Goede raad en advies

V.O.F. De Verandering - Amsterdam

V.O.F. de Verandering is actief op het terrein van projectbegeleiding & organisatieontwikkeling. Zelf voortgekomen vanuit de basis en stoelt op een lange ervaring bij de organisatie, ontwikkeling en begeleiding van (collectieve) woonprojecten en bedrijven.

Door de jaren heen heeft de Verandering al meer dan honderd grote en kleine projecten gerealiseerd of begeleid, zowel in steden en dorpen als op het platteland. Over het algemeen zijn dat projecten waar commerciële doelen worden gecombineerd met vormen van wonen of ondernemerschap voor culturele instellingen, ideële organisaties en minder draagkrachtige ondernemers en bewoners. ,,De praktijk leert dat de sociale architectuur van een project minstens zo belangrijk is als het ontwerp en de realisatie van de fysieke architectuur", is hun conclusie. Uitgangspunt voor de Verandering is datgene wat een groep al aan sociale kwaliteit heeft opgebouwd.

Netwerk van deskundigen
De Verandering maakt gebruik van een uitgebreid netwerk van deskundigen (architecten, ecologisch bouwen, publiciteit en pr, administratie, fiscalisten, notarissen, makelaars, taxateurs), die de werkwijze van de Verandering kennen en onderschrijven. Door de directe samenwerking met deze bedrijven kan vaak een gevarieerd team van deskundigen worden samengesteld met één aanspreekpunt. Deze aanpak werkt efficiënt en kostenverlagend. Zo is een van de aannemersbedrijven waarmee wordt samengewerkt gespecialiseerd in het begeleiden van zelfbouw, maar ook op andere terreinen wordt zelfwerkzaamheid binnen de initiatiefgroep gestimuleerd.
De Verandering is meestal vanaf het allereerste stadium tot en met de financiering en de realisatie bij een project betrokken en werkt altijd in samenspraak met de (toekomstige) bewoners en gebruikers. Het streven is gericht op een optimaal resultaat op milieutechnisch en sociaal-economisch terrein.

No cure, no pay
Over het algemeen werkt de Verandering op basis van een offerte en tegen een uurtarief; voor minder draagkrachtige groepen is een afspraak op 'no cure no pay'-basis mogelijk. In zulke gevallen wordt de totale projectbegeleiding uitgevoerd tegen een kleine maandelijkse vergoeding. Bij realisatie wordt de begeleiding afgerekend, maar als het project niet slaagt wordt geen vergoeding voor het gedane werk verlangd. De Verandering kan ook ondersteuning bieden op het gebied van administratie en boekhoudingen, budgetbewaking en het uitzetten van financiële strategieën, juridische ondersteuning, trajecten op het gebied van scholing en vorming (bestuurlijk functioneren, functioneren van de groep), conflictbemiddeling en procesbegeleiding.

Meedenken en meewerken
Groepen die zelf een woon-werkproject willen realiseren, kunnen de Verandering om begeleiding vragen, maar ook mensen die een woonwerkplek in een ecologisch of sociaal-maatschappelijk project zoeken, kunnen contact opnemen. De mensen van de Verandering willen graag meedenken over en meewerken aan initiatieven die zich richten op het koppelen van 'vraag en aanbod'. Er zijn verschillende publicaties verkrijgbaar, onder meer over huurverevening, rechtspersonen, statuten en eigendomsconstructies. Daarnaast zijn er diverse bedrijfsfolders.

V.O.F. De Verandering, Derde Kostverlorenkade 34, 1054 TS Amsterdam. Tel: 06-47 329 471, e-mail:info (at) deverandering.com

Raamwerk V.O.F. - Nijmegen

Raamwerk is een kleinschalig administratie- en organisatieadviesbureau voor organisaties, kleinschalige bedrijven en particulieren. Bovendien begeleiden ze bij het exploiteren van onroerend goed en het opzetten van bedrijven en organisaties.

Raamwerk vindt het belangrijk dat mensen zelf initiatieven nemen in hun eigen leven en probeert samen met haar klanten die idealen te verwezenlijken. Het bureau biedt adviserende en ondersteunende diensten waarop klanten verder kunnen bouwen. Het aanbod bestaat onder meer uit advies en begeleiding van startende ondernemers, stichtingen en (woon)verenigingen en begeleiding bij zelfwerkzaamheid.
Voor woonverenigingen biedt Raamwerk onder meer advies en begeleiding bij het opstellen of herzien van exploitatie- of financieringsplan, bij het verkrijgen van financiering en het opstellen van statuten; verzorgen van de administratie, advisering bij het kiezen van een geschikte eigendoms- of beheersvorm. En Raamwerk biedt advies en begeleiding bij de aan- en verkoop of huur en verhuur van onroerend goed en bij verbouwingen en onderhoud en het verzorgen van (jaarlijkse) onderhoudopnames. Een goed voorbeeld hiervan is hun betrokkenheid bij de beheersoverdracht van het klooster aan de Hoogstraat/Genneperweg in Eindhoven.

Zelfwerkzaamheid bevorderen
Raamwerk heeft in een groot aantal gevallen ook een rol gespeeld bij de opzet, coördinatie en uitvoering van zelfwerkzaamheid tijdens verbouwingen bij verschillende woon- en woonwerkprojecten. Voorbeelden hiervan zijn o.a. het Voorstaete-project in Utrecht, de verbouwing van Hotel Bosch in Arnhem en de verbouwing van zes woningen tot woongroeppanden aan de Nieuwelaan in Delft. Het bureau hanteert een laag tarief, omdat ze betaalbaar willen blijven voor klanten met een beperkt budget. Een eerste gesprek is altijd gratis. Het bedrijf werd in  1999 opgericht als vennootschap onder firma (v.o.f.) van Maud Van den Hof en Kees Brinkman.

Raamwerk V.O.F., Begijnenstraat 34, 6511 WP Nijmegen. Tel. 024-3228196, e-mail: werkraam (at) xs4all.nl

Bureau Viertel: sociaal-ecologisch wonen met zelfbeheer

Bureau Viertel biedt presentaties, trainingen, begeleiding, advies en gastlessen aan individuen, groepen en overheden om ecologisch en gemeenschappelijk wonen in de sociale huursector te stimulleren. Voor mensen die een ecologisch woon(werk)project willen opzetten in zelfbeheer, biedt Bureau Viertel naast advies en goede raad, ook startersbijeenkomsten en een serie praktische workshops onder de nioemer 'Zet je (woon)dromen in de steigers.

Burean Viertel stelt zch op het standpunt dat gemeenschappelijk wonen niet kan worden georganiseerd door een projectontwikkelaar of door de overheid. Het moet vanuit toekomstige bewoners zelf komen. Van mensen die dromen van wonen en leven in een groene, sociale, avontuurlijke en inspirerende omgeving. Mensen die het aandurven om hun idealen in de praktijk vorm te geven. Strowijk Iewan in Lent (Nijmegen), is daarvan een mooi inspirerend voorbeeld. Het is het eerste sociaal-duurzame woon(werk)-project dat door de bewoners zelf in eigen beheer ecologisch werd ontwikkeld.

Zet je dromen in de steigers-Academy
Om beginnende groepen en losse dromers handvatten te geven, organiseert Bureau Viertel af en toe een startbijeenkomst 'Zet je dromen in de steigers'. De bijeenkomsten worden georganiseerd door Hanneke Beld en Mare Nynke Zijlstra, initiatiefnemers van Iewan: ,,Wij willen dat er veel meer woonprojecten van de grond komen en liefst wat sneller. Het wiel telkens opnieuw uitvinden is niet nodig. Wij delen onze kennis graag!'' Naast startbijeenkomsten organiseert Bureau Viertel sinds 2018 ook een serie losse workshops, telkens rond een thema dat van belang is om je eigen woonproject op te kunnen zetten. De nadruk ligt op een praktische aanpak, met ruimte voor vragen en het delen van ervaringen. Waar nodig worden gastspecialisten uitgenodigd. Je kunt mixen en matchen om precies datgene te leren waar je behoefte aan hebt, of het hele programma volgen.
Bureau Viertel adviseert ook woningcorporaties, gemeenten en andere professionals en organiseert voor deze doelgroepen af en toe een werkconferentie. Web: bureauviertel.nl

-- NB: in oktober 2016 organiseerde Omslag de Aanloopdag 'Een sociaal-ecologisch woonproject met zelfbeheer opzetten', waaraan Bureau Viertel ook haat medewerking verleende. Het uitgebreide verslag van deze boeiende dag is nog beschikbaar. Lees het hier >

Wonen (en werken) in collectief eigendom

Ruim anderhalf jaar heeft het collectief Amsterdam Alternative met een team van zo'n zestig mensen gewerkt aan een imposante en uitgebreide webdocu over Collectief Eigendom in Nederland. Die kwam in januari 2024 online. Het project bevindt zich op het snijvlak van journalistiek, kunst, activisme, activatie, educatie en storytelling. Het is het grootste online project over collectief eigendom ooit gemaakt. De inhoud zal regelmatig worden geüpdatet.

Hoofdonderwerp is collectief eigendom zonder winstoogmerk, maar er komen ook andere onderwerpen aan bod die aansluiten bij de strijd voor een eerlijkere, betere, samenleving voor iedereen. Het kan echt anders en daarbij speelt een andere kijk op eigendom een grote rol. De website is opgebouwd uit thema-modules en is bedoeld als inspiratiedocument, onderzoek, handleiding en archief. Het is een bundeling van verhalen en zoektochten naar andere manieren waarop we de samenleving kunnen inrichten.

Collectief eigendom als revolutoinaire actie
Collectief eigendom gaat over gemeenschappelijkheid, zelfstandigheid, vertrouwen, verbinding, betaalbaarheid, samenwerken en gedeelde verantwoordelijkheid en zorg. De makers presenteren de docu als revolutionaire actie die de huidige macht en de dominantie van het particuliere eigendom verwerpt en nieuwe autonome gemeenschappen helpt bouwen.

Het heft in eigen hand
Ivo Schmetz, een van de makers, licht toe: ,,Collectief eigendom is niet de oplossing voor alle problemen en zal ook niet altijd, overal en voor iedereen werken. Wel zijn we ervan overtuigd dat collectief eigendom een grotere rol zou moeten spelen in onze samenleving. Iedereen heeft behoefte aan en baat bij goede huisvesting, gezond voedsel, betaalbare zorg, goede educatie, openbaar vervoer, drinkbaar water en een veilige leefomgeving. Veel van deze sectoren zijn helaas in de afgelopen jaren geprivatiseerd. Alle macht is uit handen gegeven met als gevolg dat de rijken steeds rijker worden en de kloof tussen het kapitaal en de normale burger steeds groter wordt. Wij burgers zijn echter met meer en hebben alle macht als we dat zouden willen. Collectief eigendom biedt de mogelijkheid om het heft in eigen handen te nemen, om jezelf, samen met anderen, te organiseren. Het is mogelijk om infrastructuren, diensten en producten te realiseren die wel goed zijn voor iedereen. Projecten waar je samen de vruchten van plukt''.

In de docu wordt gebruik gemaakt van zowel video, audio, fotografie als tekst. Je kunt lezen, luisteren en kijken. Er wordt een breed scala geboden van zelfinitiatieven in Nederland: het creëren van creatieve vrijplaatsen voor wonen en werken (veelal in in Amsterdam), het opzetten van wooncoöperaties, ecodorpen, Community Land Trusts, buurt- en zorgcoöperaties en heel veel andere vormen van collectieve organisatie. Naar de website
>>>

VRIJCoop - collectief kopen en samen huren

Vastgoed hoort thuis binnen een solidaire economie onder het beheer van bewoners en gebruikers. VrijCoop, de Nederlandse vereniging voor collectief kopen en samen huren, is niet geïnteresseerd in koopwoningen, maar in collectief eigendom en betaalbaar huren. VrijCoop is de Nederlandse zusterorganisatie van het Mietshauser Syndikat.

Web: www.vrijcoop.nl

In Duitsland is al in 1992 een concept bedacht waarmee betaalbaar wonen voor woongemeenschappen realistisch haalbaar wordt: het Mietshäuser Syndikat (een vereniging van woongemeenschappen). Woongemeenschappen die al langer bestaan financieren de nieuwe gemeenschappen die het geld goed kunnen gebruiken. Naast de startfinanciering van een woongemeenschap via het Syndikat, vult een bank, zoals de Duitse GLS Bank (Gemeinschaftsbank fur Leihen und Schenken) de rest van de financieringsbehoefte aan.
In verschillende steden in Duitsland wonen en werken bijna 2000 mensen met elkaar in panden die in collectief bezit zijn en waarin individuen de door hen gebruikte en gedeelde ruimte huren. Ook woningzoekende groepen kunnen kiezen voor collectief kopen en samen huren. Zo is een netwerk gegroeid van groepen die collectief een woongebouw kopen en daar als individu hun woon- en/of werkruimte huren tegen een sociale huur. Het collectief blijft eigenaar. De aanpak is onder meer gebaseerd op collectieve aankoop en financiering, solidaire medefinanciering, zelforganisatie, zelfbeheer en het oprichten van een coöperatie door leden/bewoners (die alle mede-eigenaar zijn) voor het organiseren van onderhoud, besluitvorming etc.

Vereniging VRIJjCoop
In 2015 werd in Nederland VRIJjCoop opgericht, om de kansen en mogelijkheden van collectieve aankoop van panden in zelfbeheer in Nederland te vergroten. VRIJCcoop heeft zich ontwikkeld tot Nederlandse zusterorganisatie van het Mietshäuser Syndikat en wil het gedachtegoed van Syndikat ook in Nederland realiseren. Vrijcoop heeft inmiddels ook goede contacten opgebouwd met de GLS Bank *).


*) GLS Bank verkent Nederland
Met de medefinancierng van twee sociaal-ecologische woon(werk)projecten in zelfbeheer, verkent de Duitse GLS Bank nu ook de mogelijkheden in Nederland. De Gemeinschaftsbank für Leihen und Schenken (GLS) werd in 1974 opgericht vanuit een antroposofische achtergrond. Het was de eerste sociale en ecologische bank in Duitsland die met zijn geld niet speculeert op de internationale financiële markten, maar onder zeer gunstige voorwaarden kredieten verstrekt aan duurzame ondernemers die sociaal, ecologisch en economisch zinvolle projecten willen creëren.
De GLS Bank is ook de ‘huisbankier’ van de wooncollectieven die zijn aangesloten bij het Mietshäuser Syndikat.

Het eerste project in Nederland dat door de GLS Bank werd medegefinancierd is woonwerkpand Soweto in Amsterdam. Daarna volgde Ecodorp Boekel. Bekijk hier hun organisatiestructuur >>>


Film over het Mietshäuser Syndikat
De achtergronden en praktijk van het Mietshäuser Syndikat worden uitgelegd in de film Das ist unser Haus, ook beschikbaar met Nederlandse ondertiteling.
Meer over de film >>>

CoopLink: kennisnetwerk voor en door wooncoöperaties

Sinds de nieuwe Woningwet in 2015 van kracht werd, hebben huurders van woningcorporaties de wettelijke mogelijkheid om een wooncoöperatie te starten. Zo blijven er meer sociale huurwoningen beschikbaar voor mensen die daarvoor in aanmerking komen. CoopLink fungeert als kennisnetwerk voor, door en over wooncoöperaties.

Een wooncoöperatie is een organisatievorm waarbij de zeggenschap van huurwoningen primair bij de bewoners zelf ligt. De structuur van een wooncoöperatie is zoals bij een vereniging: de coöperatie exploiteert en/of beheert de woningen voor de leden.

Het oprichten van een wooncoöperatie vereist een gedegen kennis van zaken. Om het opzetten van coöperaties te stimuleren, ontstond in 2016 CoopLink: een kennisnet voor en door initiatieven voor wooncoöperaties. De initiatiefnemers - !Woon/Thuis in de Stad, de WBVG en de Woonbond - zien in wooncoöperaties de ultieme vorm van zelfbeheer door bewoners.

Cooplink is inmiddels uitgegroeid tot een zelfstandig functionerend platform van wooncoöperaties, dat ook advies en ondersteuning biedt aan initiatiefnemers. Want zonder een goede kennis en representatie van de initiatieven is er geen krachtige groei van de wooncoöperaties mogelijk. Meer over Cooplink >>>  

De organisatievorm van een wooncoöperatie is ook toepasbaar bij bestaande of nieuwe gemeenschappelijkwonen-projecten. Meer over gemeenschappelijk wonen, zelfbeheer en wooncoöperaties >>>

Overzicht van bij Cooplink  aangesloten projecten en initiatieven >>>

Handboek wooncoöperaties Amsterdam

!WOON adviseurs Clemens Mol en Tessa Buck schreven in 2022 samen een digitale gids voor startende groepen of mensen die geïnteresseerd zijn in de wooncoöperatie. Je vindt er een schat aan informatie die je op weg helpt om jouw initiatief uiteindelijk de eindstreep te laten halen.

Het handboek telt maar liefst 142 pagina's en is gratis te downloaden >>>

---

Wooncoop is de Belgische koepel voor wooncoöperaties: waar wonen uit de speculatie wordt gehaald en de harde grens tussen kopen en huren verdwijnt.  Een filmpje >>>

SCHOOL voor leefgemeenschappen

Wie al langer speelt met de gedachte om in een (religieuze) leefgemeenschap te gaan wonen kan soms wel wat hulp gebruiken.

Misschien heb je al een kerngroep en ben je op zoek naar een pand. Het kan dat je al gestart bent en merkt dat dit proces niet eenvoudig is. De SCHOOL voor leefgemeenschappen is een initiatief van de Vereniging Religieuze Leefgemeenschappen (VRL) met 75 leden. In samenwerking met de Wittenberg, Klooster Nieuw Sion en Veni Ventus. De naam S.C.H.O.O.L. staat voor Samen Communiteiten Helpen Opbouwen en Ontwikkelen via Leerlijnen. Op basis van de leervragen uit de praktijk biedt SCHOOL drie leerlijnen: introductie, praktijk en realisatie.

Lees hier meer >>>

Handreiking wooninitiatieven in kleine kernen

De Landelijke Vereniging Kleine Kernen stelde een praktische handreiking samen voor initiatiefnemers van gezamenlijke wooninitiatieven in kleine kernen. Gratis te downloaden.

De handreiking gaat in op wat er zoal komt kijken bij de ontwikkeling van nieuwe woningen of de herbestemming van bestaand vastgoed. Met als doel de initiatiefnemers als opdrachtgever te ondersteunen en hen zeggenschap en invloed te geven.

Het document telt 27 pagina's en gaat stapsgewijs in op de ontwikkeling van een initiatief, van eerste idee tot uitvoering. Er zijn twee ‘intermezzo’s: de keuze zelf doen of ondersteuning zoeken en de ander gaat over de financiering van initiatieven. Ter illustratie zijn ervaringen en tips van vijf verschillende wooninitiatieven opgenomen, met foto's.

Hier lezen >>>

Sociale architectuur: samen ontwerpen van gemeenschappelijk wonen

Het ontwerpen van woonomgevingen voor en samen met (grote) groepen bewoners vergt van een architect - naast technische vaardigheden - ook bijzondere aandacht voor de sociale  aspecten van gemeenschappelijk wonen.

Er komen steeds meer gemeenschappelijk wonenprojecten die samen met de bewoners zijn ontworpen: Centraal Wonen, cohousings, ecowijken en -dorpen en wooncoöperaties. Er wordt een projectteam gevormd, waarin toekomstige bewoners hun wensen inbrengen. Dan volgt een intensieve samenwerking met andere betrokkenen en de procesbegeleider. Bij projecten met (al dan niet gedeeltelijke) sociale huurwoningen, is dat vaak een woningcorporatie. Steeds vaker worden gemeenschappelijk wonenpojecten ontwikkeld als wooncoöperatie. Een architect die actief met de groep meedenkt is onontbeerlijk.

Hieronder wat voorbeelden van architecten(bureaus) die hun sporen hebben verdiend in collectieve, duurzame en sociale woonprojecten:

- CoWonen: Architect & Advies voor collectief wonen (bureau van Tijmen Kuyper & Philip Krabbendam). Lees hier hun zes ontwerpprincipes. 

- Flip Krabbendam ontwierp verschillende woongemeenschappen (o.a. in Delft, Nieuwegein en Zeist) en woont zelf ook in een Centraal Wonenproject.  In 2011 promoveerde hij op een onderzoek naar kwaliteiten in de gebouwde omgeving die uitnodigen tot betrokkenheid, met als titel 'Betrokkenheid'. In maart 2021 verscheen van zijn hand een indrukwekkend onderzoeksrapport naar de verbindende schakels in gemeenschappelijk wonen, als inleiding tot het ontwerpen voor gemeenschappelijk wonen.

- Building Community: samenwerkingsverband rond samen bouwen en duurzaam wonen

- Van Laarhoven combinatie architecten, o.a. ecodorp Boekel

- Natrufied: o.a. collectief woongebouw De Warren, Amsterdam. Winnaar architectuurprijs Amsterdam 2023
 
- Ontwerperscollectief Archi3O: o.a. Ecodorp Klein Oers (zelfbouw met hout, stro en leem)

- ORIO Architecten: specialist in strobouw (o.a. wijkje met zelfgebouwde aardehuizen in Olst)

Superuse Studio: pioniers van duurzaamheid en hergebruik in de bouw. O.a.  wooncoöperatie W1555 in Rotterdam en zelfbouw wooncoöperatie Boschgaard in Den Bosch

- TimeToAccces: o.a. wooncoöperatie De Nieuwe Meent, Amsterdan 2023 (volledig gebaseerd op commoning)

Ecodorpen Stimuleringsfonds

Om ecodorpen, ecowijken en eco-communities te ondersteunen in hun maatschappelijke voorbeeldfunctie, werd in 2022 het Ecodorpen Stimuleringsfonds opgericht.

Het fonds heeft als doel het bevorderen van duurzaamheid, door het ondersteunen van ecodorpen, ecowijken en eco-communities. De deelnemers en leden daarvan hebben een maatschappelijke voorbeeldfunctie. Het gaat dan om de kenmerken: duurzaamheid en ecologie, gemeenschapsvorming en verbindende communicatie, en bewustzijn en spiritualiteit

Dit soort projecten bieden oplossingen voor grote maatschappelijke uitdagingen: klimaat, biodiversiteit, sociale uitsluiting, eenzaamheid, gezondheid, duurzame economische activiteiten, etc. Ecobouw, natuurinclusieve landbouw, circulariteit, onderlinge verbinding en samenwerking zijn standaardelementen.

Het fonds verstrekt - voorlopig nog op kleine schaal - schenkingen aan ecodorp initiatieven in Nederland.   Lees hier meer >>>

Financieringsfonds voor (nieuwe) ecodorpen

In navolging van succesvolle initiatieven in Frankrijk wordt sinds oktober 2024 ook in Nederland onderzocht of er een fonds voor ecodorpen kan worden opgericht om elkaar te ondersteunen met financiering van bestaande en nieuwe projecten.

Het initiatief komt van de Nederlandse tak van het Global Ecovillage Network (GEN-NL), het Aarde Collectief en het Ecodorpen Stimuleringsfonds. Zij halen hun inspiratie van het Franse netwerk Cooperative Oasis en de Franse organisatie Les Passages. Les-Pas-Sages richt zich op de financiering van groepen en afzonderlijke projecten. Cooperative Oasis ondersteunt het landelijke ecodorpennetwerk.

Aanleiding is het feit dat bij het opzetten van een ecodorp de financiering een groot struikelblok is. De kosten zijn dusdanig hoog dat het alleen voor draagkrachtige bewoners geschikt is, of er wordt samenwerking gezocht met woningbouwcorporaties, die dan uiteraard invloed hebben op de bouw en het aannamebeleid. Lees hier meer >>>

Bij het Nederlandse initiatief is ook 'alternatief financieringspionier' Otto Munters betrokken. Hij richtte in 1976 Stichting Mens- en Milieuvriendelijk Ondernemen (MEMO) op, en in 1982 de kredietvereniging Memo-Munt. Meer daarover >>>

In 2022 was hij mede-initiatiefnemer van het Ecodorpen Stimuleringsfonds.

Leerschool religieuze leefgemeenschappen

De SCHOOL voor leefgemeenschappen is een nieuw initiatief van de Vereniging van Religieuze Leefgemeenschappen, i.s.m. anderen. S.C.H.O.O.L. staat voor Samen Communiteiten Helpen Opbouwen en Ontwikkelen.

SCHOOL biedt praktische leerlijnen voor individuen die zich oriënteren of wonen in een leefgemeenschap iets voor hun is  Maar ook voor kerngroepen op zoek naar een pand. Misschien ben je al gestart, maar merkt je dat dit proces niet eenvoudig is. Op basis van leervragen uit de praktijk zijn een introductie- en een praktische leerlijn ontwikkeld. De trainers zijn per onderwerp gespecialiseerd en vaak ervaringsdeskundigen uit gemeenschappen of kloosters.

De introductie leerlijn richt zich op mensen die zich oriënteren op het starten van een leefgemeenschap en bestaat uit een serie van vier avonden op de Wittenberg in Zeist of een weekend in Klooster Nieuw Sion in Diepenveen bij Deventer.
 
De praktische leerlijn is interessant voor kerngroepen die al een eerste plan hebben gemaakt en misschien ook al een plak op het oog hebben. Dit is een driedaags weekend op Nieuw Sion, een aanbod van ervaringsplekken en een terugkomweekend op de Wittenberg. Tijdens het gehele traject krijg je een coach en is er een online vragenuur. Deze praktische leerlijn helpt je bij het opzetten van je eigen leefgemeenschap.
Meer over de SCHOOL >>>

CrowdBuilding

CrowdBuilding is een nieuw (2024) plaform voor collectief bouwen en wonen in Nederland. De website biedt een overzicht van bouwlocaties voor collectieve en alternatieve woonvormen. Met als doel de woningmarkt eerlijker, duurzamer en socialer te maken door bottom-up woningbouw te stimuleren.

De website biedt een ruim overzicht van initiatieven waarbij je mogelijk kunt aansluiten. En je kunt in contact komen met mensen die jouw woondroom, ene kun je samen op zoek naar een geschikte bouwlocatie.

Ook worden - per provincie - bouwlocaties genoemd voor seniorencollectieven, intergenerationeel wonen, Single Parents Community’s, erfdelen, ecodorpen, tiny houses, karakterpanden, zelfbouw, waterwonen en meer.

Naar de website >>> 

Stichting BOEi - restauratie en herbestemming cultureel erfgoed

BOEi werkt als aanjager bij het herbestemmen en restaureren van cultureel erfgoed. De werkwijze is gebaseerd op de stadsherstelformule. Organisaties voor stadsherstel hebben sinds de Tweede Wereldoorlog met succes het tij van verpaupering in steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht gekeerd.

Vaak gebeurde dat door strategisch verloederde woonhuizen aan te kopen en te restaureren, gesteund door banken, verzekeraars en gemeenten. Door die aanpak werden andere eigenaren van monumenten ook weer verleid of geïnspireerd om te restaureren of te renoveren. BOEi volgt deels dezelfde aanpak, maar richt zich niet uitsluitend op de woonfunctie of woonhuizen.
De aanpak is - kort samengevat: voorkomen van verder verval van het monument, onderzoeken van de haalbaarheid van herbestemming, zoeken naar nieuwe gebruikers voor het monument, het financieel in kaart brengen van de herbestemming, aankopen en restaureren van het monument, en het exploiteren van het monument (verhuur of verkoop). Naar de website >>>

Jubileumboek KIJK!
Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan verscheen in 2022 een prachtig vormgegeven en informatief jubileumboek: KIJK! In 220 pagina's wordt de ontwikkeling van herbestemming in Nederland zichtbaar aan de hand van honderden foto’s en tientallen interviews met opiniemakers uit het veld over het vak van herbestemmen, met voorbeelden uit alle typen erfgoed. 28 projecten worden uitgebreid beschreven. Meer over dit boek >>>

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Voor veel aandeelhouders en investeerders is BOEi een aansprekend middel om invulling te geven aan de wens tot Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). BOEi is een non-profitorganisatie en kan gezien worden als cultureel ondernemer. Meer daarover >>>

Workshop 'Van burenhulp tot mantelzorg'

Wie kiest voor gemeenschappelijk wonen kiest voor betrokkenheid met de andere bewoners: een  pannetje soep, dat kan altijd. Maar waar eindigt burenhulp en begint mantelzorg? Wat zijn de verwachtingen over en weer, zeker als de groep een paar jaar draait en bewoners ouder worden?

De Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk Wonen 50+ (LVGO) biedt een workshop om te helpen op dit punt heldere afspraken te maken. De workshop wordt verzorgd door Thea Wiegers en Marike Candel, beiden woonachtig in woongemeenschap Vriendenerf in Olst. 

Marike: ‘We merken dat binnen de woongemeenschap de onderlinge verwachtingen soms hoog zijn, maar dat eigenlijk nooit besproken is of die verwachtingen wel kloppen. Let wel, het bieden van mantelzorg is niet de verantwoordelijkheid van medebewoners.

Iedere woongroep kan een workshop aanvragen voor de workshop. Er worden alleen reiskosten in rekening gebracht. De workshop duurt zo’n anderhalf uur, met een uitloop om wat na te praten, bij voorkeur in de middag. De uitwerking ligt verder bij de woongemeenschap.  Meer over deze workshop >>>

CPO Platform Nijmegen

CPO Platform Nijmegen is een informeel samenwerkingsverband van CPO-initiatieven in Nijmegen met als doelstellingen ideeën, kennis en ervaring uit te wisselen op het gebied van zelfbouw via CPO-initiatieven; ervaringen met de andere instanties zoals de gemeente onderling te delen, en gesprekspartner voor de gemeente te zijn om processen en procedures bij CPO-initiatieven vlotter te laten verlopen.

Anno 2024 zijn zo'n 10 projecten bij het platform aangesloten. Naar de website >>> 

ESRA Consultany 

Bij het opzetten van een collectief woonproject komt heel wat kijken: hoe ontwikkel je samen met je toekomstige buren een duurzame woonomgeving?

Workshop 'Samen een collectief woonproject opzetten'
Hoewel elk gezamenlijk woonproject maatwerk is, zijn de eerste stappen min of meer gelijk. Zoals de gedeelde projectvisie formuleren, de projectbegroting opstellen, een collectieve rechtspersoon worden, het fundament leggen voor de interne organisatie, en passende leden werven.
Sanne Raes van Essentials Collectief heeft hierover een informatie-intensieve workshop ontwikkeld, waarin de belangrijkste stappen aan bod komen: missie en visie; inclusieve besluitvorming, financiële haalbaarheid en stappenplan en haalbaarheidsfase. Haar ervaring is mede gebaseerd op haar betrokkenheid bij de totstandkoming van CPO Arneco in Arnhem.

Meer over de workshops >>>

CLIPS: ondersteuning voor (eco)gemeenschapsprojecten

CLIPS staat voor: Community Learning Incubator Programme for Sustainability. Het is een ondersteuningsprogramma voor (eco)gemeenschapsprojecten. In 2018 werd deze methode ook in Nederland geïntroduceerd.

CLIPS kwam tot stand als resultaat van een samenwerkingsverband van ecodorp-initiatieven uit negen Europese landen. Ook het Nederlandse Ecodorpennetwerk (GEN Nederland) heeft hierin deelgenomen. Anno 2022 zijn er vijf CLIPS-trainers in Nederland actief. Zij volgden daarvoor een opleidng en zijn zelf ervaringsdeskundig zijn in het gemeenschapsleven   Meer over CLIPS >>>

Een CLIPS training is interessant voor betrokkenen bij de opstart van een maatschappelijke (eco)initiatief, zoals bijvoorbeeld een ecodorp, gemeenschappelijkwonen of ander woon-werkproject, maar ook heel geschikt voor wie actief is bij lokale Transitiegroepen, natuur- en milieuorganisaties en zo meer. Draai je al een tijdje met een groep en ben je op zoek naar wat de volgende stap moet zijn? Of loop je misschien vast op bepaalde onderdelen in dat proces? Voor al die personen en groepen kan CLIPS een rijke bron van ondersteuning en inspiratie bieden.

Ik, wij, intentie en structuur
De basis van CLIPS is een handig model voor gemeenschapsontwikkeling, met aandacht voor vier elkaar aanvullende domeinen: het individu (‘Ik’), de gemeenschap (‘Wij’), de gezamenlijke visie en missie en doelen (‘Intentie’) , en de organisatie en omgeving van het initiatief (‘Structuur’). Afhankelijk van de hulpvraag van een groep kunnen CLIPS-trainers een ondersteuningsprogramma samenstellen dat de groep helpt nieuwe stappen te ondernemen in een of meer van die domeinen. DE CLIPS-aanpak wordt ook beschreven in een uitgebreide Nederlandstalige brochure.

Het Ecodorpen Netwerk GEN-NL organiseert af en toe bijeenkomsten om kennis te maken met de CLIPS-methode. Meer daarover >>>

Verslag van een introductie in CLIPS bij Omslag, in maart 2019 >>>

Bouwen met mensen

Bouwen met mensen is een scholingswerkplaats die collectieve wooninitiatieven projectbegeleiding biedt bij fysieke én sociale bouwprocessen.

Ze begeleiden al 20 jaar woonprojecten vanaf de start tot aan de nieuwe woonsituatie. Daarnaast zijn ze betrokken bij:

- De Grondsteen - school voor gemeenschapsvorming: biedt opleidingen en cursussen gemeenschapsvorming en gedragen besluitvorming (agenda) 
- Stichting Ubuntuwonen - voor sociale projectontwikkeling

Gedragen besluitvorming
Dit is een methode om besluitvormingsprocessen binnen je project of organisatie zo vorm te geven, dat er steeds draagvlak binnen de gemeenschap gecreëerd wordt, en daarmee de participatie van de betrokkenen, en dus de gemeenschap of organisatie als geheel, wordt versterkt. De methodiek werd ontwikkeld door Jan Saal (mede-initiator van de Triodosbank) en wordt steeds vaker succesvol toegepast binnen woon- en/of zorgprojecten, organisaties, startende initiatieven en vernieuwende vormen van onderwijs.

bouwenmetmensen.nl (Eric ten Hagen en Ingrid Busink), Beckenstraat 1, 7233 PC Vierakker

Bevlogen Wonen

Bevlogen Wonen is het adviesbureau van Nelleke Drop. Zij biedt bezinning, begeleiding en advies aan (al dan niet religieuze) woongemeenschappen, desgewenst vanaf de oprichting.

Nelleke Drop woont al meer dan 25 jaar in woongemeenschap Het Kloosterhuis in Sambeek en heeft daarnaast een ruime ervaring  in het werken met groepen: jongeren, vrijwilligers, besturen. Vanuit haar rijke ervaring en het doen van onderzoek is ze haar adviesbureau gestart. Bevlogen Wonen biedt aan startende of reeds bestaande gemeenschappen:

• trajectbegeleiding van een woongemeenschap bijvoorbeeld bij oprichting of gewenste verandering.
• begeleiding van bewonersbijeenkomsten: bezinningsdagen, themabijeenkomsten, bewonersvergaderingen rond bepaalde onderwerpen.
• advies en begeleiding op het gebied van doelstelling, activiteiten, groepsprocessen.
• individuele advisering voor (aankomende) woongemeenschapbewoners
• advies m.b.t. besluitvomingsprocessen ('concensus') en veranderingstrajecten

Ze deed onderzoek naar het goede leven in woongemeenschappen en schreef daarover de masterscriptie 'Het is mooier en ook gewoner dan ik had gedacht'. Later schreef ze de brochure Bevlogen Wonen - gids voor de woongemeenschapbewoner. Beide publicaties zijn beschikbaar op haar website.
De brochure is ook aanwezig in de Omslag-bibliotheek.

Bevlogen Wonen, Grotestraat 71, 5836 AC Sambeek. E-mail: nellekedrop ( at ) hetkloosterhuis.nl

Woningbouwvereniging Gelderland

Woningbouwvereniging Gelderland (WBVG) is een unieke en sociale verhuurder die zich al 40 jaar inzet voor collectief wonen in zelfbeheer. De WBVG verhuurt panden aan groepen bewoners, die zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun woonproject en ook beheerstaken uitvoeren.

De WBVG is een niet-winstbeogende instelling en werd in 1985 door de overheid officieel erkend als woningbouwvereniging. De vereniging richt zich vooral op mensen in de laagste inkomensgroepen die op de woningmarkt onvoldoende aan bod komen, omdat ze bijzondere woonwensen hebben zoals groepswonen, ecologische (ver)bouw of won-werkcombinaties.

Anno 2022 bestaat het totale bestand van de WBVG uit 459 woonruimtes en 27 werkruimtes, verdeeld over 23 complexen in Arnhem, Nijmegen, Lent, Wageningen, Zutphen, Doetinchem, Heelsum en Velp. De panden worden als geheel verhuurd aan bewonersverenigingen die zelf het beheer voeren over het desbetreffende pand. Als voorwaarde wordt gesteld dat de huurders zich organiseren in een woonvereniging of -stichting en dat zij bewust kiezen voor een alternatieve woonvorm. Met die bewonersorganisatie sluit de WBVG een huur- en beheersovereenkomst af, die de bewoners vergaande bevoegdheden geeft op het gebied van beheer, zoals woningtoewijzing, onderhoud, huurincasso en administratie.

De unieke constructie van de WBVG kwam in 1985 tot stand als experiment onder wetgeving die nu niet meer bestaat. Maar: de WBVG stond in 2016 aan de wieg van de wooncoöperatie, als mede-oprichter van CoopLink, kennisnetwerk van, voor en door wooncoöperaties. Meer daarover >>>

Op de website van de WBVG is ook een rubriek 'Vraag en aanbod' van aangesloten woongroepen.

WBVG, Van Lawick van Pabststraat 2-1, 6814 HH Arnhem. Tel. 026-3510952.

Samen wonen in vrijkomende boerderijen en collectieve erven

Erfdelen is een concept voor herbestemming van leegstaande boerderijen op het platteland tot een collectieve woonvoorziening.

Elke dag komen er op het Nederlandse platteland vijf boerderijen leeg. Tegelijkertijd groeit bij veel mensen de behoefte om kleiner te wonen, met meer mensen samen te wonen en elkaar te helpen. Tel daarbij op de noodzaak om minder fossiele brandstoffen te gebruiken en de CO2 uitstoot te beperken. En als je dan ook nog de leefbaarheid van het platteland wilt vergroten, dan ligt het voor de hand dat er nieuwe plannen worden ontwikkeld.
Pieter Parmentier bedacht het concept 'Erfdelen’, waarbij een kleine groep oudere mensen samen een boerderij betrekt en voorzieningen deelt, zoals een eetkeuken, werkplaats, logeerkamers, wasserette en bibliotheek). Daarnaast heeft ieder een eigen kleine vrijstaand woning in of rond de boerderij. Een eerste pilot wordt ontwikkeld voor een locatie in Oost-Nederland. Web:  erfdelen.nl

In Doesburg in wooniitiatief Nijhof n ontwikkeling: acht woningen op een voormalig boerenerf. Meer lezen >>>

Kijk hier voor meer recente ontwikkelingen >>>

Woonlink verbindt wonen met welzijn en zorg

Woonlink adviseert en ondersteunt burgers en organisaties bij woon- en zorgvragen. Van een individuele woningaanpassing of woonvraag tot oplevering van een kleinschalig (collectief) ouderen-/wooninitiatief.

Woonlink helpt individuen en/of hun familie bij het realiseren van een woonplek met zorg en bij vragen en advies met  betrekking tot langer ‘zelfstandig’ thuis wonen. Biedt ondersteuning bij het oriënteren op een andere woonplek tot aan de verhuizing zelf en bij het realiseren van een woon-/oudereninitiatief van initiatief tot realisatie en nazorg. Tevens assistentie bij het aanvragen of inkopen van zorg, adviseren en ontzorgen van mantelzorgers en hulp bij het organiseren van dagbesteding, vrije tijd of inzet van vrijwilligers.

Woonlink is een particulier bedrijf van Barbara Maiburg en Judith van Duijnhoven, ervaren adviseurs met expertise op het gebied Wonen-Welzijn-Zorg en de verbinding daar tussen. Web: woonlink.nu

Ecollectief: samen bouwen - duurzaam wonen

Ecollectief is een samenwerkingsverband van professionele ervaringsdeskundigen op het gebied van in eigen beheer bouwen van een woonproject, bewonersparticipatie bij een renovatieproject of het starten van een initiatief.

De website van Ecollectief geeft informatie over Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en CO initiatieven vanuit een duurzaam en ecologisch perspectief. Ecollectief is er voor bewoners en professionals die vanuit een duurzame visie willen bouwen aan mooie vernieuwende en sociale woonwijken waarin de stem van bewoners een grote rol speelt, reikend van inspraak tot zelfstandig particuliere projectontwikkeling.
Concrete dienstverlening richt zich op ondersteuning van de diverse onderdelen van het proces zoals: vormen van een groep, financiële haalbaarheid, locatie onderzoek, haalbaarheidsonderzoekm proces- en projectbegeleiding, begeleiden van externe deskundigen, contractering, calculaties, opstellen programma van eisen, begeleiding en ondersteuning van de groep vanaf initiatieffase tot de realisatiefase, van idee tot realisatie bouwplan.

Leden van het Ecollectief zijn/waren o.a. betrokken bij de totstandkoming van De Groene Gieter (Gaanderen); werkwoningen voor de creatieve economie in Arnhem; gemeenschappelijk ecologisch wonen Zonnespreng (Driebegen); het wijkje met aardehuizen in Olst en MMWT Trapjeswijk in Zwolle.

 Contact via buildingcommunity.nl

--- NB: tijdens Aanloopdag bij Omslag in Eindhoven op zaterdag 8 februari 2014 gaf het Ecollectief een nadere presentatie. Meer over deze Aanloopdag >>>

Groepsbouw - begeleiding en advies

Groepsbouw is een begeleidings- en adviesbureau voor particulieren die gezamenlijk en in eigen beheer hun woonruimte willen (laten) realiseren en/of in stand houden.

Henk en Waren van Hoof kunnen begeleiding bieden bij het hele traject van samen bouwen, kopen, huren en ontwikkelen van woonruimte. Het kan daarbij gaan om samenbouw in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO), collectieve huur of een andere vorm waarbij bewoners gezamenlijk zeggenschap willen hebben over hun woonruimte. Groepsbouw is zowel inzetbaar voor nieuwe groepen als voor groepen die al collectief over woonruimte beschikken, zowel in nieuwbouw als vernieuwbouw of bij complete herontwikkeling/functieverandering van bestaande gebouwen. De groepsgrootte en samenstelling van de groepen kan heel divers zijn qua interesse, deskundigheid, beschikbaar budget en woonwensen.

Henk van Hoof heeft ruim 35 jaar ervaring op het gebied van projectmanagement, bouwen, vergunningen, (juridische) procedures en collectieve woonprojecten. Warren heeft zelf in diverse gemeenschappelijk woonprojecten gewoond - momenteel in de Paap (woon-werkcomplex in zelfbeheer met 40 wooneenheden in Den Bosch). In 2013 rondde hij zijn masteropleiding Rechten af met als specialisaties woonrechten en huisvestingsproblematiek.

Groepsbouw kan groepen begeleiden gedurende het gehele proces dat meestal de volgende fasen doorloopt:    initiatief - ontwikkeling - vergunningen - aanbesteding - uitvoering - ingebruikneming en beheer.

Naar de website >>>

BIEB: Bouwen in eigen beheer

BIEB noemt zichzelf 'uitvinder' van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en heeft daarmee al zo'n 40 jaar ervaring.

BIEB begeleidt mensen die samen met toekomstige buren hun eigen woonhuizen willen bouwen. Ze helpen bij het opzetten van projecten, adviseren en coachen, maar de bewoners beslissen zelf hoe er wordt gebouwd en hoe de huizen er uit gaan zien. Met de toekomstige bewoners zoeken ze de grenzen van de mogelijkheden op. Ook kunnen ze helpen zoeken naar voorfinanciering en risicoafdekking

BIEB heeft al meer dan 125 projecten gerealiseerd met daarin ca. 2500 woningen.

Naar de website >>>      Meer over CPO >>>

Kilimanjaro: ondersteuning bij 'gevorderd' wonen in zelfbeheer

Het doel van Kilimanjaro is om alternatieve kleinschalige woonprojecten 'voor gevorderden' tot stand te brengen waarvan de toekomstige bewoners zelf de ontwikkelaars zijn.

Kilimanjaro startte in de zomer van 2010 als een initiatief van drie vrouwen in Eindhoven die hun uitgebreide ervaring op het gebied van architectuur, welzijn, zorg, bouwen in eigen beheer en projectontwikkeling. Vanuit de overtuiging dat er veel meer mogelijk is dan het huidige aanbod aan huisvesting laat zien, zet Kilimanjaro zich in om alternatieve kleinschalige woonprojecten tot stand te brengen waarvan de toekomstige bewoners zelf de ontwikkelaars zijn. Het beproefde concept van collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) leent zich hier uitstekend voor.

In de eerste verkennende fase organiseert Kilimanjaro salons, waar belangstellenden zich samen met anderen kunnen bezinnen op hoe ze in de toekomst willen wonen en leven. In deze - geheel vrijblijvende - fase stellen de deelnemers hun dromen scherp en onderzoeken ze of bedenkingen echte belemmeringen zijn. Serieus geïnteresseerden kunnen vervolgens deelnemen bijeenkomsten van het Platform; daar worden thema's verder uitgediept, mogelijke locaties besproken en vindt nadere kennismaking plaats met andere deelnemers. Het is ook de plek van waaruit concrete initiatieven gaan ontstaan.

Overzicht van initiatiefgroepen en projecten in ontwikkeling >>>

Kilimanjaro werkt nauw samen met BIEB en organiseert soms ook excursies naar gerealiseerde projecten. Naar de website >>>

Bond Precaire Woonvormen

De Bond Precaire Woonvormen is opgericht om de woonrechten van antikraakbewoners op te eisen en die van andere ‘flexbewoners’ te waarborgen.

De Bond Precaire Woonvormen (BPW) is specialist op het terrein van onvoorspelbaar wonen en informeert en adviseert actief over de risicovolle kanten van antikraak en andere precaire woonvormen. Ook biedt de Bond juridische back-up, zowel inhoudelijk, moreel als financieel, voor flexbewoners die voor hun rechten op willen komen. Ben je onterecht of op akelige wijze je antikraakpand uitgezet? Al maanden een lekkend dak/geen verwarming/koude douche en loze beloften er wat aan te komen doen? Is je borg ingehouden om een absurde reden? Vind je dat je inmiddels zoveel betaalt aan je antikraakbureau dat er wel wat tegenover mag staan?
Met deze en andere vragen kun je bij de BPW terecht.

Ervaringen delen
De Bond staat open voor eigen ervaringen m.b.t. antikraak. Die ervaringen zullen worden gebruikt om onderzoeken te onderbouwen met praktijkvoorbeelden. Door ervaringen te delen kun je de Bond helpen op een goede manier verbeteringen in de rechts- en woonpositie van tijdelijke bewoners te bewerkstelligen. Ervaringen delen kan via de website. Met vragen over je persoonlijke tijdelijke woonsituatie, kun je terecht bij bewonersondersteuning van de BPW, tel. 06-38787705.

Website Bond Precaire Woonvormen >>>

Er zijn ook andere opties om met leegstand om te gaan waardoor panden wel gebruikt worden en bewoners huurbescherming genieten. Meer daarover >>>

Juridische steun bij (anti)kraak

Advokatenkantoor VOOR-RECHT is gespecialiseerd in huur-, woon- en verbintenissenrecht. Mr. Mark Schuckink Kool zet zich vooral in voor het voorkomen van ontruiming van huurders, maar ook van krakers en personen die ‘anti-kraak wonen’.

VOOR-RECHT werd in 2005 opgericht. Het kantoor neemt deel aan het (Haagse) Stadsoverleg, een lokaal platform van verschillende rechtshulpverleners op sociaal gebied, en is lid van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland, die zich onder meer inzet voor de toegankelijkheid van het recht voor mensen met een laag inkomen. Daarnaast is Schuckink Kool bestuurslid van het Fonds toegang tot het recht.

VOOR-RECHT houdt kantoor in Den Haag, maar werkt in principe in het hele land. Naar de website >>>

Sociale woningbouwvereniging in Amsterdam: Soweto

(Collectief) Particulier Opdrachtgeverschap, consumentgericht bouwen en co-ontwikkeling

Van Particulier Opdrachtgeverschap is sprake wanneer een particulier zelf de grond kan kopen of in erfpacht kan krijgen en daarna zelf kan bepalen met welke partijen zijn of haar woning wordt gerealiseerd.

Een koper kan ook worden betrokken bij de bouwplannen van een projectontwikkelaar. Deze vorm van medezeggenschap heet Consumentgericht Bouwen, dat is iets anders dan particulier opdrachtgeverschap

Bij een project in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) bouwt een groep mensen gezamenlijk hun eigen woningen. De toekomstige bewoners organiseren zich in een vereniging of stichting. Onder professionele begeleiding beslist deze groep mensen aan welke eisen hun woningen moeten voldoen. Vervolgens kiezen zij hun eigen architect en aannemer. De toekomstige bewoners beslissen zelf wat ze nodig hebben om goede woningen te realiseren. Dit hoeven uiteraard niet allemaal dezelfde woningen te zijn.

Co-ontwikkeling is een relatief nieuwe vorm van projectontwikkeling waarin professionele partijen ruimte maken voor inbreng van de bewoners. Waar particulier opdrachtgeverschap (PO) in de meeste gevallen voorbehouden blijft aan vermogende kopers, is co-ontwikkeling geschikt voor kopers en huurders in elk prijssegment. Samen investeren zij in mens- en milieuvriendelijk wonen. Kopers én  huurders ontwikkelen samen een project op maat, zonder de risico's van PO. Daarmee is co-ontwikkeling zowel inzetbaar bij nieuwbouw in een uitbreidingswijk, als bij herstructurering, huisvesting van niet-doorsnee gezinnen, duurzaam buurtbeheer en de realisatie van bijzondere woonprogramma's waarvoor specifieke expertise noodzakelijk is.

Meer over deze vormen van projectontwikkeling >>>

Ervaren adviseurs op het terrein van CPO hebben zich verenigd binnen Ecollectief

Nederlandse Woonbond

De Nederlandse Woonbond is de landelijke vereniging van huurders en woningzoekenden.

De Woonbond staat voor betaalbare huren, goede woningen in leefbare, veilige wijken en sterke huurdersorganisaties. De Woonbond helpt huurders met problemen, voert acties en ondersteunt acties van anderen. De Woonbond organiseert ook cursussen, workshops en symposia, en is uitgever van een groot aantal brochures  over thema's die voor huurders(collectieven) van belang (kunnen) zijn. Klik hier voor een overzicht.

Sinds de zomer van 2014 zet de Woonbond zich in om wonen in zelfbeheer, onder meer in de vorm van wooncoöperaties, actief bevorderen. De bond ondersteunt daarbij huurders in het opzetten van zelfbeheerprojecten en wooncoöperaties.In dit kader verscheen in juni 2014 de brochure 'Wonen in Zelfbeheer'.

De Nederlandse Woonbond, Nieuwe Achtergracht 17. 1018 XV Amsterdam. Tel. 020-5517700, e-mail: info (at) woonbond.nl

Anders en Actief  en Duurzaam Wonen door ouderen

In 2013 werd de landelijke coöperatie Trefpunt AAD opgericht, voortkomend uit het Kenniscentrum Anders en Actief Wonen. Hun doel: 'dat woonservicediensten beter, toegankelijker, en goedkoper worden voor zowel jong als ouder.

Het Trefpunt Anders en Duurzaam Wonen (AAD) en de bij de coöperatie aangesloten leden richten zich vooral op het vormen en ondersteunen van initiatieven op het gebied van gemeenschappelijk wonen rond allerlei woonvarianten: van Gemeenschappelijk Wonen van Ouderen en 'EcoEerven' op/rond bestaande boerderijen die geschikt zijn voor meervoudige bewoning, tot nieuwbouwprojecten op basis van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en groepswonen met (mantel)zorg. Specialiteit is het vormen van nieuwe Buurgemeenschappen - een virtuele gemeenschap van mensen die bij elkaar in de buurt wonen. Het Trefpunt werkt nauw samen met de Federatie Gemeenschappelijk Wonen (FGW).

Kenniscentrum Anders en Actief Wonen, Stationsplein 16, 3818 LE Amersfoort. Tel. 033- 4658938. Web: www.andersenactiefwonen.nl

Samadhan Woonconsultancy

Na jarenlang te hebben meegewerkt aan de realisering van woongroepen van en door allochtone en autochtone ouderen in Den Haag, richtte Rosemary Samadhan een eigen adviesbureau op: RS Woonconsultancy.

RS Woonconsultancy is gespecialiseerd in allochtone en autochtone woonprojecten en heeft een breed netwerk opgebouwd. Het bureau biedt ondermeer:

• Meerdaagse trainingen voor initiatiefgroepen
• Oriëntatie op het groepswonen van ouderen
• Meerdaagse trainingen, informatiebijeenkomsten en rondleidingen voor professionals en andere geïnteresseerden
• Deskundigheidsbevordering: hoe om te gaan met diverse culturele groepen. Zowel multicultureel als intercultureel

Adviesbureau RS Woonconsultancy werd opgericht door Rosemary Samadhan. Zij werkte vele jaren als coördinator groepswonen bij de vereniging Groepswonen Door Ouderen in Den Haag, die o.a. groepswonenprojecten realiseert voor autochtone en allochtone ouderen in Den Haag. Ze stond aan de wieg van het eerste groepswonenproject van allochtone ouderen in Nederland. Daarnaast heeft zij initiatieven ondersteund van diverse leefgemeenschappen, zoals antroposofische en interkerkelijke, en voor homoseksuele ouderen.
Rosemary Samadhan studeerde HBO-Maatschappelijk Werk, en sociale gerontologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

RS Woonconsultancy, Bogaardplein 114, 2284 DN Rijswijk (ZH). Tel. 06-50852387, e-mail: info (at) woonconsultancy.nl

VACpunt Wonen

De Adviescommissies Wonen en VACpunt Wonen kunnen plannen voor woningen en woonomgeving toetsen op gebruikskwaliteit.

De afkorting VAC stamt nog van rond 1960, toen er overal in Nederland Vrouwen Advies Commissies werden opgericht, die woningen voor oplevering controleerden op logica, ergonomie en praktische inrichting, vanuit het oogpunt van de bewoners. Aan die 'gebruikskwaliteit' viel (en valt nog steeds) vaak van alles te verbeteren, omdat ontwerpers meestal niet de uiteindelijke bewoners zijn...
Tegenwoordig maken de Adviescommissies Wonen zich op lokaal niveau sterk voor de gebruikskwaliteit. Ze toetsen woningbouwplannen, geven adviezen en onderhouden contacten met gemeenten, corporaties, bewonersgroepen en andere belangenorganisaties. Verspreid over het land zijn er zo'n 175 Adviescommissies actief. Nog steeds bekijken ze woningen door de ogen van de toekomstige bewoners: is er voldoende bergruimte? Zijn er genoeg stopcontacten en zitten die ook op logische plaatsen? Kunnen er deuren tegen elkaar aan slaan, hoe steil zijn de trappen? En meer van dat soort praktische zaken.

VACpunt Wonen

De landelijke koepel van alle Adviescommissies Wonen is VACpunt Wonen. Hier wordt kennis over gebruikskwaliteit verzameld en bewerkt tot 'producten die woonconsumenten en professionals kunnen gebruiken om een woning zo praktisch mogelijk in te delen en de woonomgeving goed in te richten'. Daarnaast vertegenwoordigt VACpunt Wonen de belangen van woonconsumenten in landelijke overlegorganen. VACpunt Wonen geeft verschillende folders en andere publicaties uit, waaronder het tijdschrift WoonKwaliteit. Ook cursussen zitten in het aanbod.

VACpunt Wonen, Herculesplein 207, 3584 AA Utrecht. Tel. 030-2610475, e-mail: info (at) vacpuntwonen.nl