld verwijderde in 2001 de Amerikaanse kernwapens van haar grondgebied.
Laten we het stuur van dit vliegtuig resoluut in handen nemen en de overblijvende
kernwapens uit de Koude Oorlog verwijderen. Een mogelijkheid voor de NAVO
om een nieuw defensiebeleid te kiezen zonder kernwapens.
Voorlopige lijst van
ondertekenaars (30/11/07):
Europese burgemeesters
met Amerikaanse kernwapens op hun grondgebied.
Tussen haakjes aantal B-61 kernbommen op grondgebied.
Mr. Stefano Del Cont, Aviano, Italië (50)
Ms. Anna Giulia Guarneri, Ghedi, Italië (40)
Mr. Theo Kelchtermans, Peer, België (20)
Ms. Dr. Joke W. Kersten, Uden, Nederland (20)
Mr. Heinz Onnertz, District Administrator, Kreis Vulkaneiffel, Duitsland
(20)
Mr. Vedat Karadag, Incirlik, Turkije (90)
Burgemeesters van Executieve
Steden van Burgemeesters voor Vrede
Voorzitter Dr. Tadatoshi Akiba, Hiroshima, Japan
Vice-voorzitters
Mr. Tomihisa Taue, Nagasaki, Japan
Mr. Donald L. Plusquellic, Akron (OH), USA
Mr. Leonardo Domenici, Firenze, Italië
Mr. Bernd Strauch, Hannover, Duitsland
Mr. Patrik Vankrunkelsven, Senator & ex-burgemeester Laakdal, België
Ms. Catherine Margate, Malakoff, Frankrijk
Mr. Glynn Evans, Manchester, UK
Mr. Luc Deheane, Ieper, België
Noten:
(1) NPT tekst http://www.reachingcriticalwill.org/legal/npt/npttext.html
(2) Opiniepeiling Greenpeace
http://www.greenpeace.org/raw/content/international/press/reports/nuclear-wapen-in-Europa-survey.pdf
(3) Kofi Annan in Princeton Universiteit http://www.un.org/News/Press/docs/2006/sgsm10767.doc.htm
(4) Opiniestuk Kissinger e.a. WSJ http://www.2020visioncampaign.org/pages/113
(5) Mayors for Peace 2020 Vision campagne <http://www.2020visioncampaign.org/>