Welkom
Nieuws
Omslag
ZOZ
Bibliotheek
Pers
Links
Reacties
Werk
Wonen
Bestellen
Advertenties
Bekijk ook de schitterende foto-reportage van Annemieke de
Graaf.
Kampeerweekend 'Werken aan de Wereld'
Veertien mensen namen eind juni 2010 deel aan een bijzonder kampeerweekend in de zonovergoten Omslag-tuin: een mix van ontmoeting, uitwisseling, activiteit, plezier en warmte. Het weekend was voorbereid en werd op onderdelen begeleid door Omslag-medewerkers Dick Verheul en Marta Resink.
Al vroeg in
de middag van de 25ste juni verscheen het eerste tentje in de
Omslag-tuin. Tien tentjes werden op zondagmiddag weer afgebroken.
In de tussenliggende tijd had zich een gevarieerd programma
afgespeeld, en waren zestien individuen geen vreemden meer voor
elkaar.
Film, brood en
vuur
In de loop van de vrijdagmiddag
druppelden de meeste deelnemers
één voor één binnen. In
de tuin stonden koffie, thee en sap klaar, en na het opzetten van
de tentjes hielpen een paar mensen met het snijden van groenten
voor de soep-en-broodmaaltijd, die rond 18:00 uur werd genuttigd
aan een lange tafel in de tuin. Het brood kwam deze keer nog van de
natuurvoedingswinkel; de rest van het weekend was er steeds
zelfgebakken brood. Dat werd tijdens verschillende korte
workshopjes tussendoor gebakken door de deelnemers, met begeleiding
van Dick Verheul.
Tegen achten arriveerden er meer mensen;
die kwamen voor de film 'Earth First - uncompromising ecological
architecture', die in het kader van de maandelijkse filmavond werd
vertoond in de Omslag-werkruimte. Ruim
twintig mensen bekeken deze super-inspirerende film over het
wereldwijd (zelf) bouwen van huizen met natuurlijke materialen uit
de directe omgeving, zoals klei, leem, strobalen, hout en adobe
(zongebakken 'modderstenen'). Meer over de film
>>>
Na de film werden de gesprekken voortgezet
in de tuin, rond de grote vuurschaal midden op het grasveld.
Intussen waren een paar broden (die tijdens de film hadden staan
rijzen) in de oven geschoven. Rond 23:00 uur arriveerden nog twee
deelnemers uit Antwerpen. Her en der rond het vuur waren groepjes
mensen levendig met elkaar in gesprek. De meesten zochten bijtijds
hun tentje op. Sommigen besloten de warme zomernacht tentloos door
te brengen in de open lucht.
ZOZ vers van de
pers
De zaterdag begon met een uitgebreid
ontbijt (met vers zelfgebakken brood) in de tuin. Naast elk bord
lag een exemplaar van de nieuwste ZOZ, die op die dag was
verschenen. Er werd direct intensief gelezen...
Rond tien uur nestelden we ons in een cirkel in de schaduw voor een uitgebreide kennismaking en inventariseerden we welke thema's we in het programma zouden opnemen. Ook spraken we af om de huishoudelijke taken onderling te verdelen (iets wat tijdens het hele weekend perfect werkte!). Zo ontstond een gevarieerd programma met spel, inhoudelijke sessies, samen koken, brood bakken, vuur, dansen en zingen.
Jongleren in de
zon
Het programma begon speels: jongleur Michael van
Vliet had een tas vol balletjes meegenomen (voor ieder drie),
waarmee we konden oefenen in de eerste beginselen van jongleren:
eerst individueel en daarna in kleine groepjes. Voor vrijwel
iedereen was dit de eerste keer, en: alle begin is moeilijk. We
hadden veel plezier, en de dapperste doorzetters konden hun
balletjes steeds langer in de lucht houden. De afhakers zochten een
eigen plekje in zon of schaduw; ook de hangmat bleek erg
populair.
Na de lange lunch gaf Joska Dubbeldam een korte
introductie van wat ons 's avonds te wachten zou staan: het dansen
van de 'Vijf Ritmes'. We concentreerden ons allemaal even op ons
eigen lijf en voelden onze verbondenheid met de aarde. Lekker: met
blote voeten in het gras!
Bewust communiceren
In de schaduw van de zijtuin
verzorgde Cecilia Magnus vervolgens een introductie rond het thema
'Bewust communiceren', wat voor haar een betere benaming is voor de
meer gangbare term 'geweldloze communicatie', ontwikkeld door
Marshall Rosenberg.
Op basis van haar persoonlijke ervaringen en haar werk met mensen
via de organisatie Gemma (in Antwerpen), liet Cecilia ons
kennismaken met een structuur waarbinnen we onze houding/positie
tijdens interacties met anderen scherper in beeld kunnen krijgen.
Is die rationeel/verstandelijk of gebaseerd op ervaring en
waarneming?
Het schema dat zij daarbij gebruikt is ook gebaseerd op de
inzichten van Rosenberg. Cecilia werkt nauw samen met haar broer
Boudewijn, die ook aanwezig was.
De ratio heeft de neiging te komen tot een
oordeel, waarbij onderscheid kan worden gemaakt tussen binnenwereld
en buitenwereld. Rosenberg noemt dit de 'jakhals'.Een
benadering vanuit ervaring en waarneming is vooral gericht op
exploratie van de onderliggende behoeften, zowel bij jezelf als bij
de ander(en). Ook daarbij is weer een onderscheid tussen 'binnen'
en 'buiten'. Rosenberg noemt dit de 'giraf'.
Bij deze
('giraf') benadering is er vooral aandacht voor ieders gevoelens
(niet te verwarren met 'nep'-gevoelens) en de onderliggende
persoonlijke behoeften. Als er zicht is op die behoeften, kan er
een 'strategie' worden ontwikkeld, die kan leiden
tot het doen van verzoeken aan een ander. Het is
hierbij belangrijk dat je je bewust bent van je eigen gevoelens en
behoeften én die van een ander, en dat je dus
communiceert vanuit hoofd én hart. Cecilia: ,,Een prettig gevoel duidt op vervulde behoeften;
een onprettig gevoel op onvervulde behoeften. Belangrijk is om te
(leren) vertrouwen op je innerlijke kompas''.
In korte één-op-één gesprekken werd met het gepresenteerde schema geoefend op basis van persoonlijke conflicterende situaties. De aangeboden informatie bleek niet voor iedereen duidelijk en direct hanteerbaar. Dat is ook lastig in zo'n kort tijdsbestek. Ook in onze groep manifesteerden zich verschillende jakhalzen en giraffen. Wie zich uitgebreider in deze materie wil verdiepen kan terecht bij Gemma vzw.
Meer over Geweldloze
Communicatie >>>
Na afloop van deze workshop was er nog een lang
nagesprek in kleine kring, waarbij Marta de 'matrix van
fundamentele menselijke behoeften', zoals ontwikkeld door de
Chileense filosoof Manfred Max-Neef nader toelichtte. Meer hierover
>>>
Ook elders in de tuin zochten
groepjes mensen elkaars gezelschap, anderen kropen achter de
computer, snuffelden wat rond in de Omslag-bibliotheek of lagen
lekker lui in de schaduw.
De maaltijd, met enkele ingrediënten
uit de Omslag-tuin, werd bereid door een flinke groep mensen, en
opnieuw was er een broodbak-workshopje. De basis voor de maaltijd
vormde een recept met Eeuwige Moes, een 'vergeten' groente die het
in de Omslag-tuin goed doet. Meer over Eeuwige Moes en recepten in
ZOZ 98
>>>
Het
Waardenspel
We hervatten het programma een uur later dan
gepland, met het Waardenspel. Dit kaartspel, dat gaat over het
onderzoeken van persoonlijke kernwaarden, werd gespeeld in twee
aparte groepen, begeleid door Dick en Marta. Elke deelnemer ontvangt vijf willekeurige kaarten met
daarop een waarde (bijv. eerlijkheid, creativiteit, gehoorzaamheid,
solidariteit, status, lef, relaties of ijver). 
Vervolgens wordt om de beurt (blind) een
nieuwe kaart van de stapel genomen, die kan worden ingeruild tegen
één van de al aanwezige waarden. De keuze kan
hardop kort worden gemotiveerd.
Na verschillende ronden heeft elk een serie van
vijf waarden, waarin vervolgens een hiërarchie kan
worden aangebracht. Tenslotte kan ieder toelichten waarom (de
volgorde van) die waarden voor hem of haar persoonlijk belangrijk
zijn. Dit geeft meer zicht op ieders persoonlijke drijfveren en
ambities. Op dit spel zijn verschillende varianten
mogelijk.
Dansen van de Vijf Ritmes
Na een korte pauze vormden we weer een kring in
het grasveld. Joska begeleidde ons bij een vorm van
bewegingsmeditatie, die onder de naam 'de Vijf Ritmes' werd
ontwikkeld door Gabriëlle Roth. Het is een eenvoudige,
diepgaande bewegingsvorm, opgebouwd uit vijf opeenvolgende ritmes:
vloeiend, staccato, chaos, lyrisch en stil, die tezamen een
golfbeweging ('wave') vormen. De muziek nodigt uit om in beweging
te komen, te luisteren naar je lichaam en je natuurlijke stroom en
expressie te (her)ontdekken. Joska had hiervoor zelf een stapeltje
cd's meegenomen. Van de website: ,,Het dansen van de Vijf Ritmes
geeft ontspanning en plezier, het verbindt je met kracht en
levenslust. De ritmes bieden je de mogelijkheid om
terug te keren naar je natuurlijke
levendigheid, want wat vastzit en niet ademt, stagneert. Wat
beweegt en ademt kan groeien en zich ontplooien. De Vijf Ritmes
helpen je om vrijheid te vinden in je beweging, je zelfhelende
vermogens aan te spreken en je bewustzijn te verhogen. Het is een
expressieve, plezierige, meditatieve en transformerende manier om
in contact te komen met jouw innerlijke drijfveren''.
Meer over
de Vijf Ritmes >>>
Ieder beleefde het dansen op een heel eigen manier; de meesten alleen, anderen in tweetallen. Sommigen speels, anderen op een persoonlijk-emotionele manier. Het kon allemaal. Na afloop was het stil; de duisternis was inmiddels gevallen en er werden kleine lichtjes aangestoken. Ieder kreeg de ruimte om vanuit het 'ik' weer contact te maken met 'de groep'.
Zingen bij het vuur
Daarna werd in de vuurschaal een groot vuur
ontstoken, wat voor sommigen aanleiding was tot het aanheffen van
een lied. En geleidelijk aan kwam er een breed repertoire
langs - van smartlap tot ingetogen
luisterliedjes en flarden van (vergeten)
chansons en actieliedjes. Zakken pelpinda's, chips, flessen water
en alcoholvrije drankjes gingen van hand tot hand rond het vuur; en
geleidelijk aan dempten de stemmen.
Voor sommigen werd het laat die avond.
Workshop 'Anders
wonen'
Ook de zondagochtend begon met stralend
zonnig weer: opnieuw een dag om volop buiten door te brengen.
Iedereen was inmiddels al een tintje bruiner of roder geworden. We
hadden behoefte aan schaduw! Na het ontbijt gaf Annemieke de Graaf
spontaan een korte demonstratie houtsnijden, terwijl anderen zich
op de afwas stortten.
Het programma kwam op deze lome zondagochtend wat traag op gang.
Thema van het groepsgesprek was nu 'Anders wonen'. Dit werd in- en
begeleid door Marta Resink, die zich binnen Omslag ondermeer richt
op het Servicepunt Anders
Wonen Anders Leven. Bij 'anders' stelt ieder zich vanuit de
huidige situatie weer iets 'anders' voor; ieder heeft zo zijn/haar
eigen droom.
Meer over
motivaties m.b.t. 'anders' wonen >>>
Ingrediënten van 'anders' wonen en
leven 
We begonnen met een rondje, waarin iedereen kon
aangeven wat voor hem/haar in dat 'andere' belangrijke aspecten
zijn. Dat leverde een hele lijst met waarden en aandachtpunten op
(zie foto). In volgorde van langskomen werden genoemd:
gelijkwaardigheid, stroming (= liefde); verbinding,
gemeenschappelijk doel; gezamenlijkheid (samen eten,
gemeenschappelijkheid, moestuin, besluitvorming), diversiteit,
vrede, harmonie, rust; 'groen' (natuur, milieu en energie);
individualisme, privacy, goed nabuurschap; duurzaam (bouwen),
energiezuinig, optimale kringlopen; wonen en werken bij elkaar;
collectief gereedschap (+ ruimten + werkplaatsen), samen werken;
collectief gebruik van spullen die je niet dagelijks nodig hebt;
platform voor uitwisseling en hulp; goede chemie tussen de
bewoners; kleinschalig, zelfvoorzienend; open en integratief; sterk
financieel draagvlak; ook een 'inspiratie-baken' zijn voor anderen,
begeleiden van mensen, op de maatschappij gericht; geen naar binnen
gekeerd eilandje; interactie, zaad voor andere projecten, het wiel
niet opnieuw uitvinden; aandacht voor/behoefte aan ondersteuning
bij projectontwikkeling, missievorning en strategieen voor
verwezenlijking; willen/kunnen opschieten.
Na deze inventarisatie vertelden twee mensen
over projecten waarbij ze zijn betrokken.
Duurzaam Wonen
Over-Betuwe
Welmoet de Waard is mede-initiatiefneemster van
Duurzaam Wonen Over-Betuwe. Het doel is: een woonproject realiseren
met veertig bewoners in twaalf duurzaam gebouwde woningen, op een
stuk grond van 1 hectare in de omgeving van Hemmen en Zetten. De
woningen moeten ook betaalbaar zijn voor mensen met een laag
inkomen. Niet alleen door realisatie van het project, maar ook door
de uitstraling ervan willen ze dat het project ook een
milieuvriendelijke inspiratiebron wordt voor bewoners,
beleidsmakers en ontwikkelaars van de gemeente, maar ook van
daarbuiten. Door het project open te stellen voor bezoekers krijgt
het een belangrijke educatieve functie. Daarnaast wordt het wonen
ingepast in de natuurlijke omgeving, waardoor het ook van
landschappelijke en ecologische waarde wordt. Er is inmiddels een
flinke groep belangstellenden en er zijn vijf werkgroepen: Locaties
& lobby, PR & achterban, Netwerk & externe contacten,
Financiën & fondswerving, en Bouw & ontwerp. Er
worden momenteel vier mogelijke locaties onderzocht om het
initiatief concreet te starten. Meer op de website: www.duurzaamwonenoverbetuwe.nl
Inspiratiebronnen voor deze groep zijn o.a..
Ecodorp Sieben Linden in
Duitsland,, ecowijk De
Bongerd in Zwolle en de ecologische woonwijk EVA-Lanxmeer
in Culemborg. En mogelijk ook het nieuwe initiatief 'Wonen Op De Juiste Plek' in
Soest.
Centraal Wonen in Heerhugowaard
Annemieke de Graaf was betrokken
bij het (inmiddels gestopte) Centraal Wonen-initiatief Oase in
Heerhugowaard. Geïnspireerd door het CW-project De Vuurplaats - ook in
Heerhugowaard, zou zij graag een nieuw project willen opzetten met
woon- en (gedeelde) werkruimten, ook gericht op de buurt, met
kinderopvang en gereedschap en ateliers voor gemeenschappelijk
gebruik. Het project zou gerealiseerd moeten worden via Collectief
Particulier Opdrachtgeverschap (CPO).
Aanvankelijk was er een flinke groep belangstellenden die eens per
maand bijeen kwamen in De Vuurplaats. Ook gemeente en
woningcorporaties hadden belangstelling, maar inmiddels is de groep
uiteen gevallen en is ze nog alleen over. Ze staat nu op de
wachtlijst voor de Vuurplaats. Wel blijft ze haar oorspronkelijke
plannen koesteren.
Tip: binnen de Landelijke
Vereniging Centraal Wonen is veel kennis, ervaring en
informatie aanwezig.
Tijdens de pauze werden uit de
Omslag-bibliotheek verschillende boeken en folders gehaald en in de
kring uitgespreid. Kijk hier voor meer
inspiratiebronnen >>>
Enkele aanbevolen bronnen:
- Boek 'Inspiratie - van droomwens naar
woonwijk' - over de totstandkoming van ecowijk De Goedemeent in
Purmerend. Meer
>>>
- Boek 'Creating a Life Together' -
Practical guide to grow Ecovillages and Intentional Communities.
Meer >>>
- Film 'Voices of Co-housing' over
Centraal Wonen in Noord-west Europa (ook Nederland). Meer
>>>
- Film 'Ecovillage Pioneers' - over de
zoektocht naar ecovillages en de ontwikkeling van ecovillage Lammas
in Wales. Meer
>>>
Na de pauze vertelden verschillende mensen over
hun eigen woongroep-ervaringen. Enkele prangende vragen bleken
o.a.: Hoe vind je de juiste mensen? Hoe houd je iedereen betrokken
en mede-verantwoordelijk voor het oorspronkelijke
gemeenschappelijke doel? Hoe ga je om met wrijvingen/conflicten
tussen mensen? Een andere opmerking was: ,,ik zie dat veel
initiatieven wel zeggen dat ze bijvoorbeeld milieu en
energiebesparing belangrijk vinden, maar ik zie daar in de praktijk
zo weinig van terug''. En ook: ,,waar vinden we nuttige en
praktische informatie zodat we niet alles opnieuw hoeven uit te
vinden?''
Servicepunt Anders
Wonen Anders Leven
Marta lichtte toe, dat Omslag mede om die
redenen in 2005 is gestart met het landelijk Servicepunt Anders Wonen
Anders Leven, bestaande uit een informatiecentrum in de
Omslag-bibliotheek en een zeer uitgebreide website.
Belangstellenden kunnen elke maandag- en vrijdagmiddag
langskomen.
Ook verschijnt eens per maand een elektronische
nieuwsbrief met oproepen van projecten die nieuwe bewoners
zoeken, aankondigingen van open dagen en rondleidingen, berichten
over nieuwe projecten, meewerk- en meeleefmogelijkheden op
projecten in binnen- en buitenland, inspiratie, en nieuws over
Transition Towns en rond duurzaam bouwen. Ook de nieuwste
aanwinsten in de bibliotheek (boeken, tijdschriften, films en
folders) worden genoemd in de nieuwsbrief. Een abonnement is
gratis
Meer
over de nieuwsbrief en voor abonneren >>>
Natuurlijk is er erg veel te leren
van ervaringen van andere projecten, maar: elke groep is weer
anders en moet zijn eigen proces doormaken en daarbij hoort ook:
fouten maken om van te kunnen leren. De wereldwijde praktijk laat
zien dat - ook in Nederland - 90 van de 100 pogingen om een
gemeenschapsproject te starten stranden. Het boek 'Creating a Life
Together' is gebaseerd op de aanpak en ervaringen van de 10% van de
'geslaagde' communities. Een ander inspirerend en leerzaam boek is
'Inspiratie' over de totstandkoming van ecologische wijk De
Goedemeent in Purmerend, juist geschreven om andere groepen ten
dienste te zijn.
Websites met vraag en aanbod m.b.t.
gemeenschappelijk wonen: www.omslag.nl/advert.htm en www.woongroep.net
Afsluiting van
het weekend
Na de lunch was het tijd voor een plenaire
afsluiting van het weekend. Annemieke begeleidde dit rondje, waarin
ieder kon aangeven hoe hij/zij het weekend had ervaren. Iedereen
was (zeer) positief: leuk, leerzaam, informatief, inspirerend,
verdiepend, verbindend, warm, mooie mensen, nuttig, er groeide een
gevoel van gemeenschappelijkheid, open sfeer, stimulerend, leuk om
(eindelijk) eens bij Omslag te zijn, prachtige plek.
Cecilia las nog een korte tekst voor (klik hier)
Tot besluit maakten we een kring, waarin we in stilte even elkaars handen vasthielden. Enkele slotwoorden: 'Ik neem van dit weekend veel bagage mee, niet in mijn toch al zware rugzak, maar in mijn hart, daar is veel ruimte en het weegt niets'. En: 'Hopelijk zijn we in dit weekend geïnspireerd geraakt om verder gaan met Werken aan de Wereld. Elk op onze eigen manier. En dat werk heeft alles te maken met mensen. Het begint bij onszelf'.
Daarmee was het plenaire gedeelte van het
weekend ten einde gekomen.
Er werden tentjes afgebroken, spullen opgeruimd,
fietsen bepakt en bustijden uitgezocht. De eerste mensen
vertrokken.
Werken aan de
Wereld bij Omslag
Een flink
ploegje bleef nog nazitten in het gras. Aan hen vertelde Dick het
verhaal over het ontstaan (in 1994), de aanpak en ontwikkeling van
Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling.
Zie hier
>>>.
Ook vertelde Dick iets over de
historie en het huidige gebruik van het voormalige kloosterpand,
waarin Omslag, samen met zes andere organisaties, sinds 2000 is
gehuisvest. Meer hierover
>>>
Rond vijf uur was de rust in de Omslag-tuin
weergekeerd. De sfeer van het weekend zal nog lang blijven
hangen.
Meer foto's van
het kampeerweekend >>>
Boekentip:
'De val van Prometheus' door cultuurfilosoof Ton
Lemaire.
Meer >>>
|
|
-------------
Om het hardste pantser te doordringen,
gebruik de zachtste aanraking
Meegaandheid smelt weerstand
dichtheid wordt vervuld met licht
goed werk verricht zonder moeite
In het zwijgen worden de lessen gehoord
in de stilte wordt de wereld
getransformeerd.
(Uit: The Tao of Healing - Haven Trevino)
Marta Resink
