Welkom
Boek |
Verslag aanloopdag Permacultuur in je moestuin - op zaterdag 17 januari 2015Permaculturisten Maranke Spoor en Lucas Brouns vertaalden het boek
'Vegetable Gardener's Guide' naar het Nederlands en
bewerkten dit zeer
praktische boek naar de Nederlandse situatie. Ze werkten vele maanden
aan 'Permacultuur in je moestuin', en tijdens een overvolle Aanloopdag bij Omslag, op 17 januari 2015
presenteerden ze het boek en gingen ze in op de inhoud. De nadruk lag
daarbij vooral op de ontwerpprincipes van permacultuur. De ruim vijftig
deelnemers beleefden een inspirerende dag, vooral omdat veel voorbeelden
kwamen vanuit eigen praktijkervaringen van de sprekers. Door Marta Resink (Omslag) Bij uitgeverij Jan van Arkel verscheen eind 2014 het praktische boek 'Permacultuur in je moestuin',
vertaald en bewerkt door Lucas Brouns en Maranke Spoor. Tijdens de
Aanloopdag bij Omslag op 17 januari 2015 verzorgden de beide
permacultuurdeskundigen een presentatie over dit thema, met aansluitend
een uitwisseling met de deelnemers aan deze dag. (klik op de foto's voor vergroting) Tijdens de Aanloopdag op 17 januari vertelden Maranke en Lucas vanuit hun ruime praktijkervaring meer over de ontwikkelingen rond permacultuur in Nederland. En natuurlijk gingen ze uitgebreid in op de praktische toepassingen van permacultuur in kleine en middelgrote moestuinen. Het nieuwe boek was op deze dag ook verkrijgbaar. Brede belangstelling vanuit het hele land Maranke verzorgde haar presentatie aan de hand van een powerpoint, met ondersteuning van Lucas. Wat is permacultuur? Twaalf ontwerpprincipes 1. Observeer & reageer.
Leer het landschap lezen, ontdek de patronen van je terrein. Waar komt
de wind vandaan? Hoe stroomt het water? Welke plekken zijn schaduwrijk,
en welke zonnig? 6. Afval is voedsel. In de natuur is alles voedsel voor iets anders, het is niet 'weg'. 'Weg' bestaat niet. Gebruik dieren, en composteringsprocessen, om voedsel voor de bodem te maken. 7. Ontwerp van patroon naar detail. De natuur heeft er miljarden jaren van Research & Development op zitten. Van haar kunnen we veel leren over het ontwerpen van systemen. Volg natuurlijke patronen om de stroom van voedingsstoffen en de interacties tussen planten, mensen en andere dieren zo efficiënt te maken als ze in de natuur zijn. 8. Multifunctionaliteit. In een bos is er geen afgescheiden leefruimte. Niets dient maar één enkel doel. Bomen zorgen voor schaduw voor planten op de bosbodem, habitat voor vogels en andere dieren, en een jaarlijkse voorraad voedsel voor planten & dieren. Het integreren van leef- en groeiruimte zorgt voor zowel meer comfort als meer productie. 9. Kies kleine en langzame oplossingen. De hoge snelheid van het moderne leven is niet de snelheid van de natuur. Deze snelheid vraagt bovendien om gigantische hoeveelheden fossiele brandstoffen (fossiel zonlicht). Gebruik de eenvoudigste, energiezuinigste gereedschappen... dat kan meer tijd kosten maar het is duurzaam. 10. Cultiveer diversiteit. In natuurlijke systemen is er altijd een mix van planten en dieren. Gebruik zowel lokale planten als veel verschillende gecultiveerde variëteiten. Dat maakt het geheel veerkrachtiger, productiever en interessanter. 11. Houd rekening met het effect van randen en overgangen. Waar verschillende milieus in elkaar overgaan, is er de meeste biologische activiteit: de randen van moerassen en rivieren, de rand tussen bos en grasland. 12. Reageer op veranderingen. Als je ecosysteem eenmaal staat, zorgt de levende rijkdom ervoor dat het zich aan kan passen aan veranderende omstandigheden. Jouw observatie en interactie stellen je in staat te helpen bij deze aanpassing. Om de principes goed te laten doordringen, had Maranke ze op kaarten gezet, die om de beurt door deelnemers werden voorgelezen en toegelicht vanuit hun eigen praktijk. Geen monocultuur maar polycultuur Enkele praktische vragen en opmerkingen leidden het onderwerp als vanzelf van de ontwerpprincipes naar de polycultuur. - onder de sociale permacultuur hoort ook: houd rekening met je buren - eenjarige planten staan vaak aan de rand van een voedselbos, omdat ze veel meer licht nodig hebben - kippen vervullen een icoonfunctie in de permacultuur, en ze eten slakken-eitjes (preventie) - Indische loopeenden worden wel getraind op het eten van hele slakken - bessenstruiken houden van zure grond - diversiteit in een tuin is veel belangrijker dan je wellicht denkt - polycultuur bevordert de eigen veerkracht van planten; monocultuur zorgt voor eenzijdige uitputting van de bodem, waardoor extra (kunst)-voeding nodig is. - randen en overgangsgebieden bieden de meeste biodiversiteit en ecosystemen - kleine en middelgrote tuinen en percelen bieden meer mogelijkheden voor polycultuur. - grote tuinen kunnen het best worden ontworpen naar de contouren van het landschap - omdat moestuinen doorgaans kleinere tuinen zijn kun je je uitleven met prachtige vormen. Al hangt het natuurlijk ook af van het doel van je tuin. Complexere vormen zijn vaak tijdrovender, dus als je weinig tijd hebt of als voedselproductie je hoofddoel is, dan kunnen rechte lijnen meer geschikt zijn. Rechte lijnen worden ook vaak toegepast in tuinen waar deelnemers/bezoekers niet zo goed onderscheid kunnen maken tussen verschillende planten(soorten). Rechte lijnen kunnen trouwens ook enigszins golven of zigzaggen. Een polycultuur bevat net als in een ecosysteem veel vaste planten. Grofweg heeft een gangbare moestuin ca. 90% eenjarigen en 10% vaste planten. In een natuurlijk ecosysteem is dat andersom. Je kunt planten in groepen bij elkaar zetten in zgn. 'plantengildes', waarbij ze elkaar positief beïnvloeden. Maar veel komt neer op: leren van de natuur, goed observeren en de natuurlijke patronen herkennen. Wat voorbeelden: een kers zorgt straks voor oogst, maar er staan ook een fruitstruik (bijv. de 'citroen van het noorden' (Cheanomeles Japonica) en knoflook onder. Ook het bedekt houden van de bodem ('mulchen') is belangrijk. Naast het gebruik van stro en karton, kun je ook een levende mulchlaag aanbrengen, met bijvoorbeeld klaver, aardbeien, nagelkruid, hondsdraf en vergeet-mij-nietje. Brandnetels maken belangrijke bloemen voor insecten en in het vroege voorjaar zijn de toppen ook voedzaam voor mensen (en zijn tevens mineralenverzamelaar). In een polycultuur draait het om functionele rollen: stikstof binden, een mulchlaag vormen, voedingsstoffen vangen (diepe wortels, zoals bijv. smeerwortel) en insecten aantrekken (= minder plagen!). Roofinsecten (bijv. sluipwesp) eten plaaginsecten. Een permacultuurtuin wordt nooit 'winterklaar ' gemaakt. Het is goed dat er veel roofinsecten blijven, want die bouwen moeilijk een nieuwe populatie op. Zaai eventueel een groenbemester (winterrogge, lupine, faecelia. Permacultuur in je moestuin en herstellende landouw Lucas Brouns over de totstandkoming van de vertaling: ,,Het boek gaat vooral over kleine en middelgrote tuinen. Ook wij zijn erg blij met dit van oorsprong Californische boek, we hebben heel veel tijd gestopt in het bewerken van de inhoud naar de Nederlandse - waterrijke - situatie. Het leukste bij het vertalen was, dat je je zelf steeds meer als onderdeel van de natuur gaat zien. Het boek gaat uit van een vrij functionele benadering vanuit de permacultuur-principes, maar biedt ook veel inzicht in het uitleggen van wat je doet en wat er gebeurt.''. In 2014 vertaalden en bewerkten Maranke en Lucas het boek 'Herstellende landbouw'. Ook dat boek - over agro-ecologie voor boeren, burgers en buitenlui - is een uitgave van Uitgeverij Jan van Arkel/Club Groen, en rechtstreeks te bestellen bij de vertalers. Pauze Bij Omslag zijn enkele aanvullende publicaties met betrekking tot
permacultuur verkrijgbaar; ook daarvoor was veel belangstelling: de
cursusmap Permacultuur in Nederland, de boeken Tuinen van Overvloed en
Holzer's Permacultuur en de dvd Permacultuur in Nederland. Vragen en uitwisseling - ook binnen permacultuur kan een ruime wisselteelt worden
toegepast (1:7), ofschoon deze methode eigenlijk voortkomt uit de monocultuur,
die eenzijdige uitputting van de bodem veroorzaakt. Wisselteelt binnen
permacultuur wordt het meest toegepast bij grootschalige teelten, of -
om praktische redenen - bij educatieve tuinen. Tenslotte had ook Maranke nog een vraag aan de deelnemers. Ze overweegt het opzetten van een webcursus Permacultuur: ,,Zou dat een webcursus zonder begeleiding moeten worden, een cursus met een beetje begeleiding (ongeveer zoveel als bij een offline jaaropleiding permacultuur), of een cursus met wat meer begeleiding - met reacties op diverse opdrachten, meer toegespitst op waar jij bent in jouw leerproces dan bij een offline jaaropleiding permacultuur. Waardoor je per saldo in kortere tijd meer kunt leren.''? Reacties en suggesties zijn welkom via: info ( at ) marankespoor.nl Bedankt en tot ziens Om kwart over vijf waren alle dringende vragen beantwoord en besloten
we het plenaire deel. Als dank voor hun bijdrage aan deze dag
ontvingen Maranke en Lucas een
gesigneerd exemplaar van de scriptie 'Permacultuur in Friesland', van
Anastasia Limareva. Deze scriptie is ook integraal te downloaden. Klik hier voor pdf-bestand. Van Maranke en Lucas kreeg Omslag ook een cadeautje: een rol zelfgemaakt 'fruitleer': een stevig opgerolde plak gedroogd fruit, noten en zaden, op bakpapier gedroogd in een zonnedroogoven. Vrijwel niemand van de aanwezigen had dit ooit gezien en natuurlijk werd er meteen volop geproefd van deze bijzondere en smakelijke verrassing. Samen koken, samen eten Relevante adressen en websites
- Maranke Spoor en Stichting Permacultuur Onderwijs: www.marankespoor.nl en www.permacultuuronderwijs.nl Boek 'Permacultuur in je moestuin' bestellen 'Permacultuur in je moestuin'
wordt uitgegeven door Uitgeverij Jan van Arkel in Utrecht. Wie een
exemplaar van 'Permacultuur in je moestuin' wil bestellen, kan dat
rechtstreeks bij de vertalers doen. Klik hier. Wie
lid is van het Social Trade-circuit van STRO, kan het boek ook met
'ander' geld ('credits') betalen. Stichting Permacultuur Onderwijs
is aangesloten bij het Social Trade-circuit >>> TIP: Tijdens de Aanloopdag bij Omslag op 25 oktober 2014 verzorgde Jaap Vink van STRO een presentatie over het ander geld-circuit van STRO en over het doorgeefboek 'Een @nder soort geld'. Ook van deze dag komt binnenkort een uitgebreid verslag. Meer over Een ander soort geld >>> Ook Omslag is aangesloten bij het Social Trade-circuit. Enkele
deelnemers maakten hun donatie voor deze Aanloopdag over via credits. Waarvoor dank! Vervolg op deze Aanloopdag Ook veel Transition Towns zijn actief met vormen van permacultuur. Overzicht van lokale groepen: transitiontowns.nl/waar In het weekend van 3 t/m 5 juli is bij Kasteel Nieuwenhoven in Tielt (België) een tweedaags Vlaams-Nederlands Permacultuur-festival. Zie hier >>>
Het jaar 2015 is het Internationale Jaar van de Bodem. Ook in het
kader dan dit jaar zullen er veel extra (permacultuur-)activiteiten
plaatsvinden.
Web: jaarvandebodem.nl
Op Facebook zijn verschillende groepen actief rond allerlei aspecten van permacultuur. Eindhoven, 21 januari 2015. Marta Resink (Omslag) NB: Vanwege de grote belangstelling voor deze Aanloopdag, zal Omslag later in 2015 een soortgelijke dag met Maranke Spoor en Lucas Brouns organiseren. Houd de website in de gaten of volg Omslag op Facebook. De eerstvolgende Aanloopdag bij Omslag is op zaterdag 21 maart 2015. Dan komt socioloog/ecologisch filosoof Marius de Geus vertellen over zijn nieuwe boek 'Filosofie van de Eenvoud'. Klik hier voor meer informatie en aanmelding. Meer activiteiten bij Omslag in de komende maanden: www.aktieagenda.nl Kennismaken met ZOZ - tijdschrift voor doen-denkers, het tweemaandelijks tijdschrift van Omslag? Vraag een proefnummer >>> | |