Praktische informatie voor ieder die wil wonen en
leven in een ecologische en meer sociale omgeving, in een duurzaam
huis, in een woongroep of leefgemeenschap
Van alle woonvormen die op deze website staan
beschreven, vormen de woon- of leefgemeenschappen
misschien wel de
meest hechte vorm van samen-leven.
Vrijwel overal is sprake van een grote betrokkenheid in
elkaars
persoonlijk leven. Kiezen voor een leefgemeenschap is
vooral ook:
kiezen voor elkaar! Meestal gaat er aan het aansluiten bij
een
leefgemeenschap een lange periode van wederzijdse
kennismaking
vooraf.
Een woon- of leefgemeenschap is in menig
opzicht
vergelijkbaar met een groot gezin; er wordt vaak van alles
samen
gedaan en gedeeld. Meestal wordt er (zeer) regelmatig
samen
gegeten, ofschoon op deze regel natuurlijk ook weer
uitzonderingen
zijn...
Vrijwel alle leefgemeenschappen kennen een of
meer
gezamenlijke bindende factoren, meestal met een religieuze
of
spirituele inhoud. Het gemeenschapsgevoel wordt vaak
gevoed door
allerlei gezamenlijke activiteiten, die per groep variëren
van
het organiseren van een activiteitenprogramma, het bieden
van zorg
en opvang aan (tijdelijke) medebewoners, tot gezamenlijke
meditaties of vieringen.
De leefgemeenschappen die op deze pagina
worden
beschreven kenmerken zich door een progressieve en
maatschappijkritische opstelling. een naar buiten gerichte
blik en
sociaal, politiek en/of maatschappelijk engagement.
Over leefgemeenschappen en communes bestaan
veel
hardnekkige vooroordelen en misverstanden.
Om deze reden willen sommige groepen per se niet op deze
pagina
vermeld worden. Raadpleeg daarom ook de pagina's
Woon-werkprojecten, Centraal Wonen en Woongroepen en
-collectieven.
Op de pagina Meewerk- en meeleefplekken staan enkele
kloosters
vermeld die open staan voor gasten.
Reacties
Noteer hier vragen, opmerkingen, reacties en
suggesties voor de redactie van deze website. Klik
daarna op
'Verzenden'.
Servicepunt Een initiatief van Omslag Werkplaats voor
Duurzame
Ontwikkeling
Aan de rand van een uniek heidegebied in Zuid-West Drenthe
bevindt zich de
langst bestaande 'alternatieve' leefgemeenschap van
Nederland: De Hobbitstee.
De Hobbitstee startte
eind
1969, op een terrein van 3,5 ha. Door de jaren heen heeft deze gemeenschap al
tal van ontwikkelingen op het gebied van 'anders wonen,
werken en
leven' meegemaakt en doorstaan. De Hobbitstee steunt op
vier pijlers: duurzame ontwikkeling, persoonlijke groei,
maatschappelijke betrokkenheid en spiritualiteit.
De vaste
bewonersgroep van De Hobbitstee
bestaat uit een groep volwassenen en zeven kinderen.
Alle bewoners voeren een zelfstandig huishouden, alleen
of in gezinsverband. Ieder betaalt huur op basis van de
grootte van de woonruimte(n), plus een bewonersbijdrage
voor collectieve voorzieningen. Sommige bewoners runnen
op De Stee een eigen bedrijf, zoals een biologische
bakkerij De Bakstee
en de biologische pluktruin. De
bewoners onderhouden samen de gebouwen, de grond, de
permacultuur
moestuin tuin en het landschap. Regelmatig wordt
er gezamenlijk gegeten en er zijn bewonersvergaderingen
om de voortgang en taken samen te bespreken.
De
bewoners hebben veel individuele vrijheid en
verantwoordelijkheid.
Je moet aan jezelf willen werken (persoonlijke groei en
bewustwording) en kritisch durven kijken naar de
maatschappij. Van bewoners wordt betrokkenheid, actieve
inzet en
verantwoordelijkheid gevraagd. In ruil daarvoor krijgen
ze een plek
om hun idealen te realiseren samen met anderen, op een
prachtige
groene locatie. DeHobbitstee heeft een eigen activiteitenprogramma, daarnaast kunnen terrein en
herberg ook
door anderen worden gehuurd voor bijeenkomsten die
passen binnen het gedachtegoed van De Hobbitstee. Regelmatig zijn er
meewerkdagen en
-weekends, rondleidingen en andere activiteiten. Dat
zijn mooie
gelegenheden om nader kennis te maken met deze unieke
plek en zijn bewoners. Ongeveer eens per maand
verschijnt er een nieuwsbrief.
Actuele informtaie wordt ook verspreid via Facebook.
Logeren op De Hobbitstee
Gasten
vinden op De Hobbitstee - na vooraf gemaakte afspraak -
een welkom onthaal. Een verblijf
op De Hobbitstee biedt een unieke kans om enigszins
kennis te maken
met de plek en de mensen die er leven. Als korte
vakantie, of om
praktisch mee te werken tijdens een werkweek of
-weekend. Op het
terrein kan worden gekampeerd in een zelf meegebrachte
tent of in
de tipi, een tiny house of in de creatieve
caravan.
Woonvereniging
Thedinghsweert is onlosmakelijk verbonden met het landgoed
Thedinghsweert. Een van de belangrijkste doelen van de
bewoners is het op ecologische wijze beheren van dit
landgoed met als doel het behoud hiervan in zijn
karakteristieke verschijningsvorm
De woonvereniging wordt
gevormd door 35 volwassenen en 19 kinderen. Zij wonen op
het historische landgoed Thedinghsweert. Gezamenlijk
dragen ze zorg voor het behoud van dit landgoed aan de
Linge en de bebouwing hierop. Alle 18 huishoudens zijn
zelfstandig én maken deel uit van de gezamenlijkheid.
Van alle bewoners wordt verlangd dat zij zich inzetten
voor het onderhoud van het landgoed. Het werk is grofweg
verdeeld in bouwkundig onderhoud, schilderwerk en beheer
van land en tuin/park. Ook voor de algemene ruimtes zijn
bewoners actief. In de verschillende
gebouwen bevinden zich achttien geheel zelfstandige
wooneenheden. Daarnaast zijn er een sportveld,
een speeltuin, moestuinen en gemeenschappelijke ruimtes
zoals een werkplaats, fietsenstalling en bergzolder. Er
is ook een grote zaal, een vergaderruimte, een algemene
keuken en een atelier.
Maandelijks komen alle volwassen leden bij elkaar
in de algemene ledenvergadering. Hier worden alle zaken
besproken die te maken hebben met de vereniging. Het
voorwerk wordt gedaan in werkgroepen, zoals een
financiële commissie, een onderhoudscommissie en een
bewonerscommissie, een landgroep, een tuingroep, een
zaalgroep en een schildersgroep. Uitgangspunt is dat
besluiten worden genomen met consent.
De woonvereniging beschikt
over ruim 7 hectare grond met tuinen, boomgaarden, een
botanisch park, weilanden, houtwallen, helofytenfilter
en unieke flowforms. Alle bewoners zetten zich ervoor in
om deze
bijzondere plek zo mooi en leefbaar mogelijk te
maken. Landgoed Thedinghsweert beslaat in totaal een
gebied van ongeveer 55 hectare. Woonvereniging
Thedinghsweert is één van de gebuikers van de
landerijen. De naaste buren zijnzorginstelling ’s Heeren
Loo,voor mensen met een verstandelijke beperking,
Stichting Thedingsweert met o.a. een zorgboerderij;
zorginstelling Prezzent en fruitteeltbedrijf Van
Beuningen.
De
locatie heeft een lange historie >>>.
Het landgoed werd in 1968 door de toenmalige eigenaresse
geschonken aan de Warmonderhof, biologisch-dynamische
landbouwschool, die er ook studenten huisvestte. Na het
vertrek van de Warmonderhof naar Dronten (rond 1990),
werd het landgoed verkocht aan verschillende partijen.
Sinds 1993 wordt een deel van het landgoed bewoond door
de woonvereniging.
Land
van Een is een ecologisch/spirituele community gericht op
verbinding met de natuur, elkaar en je-zelf en een plek om
samen te leven en te werken. Ecologie, duurzaamheid,
kunst/creativiteit, permacultuur, zorg voor elkaar,
persoonlijke en spirituele groei zijn de belangrijke
inspiratiebronnen.
Het initiatief startte
in 2015 met de aankoop van een grote woonboerderij met 3
ha grond en een oud meer van een halve hectare. Het
terrein is omzoomd met bomen, struiken en stukjes bos en
ligt in het buitengebied van Surhuizum (N.O. Friesland)
vlakbij de grens met Groningen. In de woonboerderij zijn verschillende
appartementen en de mogelijkheid blijft open om in de
toekomst meer woonruimte te creëren. Anno 2018
bestaat de vaste bewonersgroep uit zes volwassenen.
Ze wonen en werken samen, eten vaak samen en maken
samen plezier. Er is een goede balans tussen privacy
en gezamenlijkheid; de gemeenschap is gebaseerd op
individuele vrijheid en natuurlijke verbinding: ,,We
bewegen organisch mee met wat zich aandient en laten
ons leiden door ingevingen en inspiraties, We doen
er weinig moeite voor. Het gebeurt op een natuurlijk
manier Het leven is een strom''.
De
bewoners willen hun plek graag delen met andere
mensen en organiseren daartoe ook
verschillende activiteiten (meditaties,
stilteweekenden, lezingen, workshops en
healings). Ook actieve
vrijwilligers zijn welkom. Inmiddels is met
hulp van velen een sfeervol
strobalen/ecohuis gebouwd dat fungeert als
ontmoetingsplaats. En er zijn een grote vuurplaats,
zweethutplek, composttoilet, schuren en stallen en
moestuinen; een voedselbos/boomgaard is in ontwikkeling.
Het Land van Een is aangesloten bij GEN-Nederland.
De
Weyst is een kleine leefgemeenschap, die verbonden is met
de
wereldwijde Ark-beweging, gebaseerd op de principes van
geweldloosheid,
vrede en zorg voor het milieu.
De Weyst werd opgericht
in
november 1984 in een voormalig Kapucijnenklooster in
Handel (NB). De
gemeenschap is gebaseerd op de ideeën van Mahatma Gandhi en
Lanza del Vasto, oprichter van de wereldwijde 'L'arche' beweging
('Ark')
Het project bestaat uit het kloostergebouw en een groot
stuk grond, dat
wordt gebruik voor het telen van biologische groenten. In
het verleden fungeerde De Weyst als een actieve
leefgemeenschap;
momenteel bestaat de kerngroep uit twee vaste bewoners.
Het gebouw
fungeert vooral als groepscentrum en biedt accommodatie
aan
gezelschappen met diverse achtergronden. Zo wordt er in
De Weyst
gedanst, gezongen en gemediteerd. De Weyst organissert
ook eigen
activiteiten.
De
groenten voor de biologisch-vegetarische maaltijden
komen uit de eigen
moestuin; in de oude houtoven wordt nog op traditionele
wijze brood
gebakken. Cliënten van Reclassering en Kinderbescherming
werken vaak
mee op De Weyst. Daarnaast helpt een groep vrijwiligers
mee in het
onderhoud van tuin en gebouwen, en bij de zorg voor
gasten. De Weijst fungeert als WWOOF-host.
Stichting De Weyst,
Pater Petrusstraat 21, 5423 SV Handel. Tel.
0492-321475.
De
Wonne, Enschede
De Wonne is een leefgemeenschap op Franciscaanse
grondslag, in
het hart van Enschede.
In 1979 zijn de eerste Wonne-mensen begonnen
in een klooster uit 1862, nadat enkele jaren daarvoor
de laatste
zusters van Amersfoort vertrokken waren. Binnen enkele
jaren werd
De Wonne van illegaal kraakpand een plek van
ontmoeting en gebed:
een interkerkelijke leefgemeenschap waar mensen in
knelsituaties
voor korte of langere tijd op verhaal kunnen komen. De
woongemeenschap biedt ruimte voor zo'n veertig mensen,
waarvan er
zeven deel uitmaken van de vaste kerngroep.
De achtergrond van tijdelijke
bewoners is divers: mensen met huwelijksproblemen,
mensen met een
psychiatrisch verleden, mensen die begeleiding nodig
hebben,
vluchtelingen en asielzoekenden. Voorwaarde om in de
woongroep te
kunnen meeleven is wel dat er deskundige begeleiding is
van buiten.
Binnen de muren van het terrein van De Wonne bevinden
zich
sfeervolle tuinen, die zoveel mogelijk ecologisch worden
onderhouden.
Geld, goed
en zorg delen
'Samen
delen' is het motto van De Wonne. Het dak, geld en goed
en de zorg
voor elkaar worden samen gedeeld. In de traditie van
Jezus van
Nazareth en Gandhi, en in de lijn van de Franciscaanse
spiritualiteit zoekt De Wonne een weg in onze
welvaartsmaatschappij. 'Wat minder meer' of
'consuminderen' is een
grondtoon van dit moderne kloostertje. Gastvrijheid,
gebed,
bezinning, eenvoud, soberheid, gelijkwaardigheid en
kringloop-economie zijn kernwoorden. Pas na tien jaar
bestaan zijn
er tien 'gedragsregels' op papier gezet, als nadere
uitwerking van
de grondregel 'Jij woont hier toch óók'.
De
kerngroep van vaste bewoners van De Wonne wordt
gevormd door mensen
die voor elkaar kiezen, na een jaar te hebben
meegeleefd. Wat de
financiën betreft doen de bewoners van De Wonne alles
samen.
Wat ze krijgen of verdienen gaat in een pot, waaruit
de grote
uitgaven van het huis worden gedaan: huur, verwarming
en voeding.
Voor de andere noodzakelijke dingen krijgt ieder 'naar
behoefte'
wat geld. Communicatie is een van de hoekstenen van
het
gemeenschapsleven in De Wonne: twee keer per jaar gaat
de kerngroep
op retraite, wekelijks zijn er vergaderingen en voor
het
groepsproces is er een professionele begeleider die
per zes weken
één van de groepsvergaderingen bijwoont. Het
dagelijks werk wordt 's morgens bij de werkbespreking
verdeeld en
ook veel vrijwilligers ondersteunen het werk van het
huis. Alle
kerngroepleden begeleiden een of meer gasten, die
allen een contact
buiten het huis hebben met een professionele
hulpverlener. Zij
zetten zich tevens in voor het hergebruik van
goederen.
Samwen wonen,
samen werken
Vaste en tijdelijke bewoners
van de Wonne runnen, samen met een groep
vrijwilligers, twee
kringloopwinkels die in het complex zijn
ondergebracht: 'Handje
Twee' voor tweedehands kleding (vier dagen per week
open), en een
rommelmarkt voor overige goederen, die tweemaal per
week open is.
De opbrengst van de verkoop is toereikend om huur en
vaste lasten
van het grote pand te kunnen betalen. De Wonne
ontvangt geen
structurele subsidies.Naast de twee eigen
winkeltjes kent De Wonne
ook nog een andere vorm van kringloop: een groep
bewoners gaat twee
keer per week naar het 'einde van de markt', waar ze
resten
bloemen, vruchten en groenten gratis mogen meenemen
voor gebruik in
de gemeenschap. .
Nader kennismaken
De Wonne staat open voor nieuwe
bewoners; liefst ook mensen die kunnen 'doorgroeien'
naar de vaste
kerngroep. Serieuze belangstellenden kunnen altijd
contact opnemen
om een afspraak te maken voor een gesprek. De
uitgebreide nieuwsbrief die De
Wonne eens per jaar samenstelt, geeft een goede indruk
van het
levendige reilen en zeilen in het huis.
Nieuwe
broedplaatsen
Naast het klooster in
Enschede zijn er het Wonnehuis en een klein klooster
in Almelo en
een klein klooster in Glanerbrug. Daar worden op
kleinere schaal
dezelfde idealen gerealiseerd als in Enschede. De
Wonne probeert
deze 'broedplaatsen' te laten uitgroeien tot
zelfstandige
gemeenschappen. Het ideaal is dat ook op andere
plaatsen zulke
groepen kunnen ontstaan. Om dat te bevorderen is deStichting
Broedplaats
Projekten opgericht.
De Wonne,
Noorderhagen
25, 7511 EK Enschede. Tel. 053-4316965 of -4318787.
Vragen naar 'de
ruiter' (drager van de dagverantwoordelijkheid). smeijers@xs4all.nl.
Wonnehuis-Almelo,
Arendsboerweg 1, 7601 BA Almelo. Tel. 0546-456436.
Wonnehuis-Glanerbrug,
Pastoor Meijerstraat 3, 7532 AJ Glanerbrug. Tel.
053-4334860.
Hoogstraatgemeenschap,
Eindhoven
De Hoogstraatgemeenschap is een zelfstandige
spiritueel/religieuze woongroep in Het Kloosterhof van
Gestel.
Vanaf januari 2017
bestaat de Hoogstraatgemeenschap uit een nieuwe
bewonersgroep van vijf volwassenen en twee kinderen. Zij
willen de kernwaarden van de vorige gemeenschap op een
eigentijdse manier vormgeven met aandacht voor sociale
gerechtigheid, gastvrijheid en aandacht voor de
schepping: ,,Onze invulling van spiritualiteit is niet
zo gemakkelijk in een paar woorden te vangen.
Christelijke wortels maar met een grote openheid naar
andere religies en levensbeschouwingen. Naast onze plek
als lid in de Hoogstraatgemeenschap, hebben wij allen
een baan buitenshuis. De kinderen gaan nog naar
school.''.
De Hoogstraatgemeenschap heeft
de beschikking over het voorste deel van een
voormalige klooster dat
in 1883 werd gebouwd, en maakt onderdeel uit
van het Kloosterhof van Gestel. In het woongedeelte zijn
ook drie gastenkamers voor mensen die via Vluchtelingen
in de Knel (naaste buren) tijdelijk een plek
vinden waar zij zich veilig weten en tot rust kunnen
komen. De Hoogstraatgemeenschap is een groene
gemeenschap: aandacht voor duurzaamheid is belangrijk.
In de voortuin ontwikkelt zich een biologische moestuin.
Iets over de historie In 1983 betrokken vier
zusters,
verbonden aan de congregatie van de Zusters van Liefde
an Schijndel, het toen
vrijwel leegstaande klooster aan de Hoogstraat in
Eindhoven, met
het doel om er een nieuwe sociaal-maatschappelijke
bestemming aan
te geven. Zij wilden hun geloof op een actieve,
praktische en
progressieve manier vorm en inhoud geven. Omdat ze zelf
maar een
klein gedeelte van het complex nodig hadden, verhuurden
ze de
overige ruimten aan ideële organisaties. Binnen een jaar
zat
het pand 'propvol'. Binnen de bruisende activiteit in het complex
vormde de leefgroep van de zusters lange tijd een
stabiele factor. Vanwege hun gevorderde leeftijd, vertrokken de
zusters eind 2016 naar Schijndel.
De nieuwe Hoogstraatgemeeenschap zal de kernwaarden van
de zusters op eigentijdse manier vormgeven. Meer
over de geschiedenis >>>
Een dak boven vele hoofden
In 2008 werd de eigendom
van het gehele kloostercomplex overgedragen aan een
nieuwe Stichting: De Hoogstrater. Bij die
gelegenheid kreeg het pand ook een nieuwe naam: 'Het
Kloosterhof
van Gestel'. En tegelijkertijd werd een
gelijknamige vereniging opgericht om de zeven hurende
organisaties met elkaar verbinden rond het doel: huisvesting bieden aan
leefgemeenschappen en
organisaties die betrokken zijn op mensen en de
maatschappij, vanuit een
(al dan niet religieus) verlangen naar het behoud van de
aarde en een
menswaardig bestaan van iedereen. Het carrévormige
complex
heeft een gezamenlijke oprit en een centrale
binnenplaats, met daaromheen vier vleugels.
Emmaus-Eindhoven heeft een eigen ingang aan de
Genneperweg 11. De ruimten in het grote gebouw worden
gehuurd en gebruikt door zeven
uiteenlopende
zelfstandige organisaties, elk met een eigen
niet-commerciele doelstelling. Ook Omslag is in dit pand
gehuisvest. Alle huurders gezamenlijk bekostigen de
instandhouding van het pand, en betalen een evenredig
deel in de
energiekosten, gemeentelijke belastingen, etc. Sommige
huurders delen voorzieningen (fietsenstalling,
wasmachines, zolder). De Vereniging onderhoudt een eigen
website: Het
Kloosterhof van Gestell
Jeannette Noël Huis,
Amsterdam
Een groep radicale, anarchistische katholieken,
verbonden aan de
Catholic Worker Movement, biedt in een huis in Amsterdam
gastvrij
onderdak aan geïllegaliseerde medelanders.
De vaste bewoners vormen
samen met
mensen van verschillende nationaliteiten en religies een
leefgemeenschap. Hun levensstijl is gebaseerd op
eenvoud,
gastvrijheid, gebed en directe actie voor een betere
samenleving.
De bewoners delen met elkaar wat er is, want: ,,bezit
kan alleen
gerechtvaardigd worden als het ten dienste staat van het
algemeen
welzijn". De groep vraagt geen salaris voor wat ze doet.
Ze zijn
pacifistisch en anarchistisch. ,,We zien het als een
taak van een
ieder om persoonlijke verantwoordelijkheid te nemen
wanneer onrecht
geschiedt, zowel door een directe, persoonlijke hulp aan
de
slachtoffers, als door actie te voeren tegen structureel
geweld.
Vanuit dit personalisme kiezen we er ook voor om geen
aanspraak te
maken op overheidsgeld", zo omschrijven ze hun
motivatie. De
bewoners zijn onder andere actief met het organiseren
van
solidariteitswakes bij de vreemdelingengevangenis in de
Bijlmer.
De bewonersgroep bestaat
uit
een vaste kern van drie of vier mensen en verhuisde in
2005 van
twee naast elkaar liggende flats in de Bijlmer naar
een ruim huis
aan de Dantestraat. Dat is meestal tot in de kleinste
kamertjes
bewoond. Er worden groenten verbouwd in een gekraakte
tuin in de
Bijlmer.
De leefgemeenschap Spe Gaudentes is de
kern van een oecumenische
bid-, leef- en werkgemeenschap aan de Oudezijds
Achterburgwal 100,
in het rosse hart van Amsterdam.
De leden van de
communiteit Spe Gaudentes
omschrijven zichzelf het liefst als een vrolijk open
klooster van
mannen en vrouwen, getrouwd en ongetrouwd uit
verschillende hoeken
van de kerk. Samen met anderen proberen zijbruggen te
vormen tussen
de kerk van morgen en die van gisteren, tussen de
verschillende
kerkafdelingen en tussen de theorie en de praktijk van
het geloven.
'Geloven met handen en voeten' is hun lijfspreuk.
Extended family
De leden van de
communiteit wonen
in verschillende huizen op de Amsterdamse Wallen. Ze
fungeren als
een soort 'extended family', waarin ieder een eigen
plaats heeft.
Naast de vaste leden wonen er ook altijd andere mensen
die er om
verschillende redenen voor kiezen om een tijd in een
gemeenschap
te leven: studenten, mensen die vanuit een
crisissituatie hun leven
weer op orde proberen te krijgen, en mensen die via de
leefgemeenschap hun eigen plek in de wereld willen
ontdekken
Naast
leefgemeenschap Spe Gaudentes bestaat Oudezijds 100 uit
een
Allemanskapel, het Vaderhuis, een
crisis-interventiecentrum (het
Gasthuis), een medisch-diakonale eerste hulppost (de
Kruispost),
een inloop-plek voor prostituees (de Kajuit), en een
project voor
begeleid wonen ('Onderdak'). Daarnaast beschikt de
gemeenschap over
een 'nooduitgang' op het Franse platteland, bestaande
uit twee
kleine boerderijen met bijgebouwen.
Oudezijds 100 heeft ruimte
voor
nieuwe (vaste) bewoners. Ook is er altijd behoefte
aan mensen
die op vrijwillige basis willen meewerken aan de
verschillende
projecten.
Begin
2012 startte in de Javastraat in Amsterdam (Indische
buurt) een nieuwe leefgemeenschap, verbonden met de
Elthetokerk.
Boven
de Elthetokerk zijn vijftien woningen. De bewoners
hiervan vormen een
leefgemeenschap, verbonden aan de kerk. Net als het
kerkgebouw zijn de
huizen
grondig gerenoveerd. Met de oplevering in december
2011 is de
gemeenschap van start gegaan, met als visie: ,,door
samen te leven een
kracht zijn voor de kerk en de buurt. Samen zoeken
we God en
dienen we de buurt, door activiteiten uit te voeren
en betrokken
buurtbewoners te zijn. De leefgemeenschap maakt deel
uit van de
Elthetokerk”.
De bewoners vormen een gemeenschap, maar niet als
doel op zich. De
leden willen zich inzetten voor de buurt. Iedereen
vult dit voor zich
zelf in naar zijn of haar vermogen. Daarnaast geven
ze vorm aan het
samenleven door onder andere regelmatig samen te
eten en het delen van
goederen.
In het hartje van Barneveld, in de Gelderse vallei, ligt
Leefgemeenschap De Bondgenoot. opgericht in 1987. Het is
een plek van mensen die staan voor ontmoeting,
vriendschap, spiritualiteit en activiteit.
De
Bondgenoot is ontstaan vanuit het visioen een warme en positieve plek
te creëren voor mensen die dit niet vinden in de
maatschappij. De leefgemeenschap in Barneveld geeft
hen de mogelijkheid om een nieuwe start te maken.
Negen gezinnen maakten ruim 25 jaar geleden deze droom
werkelijkheid. In
1987 werd een hofje met negen woningen voor de
gezinnen gebouwd met daartussen twaalf appartementen.
Ook kwam er een gemeenschappelijk huis met tuin voor
dagelijkse ontmoetingen en activiteiten.
De
Bondgenoot bestaat dankzij een mooie spiritualiteit;
het maakt het
leven sprankelend en vernieuwend. Een club
levenslustige mensen, jong
en oud en vanuit verschillende afkomst en
achtergronden, geeft
dagelijks glans aan het leven met elkaar. Ze kiezen
ervoor om
samen te leven. Het 'Grote Huis' is er voor iedereen;
daarnaast heeft
ieder een eigen appartement of gezinswoning. Een
belangrijke
doelstelling van De Bondgenoot is dat mensen een kans
wordt gegeven op
een nieuwe start in hun leven. Reden daarvoor kan zijn
dat je in het
leven bent vastgelopen, dat je je eenzaam voelt of dat
je in de
maatschappij geen plek kunt vinden.
Nader
kennismaken
Wie eens een kijkje wil komen nemen is van harte
welkom! Neem wel vooraf contact op, dan wordtgezorgd
dat er een kopje een thee of koffie klaar staat. Op
verzoek is een groepsbezoek mogelijk. De Bondgenoot
geeft een paar keer een nieuwsbrief uit. Kijk daarvoor op de
website.
Leefgemeenschap
De
Bondgenoot, De Bondgenoot 22, 3772 BX, Barneveld.
Contactpersonen:
Esther van Lieshout, tel: 0342-492090, e-mail: info
(at) bondgenoot.nl. Web: www.bondgenoot.nl
Camphill
in
Nederland
Camphil is een wereldwijde beweging van
gemeenschappen op
antroposofische basis, waar kinderen met een handicap
samen wonen,
werken en leven in gemeenschapshuizen. Verspreid over
de hele
wereld zijn er meer dan 90 Camphillgemeenschappen,
waarvan viijf in
Nederland.
Camphillgemeenschappen
zijn professionele
instellingen voor mensen met een verstandelijke
handicap, waar
volgens de 'Camphill idealen' gewerkt en geleefd
wordt. Belangrijk
hierbij zijn antroposofie, medemenselijkheid en leven
en werken
mét gehandicapten, in plaats van vóór
gehandicapten. De Camphill-beweging dankt zijn naam
aan het
landgoedCamphill in
Schotland. Dit
landgoed werd
door ouders van een gehandicapt kind aan de nieuwe
beweging
geschonken. De Oostenrijkse arts Karl Konig, in 1938
na de
Anschluss gevlucht naar Schotland, nam daar in 1940
zijn intrek
samen met zijn familie, een groep medevluchtelingen en
een aantal
gehandicapte kinderen. Zij woonden en werkten samen in
Camphill
House op basis van de antroposofie van Rudolf Steiner
en legden
hiermee de grondslag voor de ontwikkeling van de
Camphillgemeenschap.
Nederland
telt zes Camphill
gemeenschappen:Het
Maartenhuisin
De Koog (Texel);Christophorus
in Bosch en
Duin,Noorderhoevein Schoorl, Orion in
Rotterdam en 't
Huys in
Houten, en de Hoenderberg
in Amersfoort-Vathorst. Elke gemeenschap wordt gevormd
door een groep vaste
bewoners - die vaak verspreid over meerdere huizen
wonen. Daarnaast
komen er ook elke dag mensen meewerken als
dagbesteding. Aan de
gemeenschappen is vaak ook eigen onderwijs verbonden. De
werkzaamheden zijn
zeer divers: van land- en tuinbouw en veeteelt tot
creatieve
ateliers.
Een impressie
van
Camphill VS is opgenomen in devideo
Visions of Utopia(aanwezig in de
Omslag-bibliotheek)
Emmaus
in Nederland
In 1966 werd in Nederland de eerste Emmaus
woon-werkgemeenschap
opgericht in Haarzuilens. Inmiddels zijn er 23
verschillende
Emmaus- projecten.
Elke Emmausgroep
is zelfstandig en vormt een
eigen stichting, met een eigen identiteit.
Kernactiviteit van alle
groepen is het ophalen en verkopen van
welvaartsresten, de meeste
projecten runnen een winkel. Zeven Emmausgroepen
fungeren naast
werk- ook alswoongemeenschap.
Deze groepen worden 'gedragen' door een kern van
vaste bewoners en
richten zich vooral op opvang van dak- en thuislozen
of
vluchtelingen. Vaste en tijdelijke bewoners voeren
een gezamenlijk
huishouden en zij werken samen met externe
vrijwilligers in de
kringloopbedrijvigheid.
Aan de Ab Harrewijnstraat in de Utrechtse Vinex-wijk
Leidsche
Rijn bevindt zich een bijzonder, groen en sociaal
buurtje: 't
Groene Sticht. Centraal in dit buurtje is de
woon-werkgemeenschap
Emmaus-Parkwijk.
Een
groene woonbuurt, waar (ex-) daklozen en andere mensen
met een
zwakke positie in de samenleving wonen en werken.
Nadrukkelijk
wordt binnen de wijk gezocht naar een combinatie van
wonen en
buurtgericht werken. Het project wil aan
(ex-)thuislozen en aan
mensen die in een sociale buurt willen wonen - jong en
oud - een
groene woonbuurt bieden.
Het initiatief voor 't
Groene
Sticht kwam in 1999 voort uit een samenwerking tussen
Emmaus
Haarzuilens, Nachtopvang in Zelfbeheer (NoIZ), Stichting
De
Tussenvoorziening en werkgroep De Rafelrand.
'Startmotor' van 't
Groene Sticht was de in 2002 overleden Ab Harrewijn,
voormalig
Tweede-Kamerlid voor GroenLinks en oprichter van De
Rafelrand, een
landelijke organisatie die voortkwam uit in- en
aanloopcentra voor
daklozen en eenzame buurtbewoners, en uit de kerkelijke
anti-armoedebeweging.
Een gevarieerde buurt
Het
hart van 't
Groene Sticht wordt gevormd door een voormalige
boerderij aan de
Groene Dijk in Vleuten, die aan de slopershamer wist
te ontkomen.
Het erf van de boerderij en de omliggende grond
hebben een
gezamenlijke oppervlakte van zo'n anderhalve
hectare. De boerderij
is gastenverblijf geworden voor daklozen, er is een
buurtrestaurant
waar mensen met een verstandelijke handicap de
maaltijden bereiden
en er zijn vergaderruimten. De oude mestsilo werd
een
buurtwerkplaats en het erf biedt plaats aan een
woon-werkgemeenschap van Emmaus, met huisvesting
voor jongeren
boven de winkel. Deze nieuwe Emmaus-vestiging,
Emmaus Parkwijk,
werd in het voorjaar van 2004 geopend.
Samen wonen, samen leven
De 32 appartementen in
de sociale huursector
liggen rond het erf en zijn voor de helft voor een-
of
tweepersoonshuishoudens; de andere zestien zijn
seniorenwoningen.
Het aanvankelijke plan om een woongroep van ouderen
te realiseren,
werd losgelaten, omdat de toekomstige bewoners toch
graag meer
privacy en zelfstandigheid hebben. De
jongerenhuisvesting is wel
meer in woongroepverband, met voor elke bewoner een
eigen kamer. De
buurt wordt gecompleteerd met negen koopwoningen. Zo
ontstond een
gevarieerde buurt van en voor mensen van alle
leeftijden, die zich
betrokken voelen bij hun buurt en bij elkaars leven.
Buurtgericht werken
Het actieve hart
van 't Groene Sticht wordt gevormd door de
kringloopbedrijvigheid
van Emmaus: het ophalen van hergebruikgoederen met
milieuvriendelijke electrowagens en het sorteren,
verwerken en
repareren daarvan. In de aangrenzende werkruimten
kunnen een of
meer deelnemers met hun vaardigheden aan de slag
binnen een eigen
bedrijf, zoals het 're-stylen' van tweedehands
meubelen en een
fietsenwerkplaats. In de winkel van Emmaus worden
zowel tweedehands
als 'second design'- goederen verkocht. Bij Emmaus
zijn ook een
wijkmilieupunt en een dienstenmakelaar te vinden.
Dagbestedingsproject Reinaerde, een instelling voor
verstandelijk
gehandicapten, runt op het woonerf hetrestaurant
De Hoge Weide.
Er is ook
zalenverhuur.
Woonvereniging
Al begin 2003 werd een
woonvereniging opgericht, die tot doel heeft om de
integratie
tussen de bewoners te bevorderen en de belangen van
de leden te
behartigen. De vereniging kiest ook de toekomstige
bewoners.
Daarbij wordt vooral gelet op een goed evenwicht
tussen meer en
minder draagkrachtige bewoners en op heterogeniteit
wat betreft
leeftijd, inkomen, leefeenheid en
sociaal-maatschappelijke positie.
Natuurlijk wordt van iedere bewoner een bewuste
keuze voor 't
Groene Sticht verwacht en een actieve inzet om het
sociale en
groene karakter van de buurt mee op te bouwen en in
stand te
houden. Alle bewoners moeten ook lid worden van de
woonvereniging.
De tuingroep van de woonvereniging onderhoudt de
ecologische
tuin.
Plek voor nieuwe bewoners
Er is een wachtlijst,
maar serieuze
belangstellenden kunnen altijd contact opnemen. Emmaus
Parkwijk zal
uiteindelijk uit maximaal vijftien mensen bestaan, die
in principe
allemaal op of om het woonerf werken.
'Het Jongerenhuis' bestaat uit twee panden in
Eindhoven waar
Nederlandse jongeren samenwonen en -leven met uit het
buitenland
gevluchte jongeren. Daarnaast is er de Huiskamer voor
Vluchtelingen
Het
idee voor het Jongerenhuis ontstond in
1999, als experiment van enkele medewerkers van
Emmaus Eindhoven.
Anno 2004 had het huis zijn 'vorm' gevonden, en in
2008 kwam er een
tweede huis met eenzelfde doelstelling. In elk van
beide huizen (op
korte afstand van elkaar) wonen enkele jonge
Nederlanders (tussen
de 19 en 28 jaar) en enkele jonge vluchtelingen van
dezelfde
leeftijd. De Nederlanders zijn studenten, jongeren
met een baan of
jongeren die een sabbathjaar doen via een
organisatie (bv. 'Durf
over je grens').
Vaste en tijdelijke bewoners De vluchtelingen-jongeren
komen via de organisatie Vluchtelingen in de Knel; zij
kunnen maximaal een jaar in het huis wonen. De
Nederlandse jongeren kunnen langer dan een jaar blijven.
Het is de bedoeling om vluchtelingen voor een jaar een
thuis te bieden, waar ze tot rust kunnen komen en zich
kunnen voorbereiden op een zelfstandig bestaan elders
(een kamer met werk in Eindhoven of naar eigen keus
terug naar het eigen land, verblijfsvergunningen komen
helaas niet vaak meer voor...). Soms begrijpen mensen
niet waarom de beperking van een jaar alleen voor
vluchtelingen geldt. De achterliggende reden hiervan is
dat ze niet afhankelijk worden van hulp.
Het
Jongerenhuis staat open voor alle Nederlandse
jongeren, mits ze een
'thuis' voor vluchtelingen willen vormen. Vanuit het Jongerenhuis
startte in 2018 de Huiskamer
voor Vluchteliengen.
Wie meer
informatie wil over (wonen in) een van de
Jongerenhuizen, kan
bellen met 06-23890791, of bezoek dewebsite.
De woon-, werk- en geloofsgemeenschap B'ulah-hoeve
is een
communiteit waar mensen leren samen leven vanuit het
besef 'dat
Jezus betrokken wil zijn bij alle aspecten van het
leven'.
Het begin van de
B'ulah-hoeve ligt in 1970,
in een rijtjeshuis in Den Haag. Bij het gezin van een
kerkelijk
werker liepen steeds meer mensen aan die op zoek waren
naar doel en
zin van hun leven. Omdat het huis op den duur te klein
werd voor
zoveel mensen, werd in 1973 een grote boerderij in
Steenwijk
gekocht. Na een grondige verbouwing, werd hier in 1980
de huidige
B'ulah-hoeve in gebruik genomen. Het doel: een plek te
zijn waar in
een gezonde sfeer van rust en vrede, gedurende korte
of langere
tijd, mensen tot geestelijke ontspanning en
ontplooiing kunnen
komen. Er wonen zo'n twintig mensen van alle
leeftijden op vaste
basis. In de weekends en in de vakantie zijn er vaak
gasten. De
bewoners voelen zich nauw
verbonden met het Jodendom, maar de B'ulah-hoeve
vertegenwoordigt
niet een speciale religieuze richting. De gemeenschap
organiseert
eigen samenkomsten op basis van bijbels realisme
waarbij ook
anderen te gast zijn.
Bedrijvigheid
Naast de grote boerderij
behoren tot
Stichting B'ulah-hoeve ook enkele bedrijven:
een gastenhuis/hotel. een grafisch bedrijf, drukkerij,
een ecologisch gemengd bedrijf en een bedrijf dat houten
speelgoed en meubels maakt. Ook ontstonden vanuit de
B'ulah hoeve enkele scholen
in de regio.
Eens per twee
maanden is er van 10:00 - 16.00 uur eenopen dagmet
rondleiding, voor iedereen die nader met de
gemeenschap wil kennismaken. Vooraf aanmelden!Daarnaast
zijn ook af en toe retraites mogelijk.
B'ulah-hoeve,
Onderduikersweg 6, 8346 KP De Bult (Steenwijk). Tel.
0521-514792,
fax 0521-516595. Contactpersoon is Elisabeth Heermans.
Leefgemeenschap Elim,
Doorn
Elim startte in 1975 als een kleinschalige
leefgemeenschap, werd
vervolgens een officiële kerkelijke gemeente en
richtte daarna
een landelijk platform op. In het huis in Doorn woont
nog steeds
leefgemeenschap Elim.
De
eerste stappen werden gezet in 1975, toen
twee echtparen aan de Bergweg 7 in Doorn kwamen
wonen. Zonder het
zelf zo te noemen vormden zij een leefgemeenschap.
De
leefgemeenschap Elim werd pas in 1981 officieel
opgericht door drie
echtparen. Zij wilden 'samenwonen in gemeenschap van
goederen,
samen werken, gastvrijheid en een open huis bieden'.
Dit
resulteerde erin dat Elim in 1985 een kerkelijke
gemeente
werd.
In 1989 nam de
leefgemeenschap Elim
het initiatief tot oprichting van een platform voor
evangelische
basisgemeenschappen: Stichting Elim. Anno 2004 zijn
daarbij al zo'n 35
gemeenschappen aangesloten.
Timon is een stichting voor hulpverlening en
begeleiding
aan jongeren en jongvolwassenen. De stichting werkt
vanuit een
christelijke levensovertuiging.
De
missie van Timon is: jongeren en jongvolwassenen die
dat nodig
hebben, te helpen in hun ontwikkeling naar
volwassenheid. Verspreid
over het land beschikt de stichting over tien huizen,
waar
woongroepen zijn gevestigd waar jongeren tussen 18 en
30 jaar
maximaal twee jaar kunnen wonen. Hiervoor komen
jongeren in
aanmerking die te maken hebben met psychische
problemen in
combinatie met sociale problematiek waardoor ze
(tijdelijk) niet
meer thuis of op kamers wonen. Er zijnwoongroepen in Zwolle, Amersfoort,
Zeist, Bunnik, Houten
(3x), Culemborg, Rotterdam, Amsterdam (2x) en
Enschede. In Utrecht
Leidsche Rijn is een nieuwe woongroep in
oprichting. Timon helpt iedere
jongere of
jongvolwassene, iedere ouder of partner die een beroep
op haar doet
- ongeacht de eigen geloofs- of levensovertuiging van
de
hulpvrager.
Elke woongroep fungeert als een
woon-leefverband
waarin ruimte is voor jongvolwassenen en zogenaamde
'meewoners' die
een sociaal netwerk en professionele begeleiding nodig
hebben. Elke
woongroep wordt permanent bewoond door 'kernbewoners'.
Regelmatig
worden er voor de verschillende woongroepen kernbewoners
gezocht. Stichting Timon geeft een kwartaalblad
uit: Timon
Magazine.
De Ark is een federatie van leefgemeenschappen waar
mensen met
en zonder verstandelijke handicap in eenvoud samen
leven.
Een leefgemeenschap
bestaat uit een of meer
kleinschalige huizen in een buurt of stad. Meestal
zijn aan zo'n
gemeenschap werkplaatsen (ateliers) verbonden. De
Ark (L'Arche)
werkt vanuit een evangelische inspiratie. Wereldwijd
zijn er zo'n
135 Ark-gemeenschappen, verspreid over alle
continenten. Oprichter
is de Canadees Jean Varnier, die in 1964 in Parijs
de eerste
Ark-gemeenschap startte. In Nederland is de
Arkgemeenschap vooral
bekend geworden via priester/schrijver Henri Nouwen.
In Nederland heeft de
Arkgemeenschap twee huizen ('De Waterput' en 'Manna') en
een
atelier ('het Ateljee'). Beide zijn kleine oecumenische
gemeenschappen die naast wonen ook dagactiviteiten
bieden.
Klik
hier voor een
overzicht van Ark gemeenschappen wereldwijd.
In de bibliotheek van
Omslag is een
video
over de Ark-gemeenschappen aanwezig.
Scriptie:
'Tussen
individualiteit en collectiviteit'
In
het kader van zijn studie
aan de Pedagogische Hogeschool in België schreef Roland
Kums
in 2002 een uitvoerige scriptie over het wonen in
gemeenschappelijk
verband: 'Tussen invidualiteit en collectiviteit'.
Klik
hier voor de
integrale tekst van deze zeer lezenswaardige studie!
Momenteel is Kums verbonden aan Samenhuizen vzw,
vereniging voor
woongemeenschappen in België.
Samenhuizen vzw produceerde een Startgids
voor
Samenhuizers, met veel praltische tips voor
startende groepen.
In 2006 verscheen van deze gids een geheel herziene
editie. Ook erg
bruikbaar in de Nederlandse situatie!
Emmaus
Internationaal
Bij de
Emmausbeweging zijn zo'n 350 groepen in 35 landen
aangesloten. De
meeste Emmausgroepen zijn woon-werkgemeenschappen.
Deze kibbutz in
een experimentele woon- en werkgemeenschap in Israël
met als
doel: vreedzaam samenleven van Joden en Palestijnen in
Israël.
Het dorp Neve Shalom werd in 1972 gesticht in de buurt
van Latrun,
op een heuvel halverwege Jeruzalem en Tel Aviv.