Aanloopdag bij Omslag op 28 augustus over Lokaal voedsel en VersVoko's
Zo'n 35 deelnemers beleefden op 28 augustus 2010 een
super-inspirerende dag bij Omslag, tijdens een Aanloopdag waar het
thema 'lokale voedselproductie en VersVoko's' centraal stond. Een
impressie van deze zeer informatieve dag.
Zoals meestal tijdens Aanloopdagen, kwamen de deelnemers ook deze
keer vanuit het hele land: van Eindhoven, Rotterdam en Wageningen, tot
Winterswijk en Deventer. Uit Almere, Nijmegen, Tilburg en Eindhoven
waren groepjes mensen gezamenlijk gekomen.
De
eerste bezoekers arriveerden rond 12:00 uur. Voor hen stond een
biologisch-vegetarische lunch klaar, waaraan steeds meer mensen
aanschoven. Rond 13:00 uur verzorgde Omslag medewerker Dick Verheul een
rondleiding door huis en tuin, waarbij hij vertelde over zestien jaar
Omslag, de activiteiten en de locatie waar Omslag is gehuisvest. Flink
wat mensen waren voor de eerste keer bij Omslag; zij vonden deze uitleg
erg boeiend: ,,Zo komt Omslag echt tot leven. Wat leuk om nu eens te
zien waar vandaan al die activiteiten ontstaan en om wat mensen van
Omslag te ontmoeten''.
Tegen tweeën verzamelden we in een grote ruimte elders in het
pand voor het inhoudelijke deel van de dag: informatie over
VoedselTeams en VersVoko's. Het succes van de Voedselteams in
Vlaanderen vormde voor A SEED de inspiratie om ook in Nederland
soortgelijke initiatieven te starten.
Deze
Aanloopdag was de eerste landelijke bijeenkomst waar het idee van
VersVoko's werd gepresenteerd. Sprekers waren achtereenvolgens Wim
Merckx (VoedselTeams Vlaanderen), Piet Rombouts (BMF) en Didi van Dijk
(A SEED).
Tijdens het voorstelrondje bleek dat heel veel aanwezigen al bij
allerlei lokale (voedsel)projecten zijn betrokken. Ook waren er
betrokkenen bij Transition Town-initiatieven in Almere, Deventer,
Eindhoven, Nijmegen, Roosendaal en Tilburg. Zie ook *)
VoesdelTeams in Vlaanderen
Wim Merckx is als regioverantwoordelijke betrokken bij de
VoedselTeams in Vlaams Brabant. Hij ziet zichzelf vooral als brug
tussen producenten en consumenten. Een Voedselteam is een groep mensen
(minimaal 12 huishoudens) die bij elkaar in de buurt wonen en die
gezamenlijk verse groenten, fruit, vlees, brood, zuivel en (soms ook)
Wereldwinkelproducten aankopen bij producenten uit de streek. Teams
regelen hun eigen inkoop, distributie en administratie; en
organiseren regelmatig onderlinge ontmoetingen of excursies naar
bedrijven waar de producten vandaan komen. We bekeken een zeer informatief filmpje over de praktijk van Voedselteams.
Na
een
gedegen voorbereidingsperiode, gingen in 1996 de eerste drie
VoedselTeams van start in de buurt van Leuven. Het initiatief kwam van
Wervel vzw (rechtvaardige landbouw), Vredeseilanden (Noord/Zuid) en
Vormingplus Oost-Brabant (volwasseneneducatie). Inmiddels is er een
koepelorganisatie ('vzw') gegroeid, die bestaat uit lokale teams,
boeren en producenten, vrijwilligers en betaalde medewerkers.
Voedselteams
vzw wil deel uitmaken van een beweging die ijvert voor een landbouw met
toekomst: kleinschalig, ecologisch en sociaal. Een belangrijke
drijfveer is 'alternatieve consumptie als vorm van politieke
participatie'. In Vlaanderen zijn momenteel zo'n honderd Voedselteams.
Vanuit de vzw worden contacten gelegd met producenten in een bepaalde
regio; de producten moeten voldoen aan een hele lijst van criteria. Elk
team regelde tot nu toe zijn eigen distributie, maar door de groei van
het aantal voedselteams wordt momenteel gewerkt aan een
distributienetwerk per regio. Filmpje over Voedselteams en Fair Trade >>>
Aan de
hand van een powerpoint ging Wim helder en uitgebreid in op de
belangrijkste kenmerken en aspecten van Voedselteams: analyse,
actiemodel, duurzaamheid, distributie, sociale lessen en beleid.
Enkele interessante verwijzingen: de Grievink tabel (foto links), waarbij het erom gaat de macht van de tussenhandel uit te schakelen. En het 'voedsel diagram'
(foto rechts) van Transition Town Totnes.
Uitgebreide achtergronden over de VoedselTeams in Vlaanderen op: vwww.voedselteams.be
Boekentip van Wim Merckx: 'Een pleidooi voor eerlijk voedsel' door Michael Pollan.
Brabantse Milieu Federatie en lokaal voedsel
Piet Rombouts is als beleidsmedewerker plattelandseconomie
betrokken bij de Brabantse Milieufederatie (BMF), waarbij zo'n 120
lokale groepen zijn aangesloten. De BMF wil o.a. onderzoeken 'hoe je
via je bord kunt werken aan duurzaamheid' en wil daartoe netwerken
opzetten tussen consumenten en producenten. Ook: mensen activeren tot lokale initiatieven en vormen van samenwerking. Er wordt samengewerkt met de 'Duinboeren'.
De BMF voert een lobby voor nieuwe vormen van landbouw richting
provincie en de ZLTO. Enkele voorbeelden: de Nieuwe Warande (woonwijk
die wordt gebouwd rond bestaande agrarische bedrijven), een onderzoek
i.s.m. de Wageningen Universiteit naar het opzetten van een Food Policy
Council in Tilburg, en de campagne Boer Zoekt Klant. De BMF probeert daarbij ook te 'schakelen' tussen lokale groepen en
(landelijke) initiatieven, zoals bijvoorbeeld Transition Towns en de
VersVoko's van A SEED. Ook de Milieufederaties in o.a. Zeeland.
Overijssel en Gelderland zijn erg actief rond lokale voedselproductie.
Op 3 oktober organiseert de BMF een informatie-
en uitwisselingsdag van Transition Town-initiatieven in Brabant. Piet
Rombouts werkt nauw samen met zijn BMF-collega John Vermeer.
Contact:
Website: www.brabantsemilieufederatie.nl
A SEED en VersVoko's
Didi van Dijk is campagnemedewerkster bij het internationale
netwerk A SEED (Action for Solidarity, Equality, Environment &
Diversity). A SEED Nederland wil het komende jaar actief werken aan het
mee-opstarten van tenminste tien lokale VersVoko's. Het project
verkeert nog in de beginfase en er moet nog veel ontwikkeld worden,
zoals het beschrijven van criteria waaraan producten moeten voldoen.
Ook
wordt nog volop gewerkt aan het in kaart brengen van de (vele)
lokaal voedsel-initiatieven en netwerken in Nederland. Wie daaraan wil
bijdragen kan zich bij Didi melden, per e-mail: didi (at) aseed.net.
Gestreefd wordt naar aansluiting bij al bestaande
projecten, en ook met Transition Towns. Anders dan in Vlaanderen,
zullen de VersVoko's in Nederland vooralsnog elk zelf hun contacten met
lokale producenten leggen en onderhouden en als autonome groepen
functioneren. Er zal (nog) geen centrale coordinatie zijn. Bij het
starten van een VersVoko kan A SEED praktische ondersteuning bieden.
Er
is al belangstelling vanuit Den Haag, Amsterdam (Vokomokum), Rotterdam, Eindhoven, Nijmegen en Tilburg.
A SEED ontwikkelt momenteel een website over VersVoko's en er zijn inmiddels al posters, brochures en flyers beschikbaar. Lokale
groepen die een introductiebijeenkomst over VersVoko's willen
organiseren, kunnen daarbij iemand van A SEED uitnodigen.
*) Helaas was er geen tijd meer voor presentaties van projecten
waarbij deelnemers aan de Aanloopdag betrokken zijn. Daarom hierbij een
overzichtje, met verwijzingen naar websites:
Godelieve Engbersen: Transition Town Tilburg en nieuw initiatief 'Goei Eete' (huidige fase: consumenten werven), contacten met Duinboeren i.s.m. BMF
Sanne de Bruin, studente aan de Wageningen Universiteit, gaat een
scriptie schrijven over CSA, lokale voedselinitiatieven en de link
tussen stad en platteland. Staat open voor tips en suggesties: sanne (at) gigamail.nl
Jeroen Boon (Almere): Kiemkracht en
kiemkracht.com. Ondersteunt maatschappelijke initiaitieven m.b.t.
duurzame stedelijke ontwikkeling, lokale energie, stadslandbouw. O.a.
betrokken bij duurzame wijkaanpak in Den Haag, stedelijke
voedselstrategie, kunstpark Zeeland en De Werkplaats
Loes van Zuijlen (Tilburg): sociaal makelaar bij Bureau Het Kan ook Anders. O.a. voorstellen voor
buurtproject in Impulswijk; het 'Bed' (vereniging van Ruilhandelsysteem
(punten) en een Handelsnetwerk (regiogeld); de 'Thuisbasis' (werkpunt
van bedrijfjes, zoals een Buurt-Streekwinkel (ook Fair Trade)
die wordt bevoorraad door tuinders uit Stadsdeel-West en boeren en
kwekers uit de regio rond dat stadsdeel.
Gewoontegetrouw werd ook deze Aanloopdag afgesloten met een gezamenlijk
bereide maaltijd, waaraan vijftien mensen aanschoven. Er werd een
heerlijke maaltijd bereid met verse, lokaal geteelde groenten, van de
ecologische stadsboerderij/kaasmakerij De Genneper Hoeve (2 km van Omslag),
aangevuld met groenten en kruiden uit de Omslag-tuin.
Tijdens het koken, de maaltijd, afwas en het afsluitende rondje koffie
werd er nog druk onderling uitgewisseld. De laatste bezoekers
vertrokken tegen 22:30 uur.
Het was een superdag!
NB: op de avond voorafgaand aan deze Aanloopdag draaide Omslag in
het kader van de maandelijkse filmavond de film 'The Turning Point -
return to community'. Verschillende mensen bezochten beide bijeenkomsten, het bleek een mooie combinatie.
TIP: op zaterdag 2 oktober 2010 organiseerden
Omslag en A SEED een soortgelijke dag over VersVoko's bij
leefgemeenschap De
Hobbitstee in Wapserveen (Dr). De inhoud van die dag vormt een mooie
aanvulling op de Aanloopdag bij Omslag. Verslag en foto's van die dag
zijn beschikbaar. Hier lezen >>>
Eindhoven, 29 augutsus 2010.
Marta Resink (Omslag)
Bijeenkomsten m.b.t. lokaal voedsel en VersVoko's: