OMSLAG

Welkom
Nieuws
Omslag
ZOZ
Bibliotheek
Pers
Werk
Wonen
Bestellen
Advertenties

Duurzaam leven in Transsylvanië

Zaterdag 28 mei 2011 organiseerde Omslag een Aanloopdag over 'duurzaam leven in Transsylvanië'. Zo'n 25 mensen beleefden een mooie dag, waarin we veel hoorden over de cultuur en het dagelijks leven op het plattteland in Transsylvanië. Er werden plannen gepresenteerd voor een nieuw - duurzaam te bouwen - holistisch centrum, en er was een praktische workshop waarin lippenbalsem werd gemaakt van natuurlijke ingrediënten. Een impressie van een volle dag.

Door: Marta Resink (Omslag)

Onder de 25 aanwezigen waren maar liefst vijf mensen uit Transsylvanië: (op de foto v.l.n.r.): Ildikó Somogyi, Borbála Szabó ('Bori'), János Simó, Aurelia Pana en Tünde Tódor. Van hen spreekt alleen Bori Nederlands; zij verzorgde dan ook de inhoudelijke presentatie, aan de hand van een powerpoint. En zij fungeerde op deze dag als tolk.

De Aanloopdag begon voor velen al rond 12 uur, met een lunch in de Omslag-tuin.

Om 13:00 uur vertelde Omslag-medewerkster Marta Resink iets over zeventien jaar Omslag en over het pand waar Omslag sinds 2000 is gehuisvest.

Gaandeweg arriveerden ook de andere deelnemers; die hadden er soms een flinke reis opzitten. Twee mensen waren de dag tevoren al aangekomen, omdat ze ook de film Economics of Happiness wilden zien - ze kampeerden in de Omslag-tuin - en twee belangstellenden kwamen op fiets vanuit België.

Tegen tweeën verhuisden we naar een binnenlokatie, voor het verhaal over Transsylvanië.

Transsylvanië maakte vroeger deel uit van het Hongaarse koninkrijk, maar vormt sinds WO-I een deel van Roemenië en is drie zo groot als Nederland. De Karpaten vormen de natuurlijk grens met het oosten en zuiden. Transsylvanië betekent 'land tussen de wouden'. (Meer over Transsylvanië >>>).

Bori Szabó: ,,Veel mensen blijken Roemenië vooral te associëren met Ceaucescu, communisme, primitief, armoede, zigeuners en corruptie. Maar ook met Dracula en mysteries. Er is een groot verschil tussen het leven in de stad en op het platteland. Door het veelal heuvelachtge landschap is grootschalige landbouw in de meeste gebieden niet mogelijk. In Transsylvanië zijn ecologische landbouw, lokale voedselproductie, gemeenschappelijke woonvormen en leven dicht bij de natuur nog heel gewoon. Het boerenleven kenmerkt zich o.a. door een hoge mate van zelfvoorziening, vrijwel iedereen verbouwt groenten en de meeste mensen hebben een kleine veestapel: schapen, kippen, ganzen, koeien en waterbuffels. Verschillende generaties wonen samen, mensen leven financieel op eigen kracht (zonder bankleningen!) en ervaren ook daardoor een hoge mate van vrijheid (gevoel eigen baas te zijn). Oud en jong helpen elkaar; er zijn geen bejaardenhuizen of betaalde kinderoppas, en die zijn ook niet nodig. Veel kennis wordt overgedragen van generatie op generatie en ouderen blijven vaak tot op hoge leeftijd actief. De kleinschalige gemeenschappen zorgen voor elkaar, er zijn geen armen of daklozen. Werkloosheid bestaat niet, mensen geven elkaar werk. Dat is soms 'zwart' en meestal kleinschalig en ambachtelijk. Veeteelt en landbouw zijn natuurlijk en biologisch en vormen en belangrijke bron van inkomsten. Plaatselijke markten met een ruim aanbod van verse producten, vormen een belangrijke handelsplek.

Mede onder invloed van de globalisering, en door de toetreding tot de EU, wordt deze 'ouderwetse' manier van leven - die al eeuwenlang heeft bewezen zeer duurzaam te zijn - bedreigd. Kuddes vee mogen de weg niet meer oversteken;
EU-regels maken de rechtstreekse verkoop van biologische producten steeds moeilijker; er komen steeds meer regels, er is veel te weinig voorlichting en er is een strafbeleid. Jongeren trekken weg uit de dorpen, waardoor vergrijzing optreedt op het platteland. Veel land blijft onbewerkt en verwildert, met als gevolg dat de bos

sen zich steeds verder uitbreiden; beren en wilde zwijnen richten veel schade aan. De overheid verbiedt veemarkten uit vrees voor epidemieën, waardoor de handel wordt belemmerd. En: er komt steeds meer (oneerlijke) concurrrentie door de multinationals.

Klik hier voor de dia's van de presentatie >>>
(downloaden, daarna 'beeld, presentate' of op F5 drukken)

Samen met anderen, heeft Bori het initiatief genomen om in haar geboortestreek Székelyland, Hargita een internationaal holistisch centrum op te zetten, dat zal gaan fungeren als gemeenschapshuis, leerplaats, krachtplek, ontmoetingsplek en creatief atelier: 'Shambhala'. In samenwerking met de lokale bevolking wil ze zich inzetten voor het behoud van de traditionele, duurzame waarden en leefstijl. Er is een vereniging opgericht van mensen die bij het centrum betrokken zijn. János is binnen de vereniging vooral bezig met biologisch tuinieren, permacultuur en bouwen uit strobalen. En Tünde is de kruidenvrouw. Zij heeft veel kennis over hoe mensen in Transsylvanië de genezende kracht van kruiden gebruiken.

De groep mensen rond het Shambhala centrum zoekt ook contact met mensen in Nederland en daarbuiten om hen te adviseren, zowel op bouwkundige gebied, als met betrekking tot fondsenwerving en het ontwikkelen van een inhoudelijk programma, dat zich ook richt op de lokale bevolking: hoe hen te betrekken bij het instandhouden van de vele waardevolle aspecten van hun eeuwenouden tradities?
Vanuit Omslag werd de suggestie gedaan om contact te zoeken met het de coöperaties van Longo Maï en met de mede door hen opgezette Europese netwerken (kleine boeren, schaapherders, lokale voedselproductie en -verwerking, regionale afzetmogelijkheden, en ook tegen de knellende regelgeving van EU en WTO).

Na de inleiding van Bori, lichtte János Simó de bouw van het nieuwe informatiecentrum toe. De bedoeling is om een bestaande houten schuur te renoveren en uit te breiden, op traditionele wijze en met toepassing van duurzame bouwmaterialen uit de omgeving, zoals hout, strobalen en leem. Het meerlaagse gebouw, ook met verschillende gastenkamers, zal worden uitgevoerd in samenwerking met mensen uit het dorp en vrijwilligers uit andere landen, zodat er ook tijdens de bouw een uitwisseling van ervaringen en onderlinge kennismaking kan ontstaan.
Vanaf 2012 komen er mogelijkheden om mee te bouwen aan Shambhala. Meer >>>

Om de bouw te financieren organiseert Bori o.a. natuur- en cultuurreizen naar Transsylvanië. Van 29 juni t/m 9 juli wordt tijdens een internationaal vrijwilligerskamp een vervallen, eeuwenoude geneeskrachtige minerale zoutbron weer hersteld. Daarnaast zijn er in juli, augustus en september zomerweken rond uiteeenlopende thema's: cultuur, natuur, wandelen,
oude tradsities, ambachten en ontmoetingen met de lokale bevolking. Meer over deze en andere reizen: www.Yogibori.ro

In de theepauze - met een kruidenmix van Tünde Tunde en zelfgebakken koeken - kon ook de uitstalling van zelfgemaakte producten worden bekeken: koekjes en vliesbessensiroop, diverse theemengsels, handbeschilderd aardewerk en houten 'eeuwigdurende' kalenders..

Workshop lippenenbalsem maken

Na de pauze verzorgde Tünde Tódor in de grote keuken van de buren van Omslag, een workshop lippenbalsem maken op basis van natuurlijke ingrediënten. De voertaal was Engels, maar dat bleek geen al te groot probleem. Tussendoor vertelde Tünde iets over haar andere activiteiten die ze straks ook in Shambhala wil aanbieden.

De ingrediënten voor de lippenbalsem waren: ruwe bijenwas, amandelolie, honing en etherische olie van roos en salie. Hieronder wat foto's en een korte handleiding.

Verhouding: 1 eetlepel geraspte bijenwas, 2 eetlepels amandelolie, ¼ eetlepel honing

Glazen schaal goed schoonmaken met heet water en soda.
Schaal in pan met laagje water plaatsen en au bain marie verwarmen:
bijenwas smelten, daarna amandelolie toevoegen en tenslotte de honing.
Goed roeren - bij voorkeur met een zilveren lepel (maar die hadden we niet).

Schaal uit de pan halen en op werkblad plaatsen.
Zowel van de rozenolie als de salie-olie elk een paar druppels toevoegen.

De vloeibare balsem kleine bakjes gieten en laten stollen.

Aan het eind van de workshop kreeg iedereen een bakje lippenbalsem mee.

Een uitgebreider beschrijving van deze workshop komt in ZOZ 104 (juli/augustus-editie). Proefnummer aanvragen >>>

Het was al over vijven toen we de dag plenair afsloten. Niet iedereen ging direct naar huis; er werd nog lang nag

epraat en er werden volop adressen en websites uitgewisseld.

Samen koken, samen eten

Dertien mensen bleven ook een hapje mee-eten. In de Omslag-keuken werd een gedeeltelijk traditionele Transsylvaanse maaltijd bereid. met o.a. diverse bulgur-variaties.

We konden nog net buiten eten: aan een lange tafel, terwijl het ondertussen zachtjes begon te regenen...

We vervolgden de gesprekken binnen: tijdens de afwas en tenslotte tijdens een laatste rondje koffie en thee.
Rond half negen vertrokken de laatste bezoekers weer huiswaarts. Het was een mooie, leerzame dag.
Verschillende mensen gaven aan al deze zomer een bezoek aan Transsylvanië te willen brengen.

Film 'The Economics of Happiness'

Aan de vooravond van deze Aanloopdag, draaiden we op vrijdag 27 mei de splinternieuwe film 'The Economics of Happiness'. Deze film, uit 2011, gaat in grote lijnen over dezelfde problematiek als waarmee de bevolking van Transsylvanië te maken heeft: de dreiging van het verloren gaan van een eeuwenoude cultuur (Ladakh, India), waar lokale zelfvoorziening in verbondenheid tussen mensen en natuur centraal staat. Als gevolg van de mondiale economische globalisering, de invloed van reclame en de dominantie van de 'westerse' cultuur, staan veel lokaal gewortelde culturen, tradities en economieën onder zware druk.

Maar de film The Economics of Happiness geeft ook verschillende hoopvolle richtingen aan om het tij te keren, zoals: een minder op consumptie gerichte leefstijl, lokale voedsel- en energieproductie, en de ontwikkelingen van steden en dorpen tot Transition Towns.

Meer over deze film >>>