Servicepunt
Een initiatief van Omslag Werkplaats voor
Duurzame Ontwikkeling
Goede raad en advies
V.O.F. De
Verandering - Amsterdam
V.O.F. de Verandering is actief op
het terrein van projectbegeleiding &
organisatieontwikkeling. Zelf voortgekomen vanuit de
basis en stoelt op een lange ervaring bij de
organisatie, ontwikkeling en begeleiding van
(collectieve) woonprojecten en bedrijven.
Door de jaren heen heeft de Verandering al meer dan
honderd grote en kleine projecten gerealiseerd of
begeleid, zowel in steden en dorpen als op het
platteland. Over het algemeen zijn dat projecten waar
commerciële doelen worden gecombineerd met vormen van
wonen of ondernemerschap voor culturele instellingen,
ideële organisaties en minder draagkrachtige ondernemers
en bewoners. ,,De praktijk leert dat de sociale
architectuur van een project minstens zo belangrijk is
als het ontwerp en de realisatie van de fysieke
architectuur", is hun conclusie. Uitgangspunt voor de
Verandering is datgene wat een groep al aan sociale
kwaliteit heeft opgebouwd.
Netwerk van deskundigen
De Verandering maakt gebruik van een uitgebreid netwerk
van deskundigen (architecten, ecologisch bouwen,
publiciteit en pr, administratie, fiscalisten, notarissen,
makelaars, taxateurs), die de werkwijze van de Verandering
kennen en onderschrijven. Door de directe samenwerking met
deze bedrijven kan vaak een gevarieerd team van
deskundigen worden samengesteld met één aanspreekpunt.
Deze aanpak werkt efficiënt en kostenverlagend. Zo is een
van de aannemersbedrijven waarmee wordt samengewerkt
gespecialiseerd in het begeleiden van zelfbouw, maar ook
op andere terreinen wordt zelfwerkzaamheid binnen de
initiatiefgroep gestimuleerd.
De Verandering is meestal vanaf het
allereerste stadium tot en met de financiering en de
realisatie bij een project betrokken en werkt altijd in
samenspraak met de (toekomstige) bewoners en gebruikers.
Het streven is gericht op een optimaal resultaat op
milieutechnisch en sociaal-economisch terrein.
No cure, no pay
Over het algemeen werkt de Verandering op basis van een
offerte en tegen een uurtarief; voor minder draagkrachtige
groepen is een afspraak op 'no cure no pay'-basis
mogelijk. In zulke gevallen wordt de totale
projectbegeleiding uitgevoerd tegen een kleine
maandelijkse vergoeding. Bij realisatie wordt de
begeleiding afgerekend, maar als het project niet slaagt
wordt geen vergoeding voor het gedane werk verlangd. De
Verandering kan ook ondersteuning bieden op het gebied van
administratie en boekhoudingen, budgetbewaking en het
uitzetten van financiële strategieën, juridische
ondersteuning, trajecten op het gebied van scholing en
vorming (bestuurlijk functioneren, functioneren van de
groep), conflictbemiddeling en procesbegeleiding.
Meedenken en meewerken
Groepen die zelf een woon-werkproject
willen realiseren, kunnen de Verandering om begeleiding
vragen, maar ook mensen die een woonwerkplek in een
ecologisch of sociaal-maatschappelijk project zoeken,
kunnen contact opnemen. De mensen van de Verandering
willen graag meedenken over en meewerken aan initiatieven
die zich richten op het koppelen van 'vraag en aanbod'. Er
zijn verschillende publicaties verkrijgbaar, onder meer
over huurverevening, rechtspersonen, statuten en
eigendomsconstructies. Daarnaast zijn er diverse
bedrijfsfolders.
V.O.F.
De Verandering, Derde Kostverlorenkade 34, 1054 TS
Amsterdam. Tel: 06-47 329 471, e-mail:info (at)
deverandering.com
Raamwerk V.O.F. -
Nijmegen
Raamwerk is een kleinschalig administratie-
en organisatieadviesbureau voor organisaties,
kleinschalige bedrijven en particulieren. Bovendien
begeleiden ze bij het exploiteren van onroerend goed
en het opzetten van bedrijven en organisaties.
Raamwerk vindt het belangrijk dat mensen zelf
initiatieven nemen in hun eigen leven en probeert samen
met haar klanten die idealen te verwezenlijken. Het
bureau biedt adviserende en ondersteunende diensten
waarop klanten verder kunnen bouwen. Het aanbod bestaat
onder meer uit advies en begeleiding van startende
ondernemers, stichtingen en (woon)verenigingen en
begeleiding bij zelfwerkzaamheid.
Voor woonverenigingen biedt Raamwerk onder meer advies
en begeleiding bij het opstellen of herzien van
exploitatie- of financieringsplan, bij het verkrijgen
van financiering en het opstellen van statuten;
verzorgen van de administratie, advisering bij het
kiezen van een geschikte eigendoms- of beheersvorm. En
Raamwerk biedt advies en begeleiding bij de aan- en
verkoop of huur en verhuur van onroerend goed en bij
verbouwingen en onderhoud en het verzorgen van
(jaarlijkse) onderhoudopnames. Een goed voorbeeld
hiervan is hun betrokkenheid bij de beheersoverdracht
van het klooster
aan de Hoogstraat/Genneperweg in Eindhoven.
Zelfwerkzaamheid
bevorderen
Raamwerk heeft in een groot aantal gevallen ook
een rol gespeeld bij de opzet, coördinatie
en uitvoering van zelfwerkzaamheid tijdens verbouwingen
bij verschillende woon- en woonwerkprojecten.
Voorbeelden hiervan zijn o.a. het Voorstaete-project in
Utrecht, de verbouwing van Hotel Bosch in Arnhem en de
verbouwing van zes woningen tot woongroeppanden aan de
Nieuwelaan in Delft. Het bureau hanteert een laag
tarief, omdat ze betaalbaar willen blijven voor klanten
met een beperkt budget. Een eerste gesprek is altijd
gratis. Het bedrijf werd in 1999 opgericht als
vennootschap onder firma (v.o.f.) van Maud Van den Hof
en Kees Brinkman.
Raamwerk V.O.F.,
Begijnenstraat 34, 6511 WP Nijmegen. Tel. 024-3228196,
e-mail: werkraam (at) xs4all.nl
Ana Maria Fonds -
Onroerend Goed
Ana Maria Fonds is een stichting die panden
beheert voor groepen die daar zelf niet toe in staat
zijn. Daarnaast ondersteunt ze verschillende
groepen bij het beheer van hun onroerend goed.
Enkele voorbeelden: het vervolg van www.wegloophuisutrecht.nl en het
eigen kantoorpand aan de Lauwerecht in Utrecht,
waar verschillende kleine maatschappelijk ondernemers
en organisaties een werkplek hebben.
Ana Maria Fonds is ook actief in het beheer van een voormalig
kloostercomplex aan de Hoogstraat in Eindhoven.
Ana Maria Fonds - Onroerend Goed was één van de
pijlers van Vereniging
Solidair, waarvan ook Ana Maria Fonds - Algemeen
Nut (opgeheven) deel uitmaakte.
Ana Maria Fonds -
Onroerend Goed, Lauwerecht 55, 3515 GN Utrecht:
info ( at ) amf.nl
Bureau Viertel:
sociaal-ecologisch wonen met zelfbeheer
Bureau Viertel biedt presentaties,
trainingen, begeleiding, advies en gastlessen aan
individuen, groepen en overheden om ecologisch en
gemeenschappelijk wonen in de sociale huursector te
stimulleren. Voor mensen die een ecologisch
woon(werk)project willen opzetten in zelfbeheer, biedt
Bureau Viertel naast advies en goede raad, ook
startersbijeenkomsten en een serie praktische
workshops onder de nioemer 'Zet je (woon)dromen in de
steigers.
Burean Viertel stelt zch op het standpunt dat
gemeenschappelijk wonen niet kan worden georganiseerd
door een projectontwikkelaar of door de overheid. Het
moet vanuit toekomstige bewoners zelf komen. Van mensen
die dromen van wonen en leven in een groene, sociale,
avontuurlijke en inspirerende omgeving. Mensen die het
aandurven om hun idealen in de praktijk vorm te geven. Strowijk Iewan in Lent
(Nijmegen), is daarvan een mooi inspirerend voorbeeld.
Het is het eerste sociaal-duurzame woon(werk)-project
dat door de bewoners zelf in eigen beheer ecologisch
werd ontwikkeld.
Zet je dromen in de steigers-Academy
Om beginnende groepen en losse dromers handvatten te
geven, organiseert Bureau
Viertel af en toe een startbijeenkomst 'Zet je
dromen in de steigers'. De bijeenkomsten worden
georganiseerd door Hanneke Beld en Mare Nynke Zijlstra,
initiatiefnemers van Iewan: ,,Wij willen dat er veel
meer woonprojecten van de grond komen en liefst wat
sneller. Het wiel telkens opnieuw uitvinden is niet
nodig. Wij delen onze kennis graag!'' Naast
startbijeenkomsten organiseert Bureau Viertel sinds 2018
ook een serie losse workshops, telkens rond een thema
dat van belang is om je eigen woonproject op te kunnen
zetten. De nadruk ligt op een praktische aanpak, met
ruimte voor vragen en het delen van ervaringen. Waar
nodig worden gastspecialisten uitgenodigd. Je kunt mixen
en matchen om precies datgene te leren waar je behoefte
aan hebt, of het hele programma volgen.
Bureau Viertel adviseert ook woningcorporaties,
gemeenten en andere professionals en organiseert voor
deze doelgroepen af en toe een werkconferentie. Web: bureauviertel.nl
-- NB: in oktober 2016 organiseerde Omslag de
Aanloopdag 'Een sociaal-ecologisch woonproject met
zelfbeheer opzetten', waaraan Bureau Viertel ook haat
medewerking verleende. Het uitgebreide verslag van deze
boeiende dag is nog beschikbaar. Lees
het hier >
Wonen (en werken) in
collectief eigendom
Ruim anderhalf jaar
heeft het collectief Amsterdam Alternative met een team
van zo'n zestig mensen gewerkt aan een imposante en
uitgebreide webdocu over Collectief Eigendom in
Nederland. Die kwam in januari 2024 online. Het project
bevindt zich op het snijvlak van journalistiek, kunst,
activisme, activatie, educatie en storytelling. Het is
het grootste online project over collectief eigendom
ooit gemaakt. De inhoud zal regelmatig worden geüpdatet.
Hoofdonderwerp is collectief eigendom zonder winstoogmerk,
maar er komen ook andere onderwerpen aan bod die
aansluiten bij de strijd voor een eerlijkere, betere,
samenleving voor iedereen. Het kan echt anders en daarbij
speelt een andere kijk op eigendom een grote rol. De
website is opgebouwd uit thema-modules en is bedoeld als
inspiratiedocument, onderzoek, handleiding en archief. Het
is een bundeling van verhalen en zoektochten naar andere
manieren waarop we de samenleving kunnen inrichten.
Collectief eigendom als revolutoinaire actie
Collectief eigendom gaat over gemeenschappelijkheid,
zelfstandigheid, vertrouwen, verbinding, betaalbaarheid,
samenwerken en gedeelde verantwoordelijkheid en zorg. De
makers presenteren de docu als revolutionaire actie die de
huidige macht en de dominantie van het particuliere
eigendom verwerpt en nieuwe autonome gemeenschappen helpt
bouwen.
Het heft in eigen hand
Ivo Schmetz, een van de makers, licht toe: ,,Collectief
eigendom is niet de oplossing voor alle problemen en zal
ook niet altijd, overal en voor iedereen werken. Wel zijn
we ervan overtuigd dat collectief eigendom een grotere rol
zou moeten spelen in onze samenleving. Iedereen heeft
behoefte aan en baat bij goede huisvesting, gezond
voedsel, betaalbare zorg, goede educatie, openbaar
vervoer, drinkbaar water en een veilige leefomgeving. Veel
van deze sectoren zijn helaas in de afgelopen jaren
geprivatiseerd. Alle macht is uit handen gegeven met als
gevolg dat de rijken steeds rijker worden en de kloof
tussen het kapitaal en de normale burger steeds groter
wordt. Wij burgers zijn echter met meer en hebben alle
macht als we dat zouden willen. Collectief eigendom biedt
de mogelijkheid om het heft in eigen handen te nemen, om
jezelf, samen met anderen, te organiseren. Het is mogelijk
om infrastructuren, diensten en producten te realiseren
die wel goed zijn voor iedereen. Projecten waar je samen
de vruchten van plukt''.
In de docu wordt gebruik gemaakt van zowel video, audio,
fotografie als tekst. Je kunt lezen, luisteren en kijken.
Er wordt een breed scala geboden van zelfinitiatieven in
Nederland: het creëren van creatieve vrijplaatsen voor
wonen en werken (veelal in in Amsterdam), het opzetten van
wooncoöperaties, ecodorpen, Community Land Trusts, buurt- en zorgcoöperaties en heel
veel andere vormen van collectieve organisatie. Naar de
website
>>>
VRIJCoop - collectief kopen en
samen huren
Vastgoed hoort thuis binnen een solidaire economie
onder het beheer van bewoners en gebruikers. VrijCoop,
de Nederlandse vereniging voor collectief kopen en samen
huren, is niet geïnteresseerd in
koopwoningen, maar in collectief eigendom en betaalbaar
huren. VrijCoop is de Nederlandse zusterorganisatie van
het Mietshauser Syndikat.
Web: www.vrijcoop.nl
In Duitsland is al in 1992 een concept bedacht waarmee
betaalbaar wonen voor woongemeenschappen realistisch
haalbaar wordt: het Mietshäuser Syndikat (een vereniging
van woongemeenschappen). Woongemeenschappen die al langer
bestaan financieren de nieuwe gemeenschappen die het geld
goed kunnen gebruiken. Naast de startfinanciering van een
woongemeenschap via het Syndikat, vult een bank, zoals de
Duitse GLS Bank (Gemeinschaftsbank fur Leihen und
Schenken) de rest van de financieringsbehoefte aan.
In verschillende steden in Duitsland wonen en werken bijna
2000 mensen met elkaar in panden die in collectief bezit
zijn en waarin individuen de door hen gebruikte en
gedeelde ruimte huren. Ook woningzoekende groepen kunnen
kiezen voor collectief kopen en samen huren. Zo is een
netwerk gegroeid van groepen die collectief een woongebouw
kopen en daar als individu hun woon- en/of werkruimte
huren tegen een sociale huur. Het collectief blijft
eigenaar. De aanpak is onder meer gebaseerd op collectieve
aankoop en financiering, solidaire medefinanciering,
zelforganisatie, zelfbeheer en het oprichten van een
coöperatie door leden/bewoners (die alle mede-eigenaar
zijn) voor het organiseren van onderhoud, besluitvorming
etc.
Vereniging
VRIJjCoop
In 2015 werd in Nederland VRIJjCoop opgericht, om de
kansen en mogelijkheden van collectieve aankoop van panden
in zelfbeheer in Nederland te vergroten. VRIJCcoop heeft
zich ontwikkeld tot Nederlandse zusterorganisatie van het
Mietshäuser Syndikat en wil het gedachtegoed van Syndikat
ook in Nederland realiseren. Vrijcoop heeft inmiddels ook
goede contacten opgebouwd met de
GLS Bank *).
*) GLS
Bank verkent Nederland
Met de medefinancierng van twee sociaal-ecologische
woon(werk)projecten in zelfbeheer, verkent de Duitse GLS
Bank nu ook de mogelijkheden in Nederland. De
Gemeinschaftsbank für Leihen und Schenken (GLS) werd in
1974 opgericht vanuit een antroposofische achtergrond. Het
was de eerste sociale en ecologische bank in Duitsland die
met zijn geld niet speculeert op de internationale
financiële markten, maar onder zeer gunstige voorwaarden
kredieten verstrekt aan duurzame ondernemers die sociaal,
ecologisch en economisch zinvolle projecten willen
creëren.
De GLS Bank is ook de ‘huisbankier’ van de
wooncollectieven die zijn aangesloten bij het Mietshäuser
Syndikat.
Het eerste project in Nederland dat door de GLS Bank werd
medegefinancierd is woonwerkpand
Soweto in Amsterdam. Daarna volgde Ecodorp Boekel.
Film over het Mietshäuser Syndikat
De achtergronden en praktijk van het Mietshäuser
Syndikat worden uitgelegd in de film Das ist unser Haus,
ook beschikbaar met Nederlandse ondertiteling.
Meer
over de film >>>
CoopLink: kennisnetwerk
voor en door wooncoöperaties
Sinds de nieuwe Woningwet in 2015 van
kracht werd, hebben huurders van woningcorporaties
de wettelijke mogelijkheid om een wooncoöperatie te
starten. Zo blijven er meer sociale huurwoningen
beschikbaar voor mensen die daarvoor in aanmerking
komen. CoopLink fungeert als kennisnetwerk
voor, door en over wooncoöperaties.
Een wooncoöperatie is een organisatievorm
waarbij de zeggenschap van huurwoningen primair bij de
bewoners zelf ligt. De structuur van een wooncoöperatie
is zoals bij een vereniging: de coöperatie exploiteert
en/of beheert de woningen voor de leden.
Het oprichten van een wooncoöperatie vereist een
gedegen kennis van zaken. Om het opzetten van
coöperaties te stimuleren, ontstond in 2016 CoopLink:
een kennisnet voor en door initiatieven voor
wooncoöperaties. De initiatiefnemers - !Woon/Thuis in de Stad,
de WBVG
en de Woonbond
- zien in wooncoöperaties de ultieme vorm van zelfbeheer
door bewoners.
Cooplink is inmiddels uitgegroeid tot een zelfstandig
functionerend platform van wooncoöperaties, dat ook
advies en ondersteuning biedt aan initiatiefnemers. Want
zonder een goede kennis en representatie van de
initiatieven is er geen krachtige groei van de
wooncoöperaties mogelijk. Meer over Cooplink
>>>
De organisatievorm van een wooncoöperatie is ook
toepasbaar bij bestaande of nieuwe
gemeenschappelijkwonen-projecten. Meer
over gemeenschappelijk wonen, zelfbeheer en
wooncoöperaties >>>
Overzicht
van bij Cooplink aangesloten projecten en
initiatieven >>>
Wooncoop
is de Belgische koepel voor wooncoöperaties: waar wonen
uit de speculatie wordt gehaald en de harde grens tussen
kopen en huren verdwijnt. Een
filmpje >>>
Handreiking
wooninitiatieven in kleine kernen
De Landelijke Vereniging Kleine
Kernen stelde een praktische handreiking samen
voor initiatiefnemers van gezamenlijke
wooninitiatieven in kleine kernen. Gratis te
downloaden.
De handreiking gaat in op wat er zoal komt kijken
bij de ontwikkeling van nieuwe woningen of de
herbestemming van bestaand vastgoed. Met als doel de
initiatiefnemers als opdrachtgever te ondersteunen en
hen zeggenschap en invloed te geven.
Het document telt 27 pagina's en gaat stapsgewijs in op
de ontwikkeling van een initiatief, van eerste idee tot
uitvoering. Er zijn twee ‘intermezzo’s: de keuze zelf
doen of ondersteuning zoeken en de ander gaat over de
financiering van initiatieven. Ter illustratie zijn
ervaringen en tips van vijf verschillende
wooninitiatieven opgenomen, met foto's.
Hier
lezen >>>
Sociale
architectuur: samen ontwerpen van gemeenschappelijk
wonen
Het ontwerpen van woonomgevingen voor en samen
met (grote) groepen bewoners vergt van een architect -
naast technische vaardigheden - ook bijzondere aandacht
voor de sociale aspecten van gemeenschappelijk
wonen.
Er komen steeds meer gemeenschappelijk wonenprojecten die
samen met de bewoners zijn ontworpen: Centraal Wonen,
cohousings, ecowijken en -dorpen en wooncoöperaties. Er
wordt een projectteam gevormd, waarin toekomstige bewoners
hun wensen inbrengen. Dan volgt een intensieve
samenwerking met andere betrokkenen en de
procesbegeleider. Bij projecten met (al dan niet
gedeeltelijke) sociale huurwoningen, is dat vaak een
woningcorporatie. Steeds vaker worden gemeenschappelijk
wonenpojecten ontwikkeld als wooncoöperatie. Een architect
die actief met de groep meedenkt is onontbeerlijk.
Hieronder wat voorbeelden van architecten(bureaus) die hun
sporen hebben verdiend in collectieve, duurzame en sociale
woonprojecten:
- CoWonen:
Architect & Advies voor collectief wonen (bureau van
Tijmen Kuyper & Philip Krabbendam). Lees hier
hun zes ontwerpprincipes.
- Ecollectief/Building
Community: samenwerkingsverband rond samen bouwen en
duurzaam wonen
- Flip
Krabbendam ontwierp verschillende woongemeenschappen
(o.a. in Delft, Nieuwegein en Zeist) en woont zelf ook in
een Centraal Wonenproject. In 2011 promoveerde hij
op een onderzoek naar kwaliteiten in de gebouwde omgeving
die uitnodigen tot betrokkenheid, met als titel
'Betrokkenheid'. In maart 2021 verscheen van zijn hand een
indrukwekkend onderzoeksrapport naar de verbindende
schakels in gemeenschappelijk wonen, als inleiding tot het
ontwerpen voor gemeenschappelijk wonen.
- Van Laarhoven
combinatie architecten, o.a. ecodorp Boekel
- Natrufied: o.a.
collectief woongebouw De Warren,
Amsterdam. Winnaar architectuurprijs Amsterdam 2023
- Ontwerperscollectief
Archi3O: o.a. Ecodorp Klein Oers (zelfbouw met hout,
stro en leem)
- ORIO
Architecten: specialist in strobouw (o.a. wijkje met
zelfgebouwde aardehuizen in Olst)
Superuse
Studio: pioniers van duurzaamheid en hergebruik in
de bouw. O.a. wooncoöperatie W1555 in Rotterdam en
zelfbouw wooncoöperatie Boschgaard in Den Bosch
- TimeToAccces:
o.a. wooncoöperatie De Nieuwe Meent, Amsterdan 2023
(volledig gebaseerd op commoning)
- Woonpioniers:
Tiny Houses. Ook de architect van Tiny
cohousing Groeneweerd
in Deventer (8 huisjes met gemeenschapshuis en
gezamenlijke tuin), in sociale huur. Nederlandse primeur
(2023)
Lezen over samen ontwerpen van gemeenschappelijk
wonen
Door de jaren heen verschenen allerlei publicaties rond
het samen ontwerpen voor gemeenschappelijk wonen.
Kijk eens in de database
van de Omslag-bibliotheek >>>
CrowdBuilding
CrowdBuilding is een nieuw (2024)
plaform voor collectief bouwen en wonen in Nederland. De
website biedt een overzicht van bouwlocaties voor
collectieve en alternatieve woonvormen. Met als
doel de woningmarkt eerlijker, duurzamer en socialer te
maken door bottom-up woningbouw te stimuleren.
De website biedt een ruim overzicht van initiatieven
waarbij je mogelijk kunt aansluiten. En je kunt in contact
komen met mensen die jouw woondroom, ene kun je samen op
zoek naar een geschikte bouwlocatie.
Ook worden - per provincie - bouwlocaties genoemd voor
seniorencollectieven, intergenerationeel wonen, Single
Parents Community’s, erfdelen, ecodorpen, tiny houses,
karakterpanden, zelfbouw, waterwonen en meer.
Naar de website
>>>
Stichting BOEi - restauratie
en herbestemming cultureel erfgoed
BOEi werkt als aanjager bij het
herbestemmen en restaureren van cultureel erfgoed. De
werkwijze is gebaseerd op de stadsherstelformule.
Organisaties voor stadsherstel hebben sinds de Tweede
Wereldoorlog met succes het tij van verpaupering in
steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht gekeerd.
Vaak gebeurde dat door strategisch verloederde
woonhuizen aan te kopen en te restaureren, gesteund door
banken, verzekeraars en gemeenten. Door die aanpak
werden andere eigenaren van monumenten ook weer verleid
of geïnspireerd om te restaureren of te renoveren. BOEi
volgt deels dezelfde aanpak, maar richt zich niet
uitsluitend op de woonfunctie of woonhuizen.
De aanpak is - kort samengevat: voorkomen van verder
verval van het monument, onderzoeken van de haalbaarheid
van herbestemming, zoeken naar nieuwe gebruikers voor
het monument, het financieel in kaart brengen van de
herbestemming, aankopen en restaureren van het monument,
en het exploiteren van het monument (verhuur of
verkoop). Naar de
website >>>
Betekenisvolle
plekken een nieuwe betekenis geven
Het herbestemmen van industrieel, agrarisch en religieus
erfgoed is door BOEi sinds 1995 op de kaart gezet, door
meer dan 500 leegstaande gebouwen en gebieden nieuw
leven in te blazen. Alle gebouwen die we de komende
decennia nodig hebben, staan er feitelijk al. Gebouwen
een nieuw leven geven bespaart grondstoffen en energie.
Jubileumboek KIJK!
Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan verscheen
in 2022 een prachtig vormgegeven en informatief
jubileumboek: KIJK! In 220 pagina's wordt de
ontwikkeling van herbestemming in Nederland zichtbaar
aan de hand van honderden foto’s en tientallen
interviews met opiniemakers uit het veld over het vak
van herbestemmen, met voorbeelden uit alle typen
erfgoed. 28 projecten worden uitgebreid beschreven. Meer over dit boek
>>>
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Voor veel aandeelhouders en investeerders is BOEi een
aansprekend middel om invulling te geven aan de wens tot
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). BOEi is
een non-profitorganisatie en kan gezien worden als
cultureel ondernemer. Meer
daarover >>>
Workshop
'Van burenhulp tot mantelzorg'
Wie kiest voor
gemeenschappelijk wonen kiest voor betrokkenheid met de
andere bewoners: een pannetje soep, dat kan
altijd. Maar waar eindigt burenhulp en begint
mantelzorg? Wat zijn de verwachtingen over en weer,
zeker als de groep een paar jaar draait en bewoners
ouder worden?
De Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk Wonen 50+
(LVGO) biedt een workshop om te helpen op dit punt heldere
afspraken te maken. De
workshop wordt verzorgd door Thea Wiegers en Marike
Candel, beiden woonachtig in woongemeenschap Vriendenerf
in Olst.
Marike: ‘We merken dat binnen de woongemeenschap de
onderlinge verwachtingen soms hoog zijn, maar dat
eigenlijk nooit besproken is of die verwachtingen wel
kloppen. Let wel, het bieden van mantelzorg is niet de
verantwoordelijkheid van medebewoners.
Iedere woongroep kan een workshop aanvragen voor de
workshop. Er worden alleen reiskosten in rekening
gebracht. De workshop duurt zo’n anderhalf uur, met een
uitloop om wat na te praten, bij voorkeur in de middag.
De uitwerking ligt verder bij de woongemeenschap.
Meer
over deze workshop >>>
CPO Platform Nijmegen
CPO Platform Nijmegen is een informeel
samenwerkingsverband van CPO-initiatieven in Nijmegen
met als doelstellingen ideeën, kennis en ervaring uit te
wisselen op het gebied van zelfbouw via
CPO-initiatieven; ervaringen met de andere instanties
zoals de gemeente onderling te delen, en gesprekspartner
voor de gemeente te zijn om processen en procedures bij
CPO-initiatieven vlotter te laten verlopen.
Anno 2024 zijn zo'n 10 projecten bij het platform
aangesloten. Naar
de website >>>
ESRA
Consultany
Bij het opzetten van een collectief woonproject komt
heel wat kijken: hoe ontwikkel je samen met je
toekomstige buren een duurzame woonomgeving?
Workshop 'Samen een collectief woonproject opzetten'
Hoewel elk gezamenlijk woonproject maatwerk is, zijn de
eerste stappen min of meer gelijk. Zoals de gedeelde
projectvisie formuleren, de projectbegroting opstellen,
een collectieve rechtspersoon worden, het fundament leggen
voor de interne organisatie, en passende leden werven.
Sanne Raes van Essentials Collectief heeft hierover een
informatie-intensieve workshop ontwikkeld, waarin de
belangrijkste stappen aan bod komen: missie en visie;
inclusieve besluitvorming, financiële haalbaarheid en
stappenplan en haalbaarheidsfase. Haar ervaring is mede
gebaseerd op haar betrokkenheid bij de totstandkoming van
CPO Arneco in Arnhem.
Meer over de
workshops >>>
CLIPS: ondersteuning voor
(eco)gemeenschapsprojecten
CLIPS staat voor: Community Learning Incubator
Programme for Sustainability. Het is een
ondersteuningsprogramma voor
(eco)gemeenschapsprojecten. In 2018 werd deze methode
ook in Nederland geïntroduceerd.
CLIPS kwam tot stand als resultaat van een
samenwerkingsverband van ecodorp-initiatieven uit negen
Europese landen. Ook het Nederlandse Ecodorpennetwerk
(GEN Nederland) heeft hierin deelgenomen. Anno 2022 zijn
er vijf CLIPS-trainers in Nederland actief. Zij volgden
daarvoor een opleidng en zijn zelf ervaringsdeskundig
zijn in het gemeenschapsleven Meer
over CLIPS >>>
Een CLIPS training is interessant voor betrokkenen bij
de opstart van een maatschappelijke (eco)initiatief,
zoals bijvoorbeeld een ecodorp, gemeenschappelijkwonen
of ander woon-werkproject, maar ook heel geschikt voor
wie actief is bij lokale Transitiegroepen, natuur- en
milieuorganisaties en zo meer. Draai je al een tijdje
met een groep en ben je op zoek naar wat de volgende
stap moet zijn? Of loop je misschien vast op bepaalde
onderdelen in dat proces? Voor al die personen en
groepen kan CLIPS een rijke bron van ondersteuning en
inspiratie bieden.
Ik, wij,
intentie en structuur
De basis van CLIPS is een handig model voor
gemeenschapsontwikkeling, met aandacht voor vier elkaar
aanvullende domeinen: het individu (‘Ik’), de
gemeenschap (‘Wij’), de gezamenlijke visie en missie en
doelen (‘Intentie’) , en de organisatie en omgeving van
het initiatief (‘Structuur’). Afhankelijk van de
hulpvraag van een groep kunnen CLIPS-trainers een
ondersteuningsprogramma samenstellen dat de groep helpt
nieuwe stappen te ondernemen in een of meer van die
domeinen. DE CLIPS-aanpak wordt ook beschreven in een
uitgebreide Nederlandstalige brochure.
Het Ecodorpen Netwerk GEN-NL organiseert
af en toe bijeenkomsten om kennis te maken met de
CLIPS-methode. Meer
daarover >>>
Verslag
van een introductie in CLIPS bij Omslag, in maart 2019
>>>
Bouwen met mensen
Bouwen met mensen is een scholingswerkplaats die
groepen en organisaties advies en ondersteuning
biedt bij besluitvormingsprocessen via de methodiek van
'gedragen besluitvorming'.
Gedragen besluitvorming is methode om
besluitvormingsprocessen binnen je project of organisatie
zo vorm te geven, dat er steeds draagvlak binnen de
gemeenschap gecreëerd wordt, en daarmee de participatie
van de betrokkenen, en dus de gemeenschap of organisatie
als geheel, wordt versterkt. De methodiek werd ontwikkeld
door Jan Saal (mede-initiator van de Triodosbank) en,
wordt steeds vaker succesvol toegepast binnen woon- en/of
zorgprojecten, organisaties, startende initiatieven en
vernieuwende vormen van onderwijs.
Om kennis te maken met deze methode organiseert de
Scholingswerkplaats Bouwen met Mensen meerdaagse trajecten
voor individuen en nieuwe initiatieven. Bestaande groepen
kunnen ook een cursus op maat aanvragen. De bijeenkomsten
worden begeleid door Jan Saal en Ingrid Bussink.
De deelnameprijs komt op 'gedragen' wijze tot stand en kan
variëren tussen 100 en 800 euro p.p. Voor bestaande
groepen en verenigingen wordt een hoger tarief berekend
(richtprijs tussen 1000 en 2000 euro). De organisatoren
denken graag mee over subsidiemogelijkheden voor deze
kosten.
Bouwen met mensen - scholingswerkplaats voor
gemeenschapsvorming en initiatief, Beckenstraat 1,
7233 PC Vierakker. Tel. 06-44426950. Web:
bouwenmetmensen.nl
Bevlogen Wonen
Bevlogen Wonen is het adviesbureau van Nelleke Drop.
Zij biedt bezinning, begeleiding en advies aan (al dan
niet religieuze) woongemeenschappen, desgewenst vanaf
de oprichting.
Nelleke Drop woont al meer dan 25 jaar in woongemeenschap
Het Kloosterhuis in
Sambeek en heeft daarnaast een ruime ervaring
in het werken met groepen: jongeren, vrijwilligers,
besturen. Vanuit haar rijke ervaring en het doen van
onderzoek is ze haar adviesbureau gestart. Bevlogen Wonen
biedt aan startende of reeds bestaande gemeenschappen:
- trajectbegeleiding van een woongemeenschap
bijvoorbeeld bij oprichting of gewenste verandering.
- begeleiding van bewonersbijeenkomsten:
bezinningsdagen, themabijeenkomsten,
bewonersvergaderingen rond bepaalde onderwerpen.
- advies en begeleiding op het gebied van
doelstelling, activiteiten, groepsprocessen.
- individuele advisering voor (aankomende)
woongemeenschapbewoners
- advies m.b.t. besluitvomingsprocessen ('concensus')
en veranderingstrajecten
Ze deed onderzoek naar het goede leven in
woongemeenschappen en schreef daarover de masterscriptie
'Het is mooier en ook gewoner dan ik had gedacht'. Later
schreef ze de brochure Bevlogen Wonen - gids voor de
woongemeenschapbewoner. Beide publicaties zijn
beschikbaar op haar website.
De brochure is ook aanwezig in de Omslag-bibliotheek.
Bevlogen
Wonen, Grotestraat 71, 5836 AC Sambeek. E-mail:
nellekedrop ( at ) hetkloosterhuis.nl
Woningbouwvereniging
Gelderland
Woningbouwvereniging Gelderland
(WBVG) is een unieke en sociale verhuurder die zich
al 40 jaar inzet voor collectief wonen in
zelfbeheer. De WBVG verhuurt panden aan groepen
bewoners, die zelf verantwoordelijkheid dragen voor
hun woonproject en ook beheerstaken uitvoeren.
De WBVG is een niet-winstbeogende instelling en werd in
1985 door de overheid officieel erkend als
woningbouwvereniging. De vereniging richt zich vooral op
mensen in de laagste inkomensgroepen die op de
woningmarkt onvoldoende aan bod komen, omdat ze
bijzondere woonwensen hebben zoals groepswonen,
ecologische (ver)bouw of won-werkcombinaties.
Anno 2022 bestaat het totale bestand van de WBVG uit
459 woonruimtes en 27 werkruimtes, verdeeld over 23 complexen in
Arnhem, Nijmegen, Lent, Wageningen, Zutphen, Doetinchem,
Heelsum en Velp. De panden worden als geheel verhuurd
aan bewonersverenigingen die zelf het beheer voeren over
het desbetreffende pand. Als voorwaarde wordt gesteld
dat de huurders zich organiseren in een woonvereniging
of -stichting en dat zij bewust kiezen voor een
alternatieve woonvorm. Met die bewonersorganisatie sluit
de WBVG een huur- en beheersovereenkomst af, die de
bewoners vergaande bevoegdheden geeft op het gebied van
beheer, zoals woningtoewijzing, onderhoud, huurincasso
en administratie.
De unieke constructie van de WBVG kwam in 1985 tot
stand als experiment onder wetgeving die nu niet
meer bestaat. Maar: de WBVG stond in 2016 aan de wieg
van de wooncoöperatie, als mede-oprichter van CoopLink,
kennisnetwerk van, voor en door wooncoöperaties.
Meer daarover >>>
Op de website van de WBVG is ook een rubriek 'Vraag
en aanbod' van aangesloten woongroepen.
WBVG,
Van Lawick van Pabststraat 2-1, 6814 HH Arnhem. Tel.
026-3510952.
Samen wonen in
vrijkomende boerderijen en collectieve erven
Erfdelen is een concept voor
herbestemming van leegstaande boerderijen op het
platteland tot een collectieve woonvoorziening.
Elke dag komen er op het Nederlandse platteland vijf
boerderijen leeg. Tegelijkertijd groeit bij veel mensen de
behoefte om kleiner te wonen, met meer mensen samen te
wonen en elkaar te helpen. Tel daarbij op de noodzaak om
minder fossiele brandstoffen te gebruiken en de CO2
uitstoot te beperken. En als je dan ook nog de
leefbaarheid van het platteland wilt vergroten, dan ligt
het voor de hand dat er nieuwe plannen worden ontwikkeld.
Pieter Parmentier bedacht het concept 'Erfdelen’, waarbij
een kleine groep oudere mensen samen een boerderij betrekt
en voorzieningen deelt, zoals een eetkeuken, werkplaats,
logeerkamers, wasserette en bibliotheek). Daarnaast heeft
ieder een eigen kleine vrijstaand woning in of rond de
boerderij. Een eerste pilot wordt ontwikkeld voor een
locatie in Oost-Nederland. Web: erfdelen.nl
In Doesburg in wooniitiatief Nijhof n ontwikkeling: acht
woningen op een voormalig boerenerf. Meer
lezen >>>
Kijk
hier voor meer recente ontwikkelingen >>>
Woonlink verbindt wonen met
welzijn en zorg
Woonlink
adviseert en ondersteunt burgers en organisaties bij
woon- en zorgvragen. Van een individuele
woningaanpassing of woonvraag tot oplevering van een
kleinschalig (collectief) ouderen-/wooninitiatief.
Woonlink helpt individuen en/of hun familie bij het
realiseren van een woonplek met zorg en bij vragen en
advies met betrekking tot langer ‘zelfstandig’ thuis
wonen. Biedt ondersteuning bij het oriënteren op een
andere woonplek tot aan de verhuizing zelf en bij het
realiseren van een woon-/oudereninitiatief van initiatief
tot realisatie en nazorg. Tevens assistentie bij het
aanvragen of inkopen van zorg, adviseren en ontzorgen van
mantelzorgers en hulp bij het organiseren van
dagbesteding, vrije tijd of inzet van vrijwilligers.
Woonlink is een particulier bedrijf van Barbara Maiburg en
Judith van Duijnhoven, ervaren adviseurs met expertise op
het gebied Wonen-Welzijn-Zorg en de verbinding daar
tussen. Web: woonlink.nu
Ecollectief: samen bouwen -
duurzaam wonen
Ecollectief
is een samenwerkingsverband van professionele
ervaringsdeskundigen op het gebied van in eigen beheer
bouwen van een woonproject, bewonersparticipatie bij een
renovatieproject of het starten van een initiatief.
De website van Ecollectief geeft informatie over
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en CO
initiatieven vanuit een duurzaam en ecologisch
perspectief. Ecollectief is er voor bewoners en
professionals die vanuit een duurzame visie willen bouwen
aan mooie vernieuwende en sociale woonwijken waarin de
stem van bewoners een grote rol speelt, reikend van
inspraak tot zelfstandig particuliere projectontwikkeling.
Concrete dienstverlening richt zich op ondersteuning van
de diverse onderdelen van het proces zoals: vormen van een
groep, financiële haalbaarheid, locatie onderzoek,
haalbaarheidsonderzoekm proces- en projectbegeleiding,
begeleiden van externe deskundigen, contractering,
calculaties, opstellen programma van eisen, begeleiding en
ondersteuning van de groep vanaf initiatieffase tot de
realisatiefase, van idee tot realisatie bouwplan.
Leden
van het Ecollectief zijn/waren o.a. betrokken bij de
totstandkoming van De Groene Gieter (Gaanderen);
werkwoningen voor de creatieve economie in Arnhem;
gemeenschappelijk ecologisch wonen Zonnespreng
(Driebegen); het wijkje met aardehuizen in Olst en MMWT
Trapjeswijk in Zwolle.
Contact via buildingcommunity.nl
--- NB: tijdens Aanloopdag bij Omslag in Eindhoven op
zaterdag 8 februari 2014 gaf het
Ecollectief een nadere presentatie. Meer
over deze Aanloopdag >>>
Groepsbouw -
begeleiding en advies
Groepsbouw is een begeleidings- en adviesbureau voor
particulieren die gezamenlijk en in eigen beheer hun
woonruimte willen (laten) realiseren en/of in stand
houden.
Henk en Waren van Hoof kunnen
begeleiding bieden bij het hele traject van
samen bouwen, kopen, huren en ontwikkelen van woonruimte.
Het kan daarbij gaan om samenbouw in Collectief
Particulier Opdrachtgeverschap (CPO), collectieve huur of
een andere vorm waarbij bewoners gezamenlijk zeggenschap
willen hebben over hun woonruimte. Groepsbouw is zowel
inzetbaar voor nieuwe groepen als voor groepen die al
collectief over woonruimte beschikken, zowel in nieuwbouw
als vernieuwbouw of bij complete
herontwikkeling/functieverandering van bestaande gebouwen.
De groepsgrootte en samenstelling van de groepen kan heel
divers zijn qua interesse, deskundigheid, beschikbaar
budget en woonwensen.
Henk van Hoof heeft ruim 35 jaar ervaring op het gebied van projectmanagement,
bouwen, vergunningen, (juridische) procedures en
collectieve woonprojecten. Warren heeft zelf
in diverse gemeenschappelijk woonprojecten gewoond -
momenteel in de Paap (woon-werkcomplex in zelfbeheer met
40 wooneenheden in Den Bosch). In 2013 rondde hij zijn
masteropleiding Rechten af met als specialisaties
woonrechten en huisvestingsproblematiek.
Groepsbouw kan groepen begeleiden gedurende het gehele
proces dat meestal de volgende fasen
doorloopt: initiatief - ontwikkeling -
vergunningen - aanbesteding - uitvoering - ingebruikneming
en beheer.
Naar de website
>>>
BIEB: Bouwen in eigen beheer
BIEB noemt zichzelf 'uitvinder' van Collectief
Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en heeft daarmee al
zo'n 40 jaar ervaring.
BIEB begeleidt mensen die samen met toekomstige buren
hun eigen woonhuizen willen bouwen. Ze helpen bij het
opzetten van projecten, adviseren en coachen, maar de
bewoners beslissen zelf hoe er wordt gebouwd en hoe de
huizen er uit gaan zien. Met de toekomstige bewoners
zoeken ze de grenzen van de mogelijkheden op. Ook kunnen
ze helpen zoeken naar voorfinanciering en risicoafdekking
BIEB heeft al meer dan 125 projecten gerealiseerd met
daarin ca. 2500 woningen.
Naar de website
>>> Meer over CPO
>>>
Kilimanjaro:
ondersteuning bij 'gevorderd' wonen in zelfbeheer
Het
doel
van Kilimanjaro is om alternatieve kleinschalige
woonprojecten 'voor gevorderden' tot stand te brengen
waarvan de toekomstige bewoners zelf de ontwikkelaars
zijn.
Kilimanjaro startte in de zomer van 2010 als een
initiatief van drie vrouwen in Eindhoven die hun
uitgebreide ervaring op het gebied van architectuur,
welzijn, zorg, bouwen in eigen beheer en
projectontwikkeling. Vanuit de overtuiging dat er veel
meer mogelijk is dan het huidige aanbod aan huisvesting
laat zien, zet Kilimanjaro zich in om alternatieve
kleinschalige woonprojecten tot stand te brengen waarvan
de toekomstige bewoners zelf de ontwikkelaars zijn. Het
beproefde concept van collectief particulier
opdrachtgeverschap (CPO) leent zich hier uitstekend voor.
In
de eerste verkennende fase organiseert Kilimanjaro
salons, waar belangstellenden zich samen met anderen
kunnen bezinnen op hoe ze in de toekomst willen wonen en
leven. In deze - geheel vrijblijvende - fase stellen de
deelnemers hun dromen scherp en onderzoeken ze of
bedenkingen echte belemmeringen zijn. Serieus
geïnteresseerden kunnen vervolgens deelnemen
bijeenkomsten van het Platform; daar worden thema's
verder uitgediept, mogelijke locaties besproken en vindt
nadere kennismaking plaats met andere deelnemers. Het is
ook de plek van waaruit concrete initiatieven gaan
ontstaan.
Overzicht
van initiatiefgroepen en projecten in ontwikkeling
>>>
Kilimanjaro werkt nauw samen met BIEB
en organiseert soms ook excursies naar gerealiseerde
projecten. Naar de
website >>>
Bond Precaire
Woonvormen
De
Bond Precaire Woonvormen is opgericht om de
woonrechten van antikraakbewoners op te eisen en die
van andere ‘flexbewoners’ te waarborgen.
De Bond Precaire Woonvormen (BPW) is specialist op het
terrein van onvoorspelbaar wonen en informeert en
adviseert actief over de risicovolle kanten van
antikraak en andere precaire woonvormen. Ook biedt de
Bond juridische back-up, zowel inhoudelijk, moreel als
financieel, voor flexbewoners die voor hun rechten op
willen komen. Ben je onterecht of op akelige wijze je
antikraakpand uitgezet? Al maanden een lekkend dak/geen
verwarming/koude douche en loze beloften er wat aan te
komen doen? Is je borg ingehouden om een absurde reden?
Vind je dat je inmiddels zoveel betaalt aan je
antikraakbureau dat er wel wat tegenover mag staan?
Met deze en andere vragen kun je bij de BPW terecht.
Ervaringen delen
De Bond staat open voor eigen ervaringen m.b.t.
antikraak. Die ervaringen zullen
worden gebruikt om onderzoeken te onderbouwen met
praktijkvoorbeelden. Door ervaringen te delen kun je de
Bond helpen op een goede manier verbeteringen in de
rechts- en woonpositie van tijdelijke bewoners te
bewerkstelligen. Ervaringen delen kan via de website.
Met vragen over je persoonlijke tijdelijke woonsituatie,
kun je terecht bij bewonersondersteuning van de BPW,
tel. 06-38787705.
Website
Bond Precaire Woonvormen >>>
Er zijn ook andere opties om met leegstand om te gaan
waardoor panden wel gebruikt worden en bewoners
huurbescherming genieten. Meer
daarover >>>
Juridische steun bij
(anti)kraak
Advokatenkantoor
VOOR-RECHT is gespecialiseerd in huur-, woon-
en verbintenissenrecht. Mr. Mark Schuckink Kool zet
zich vooral in voor het voorkomen van
ontruiming van huurders, maar ook van krakers en
personen die ‘anti-kraak wonen’.
VOOR-RECHT werd in 2005 opgericht. Het kantoor neemt
deel aan het (Haagse) Stadsoverleg, een lokaal platform
van verschillende rechtshulpverleners op sociaal gebied,
en is lid van de Vereniging Sociale Advocatuur
Nederland, die zich onder meer inzet voor de
toegankelijkheid van het recht voor mensen met een laag
inkomen. Daarnaast is Schuckink Kool bestuurslid van het
Fonds toegang tot het recht.
VOOR-RECHT houdt kantoor in Den Haag, maar werkt in
principe in het hele land. Naar de website
>>>
Sociale woningbouwvereniging in
Amsterdam: Soweto
Soweto
is een woningbouw vereniging waar
zelfwerkzaamheid van huurders voorop staat. Door
panden aan groepen te verhuren die in eigen
verantwoordelijkheid het gebouw beheren, zorgt
Soweto voor betaalbare woon en werkruimte.
In navolging van de al lang bestaande sociale Woningbouwvereniging Gelderland
werd in 2013 ook in Amsterdam een woningbouwvereniging
opgericht waar de zelfwerkzaamheid van huurders
voorop staat. Soweto is een democratische vereniging
waarin de leden gezamenlijk over het beleid van de
vereniging besluiten. Solidariteit en duurzaamheid
spelen daarbij een grote rol. Door panden te verhuren aan groepen die in eigen
verantwoordelijkheid het gebouw beheren, zorgt
Soweto voor betaalbare woon- en werkruimte.
Soweto heeft zijn oorsprong in
de Transvaalbuurt in Amsterdam. Na het verdwijnen van
veel sociale woonruimte besloten bewoners en krakers
in die buurt hun krachten te bundelen. Inmiddels is
Soweto bezig met de verwerving van een eerste pand in
de Dapperbuurt in Amsterdam Oost. Lid worden van Soweto kost 25
euro per jaar.
Wie zelf een pandvereniging of woongroep wil opzetten,
kan bij Soweto terecht voor advies om de eerste stappen
te zetten om in samenwerking nieuwe projecten te
starten. Web: www.soweto.nl
Soweto is aangesloten bij VRIJCoop
(Collectief)
Particulier Opdrachtgeverschap, consumentgericht bouwen
en co-ontwikkeling
Van Particulier Opdrachtgeverschap
is sprake wanneer een particulier zelf de grond kan kopen
of in erfpacht kan krijgen en daarna zelf kan bepalen met
welke partijen zijn of haar woning wordt gerealiseerd.
Een koper kan ook worden betrokken bij de bouwplannen van
een projectontwikkelaar. Deze vorm van medezeggenschap
heet Consumentgericht Bouwen, dat is iets anders
dan particulier opdrachtgeverschap
Bij een project in Collectief Particulier
Opdrachtgeverschap (CPO) bouwt een groep mensen
gezamenlijk hun eigen woningen. De toekomstige bewoners
organiseren zich in een vereniging of stichting. Onder
professionele begeleiding beslist deze groep mensen aan
welke eisen hun woningen moeten voldoen. Vervolgens kiezen
zij hun eigen architect en aannemer. De toekomstige
bewoners beslissen zelf wat ze nodig hebben om goede
woningen te realiseren. Dit hoeven uiteraard niet allemaal
dezelfde woningen te zijn.
Co-ontwikkeling
is een relatief nieuwe vorm van projectontwikkeling waarin
professionele partijen ruimte maken voor inbreng van de
bewoners. Waar particulier opdrachtgeverschap (PO) in de
meeste gevallen voorbehouden blijft aan vermogende kopers,
is co-ontwikkeling geschikt voor kopers en huurders in elk
prijssegment. Samen investeren zij in mens- en
milieuvriendelijk wonen. Kopers én huurders
ontwikkelen samen een project op maat, zonder de risico's
van PO. Daarmee is co-ontwikkeling zowel inzetbaar bij
nieuwbouw in een uitbreidingswijk, als bij
herstructurering, huisvesting van niet-doorsnee gezinnen,
duurzaam buurtbeheer en de realisatie van bijzondere
woonprogramma's waarvoor specifieke expertise noodzakelijk
is.
Meer
over
deze vormen van projectontwikkeling >>>
Ervaren adviseurs op het terrein van CPO hebben zich
verenigd binnen Ecollectief
Nederlandse
Woonbond
De Nederlandse Woonbond is de landelijke vereniging
van huurders en woningzoekenden.
De Woonbond staat voor betaalbare
huren, goede woningen in leefbare, veilige wijken en
sterke huurdersorganisaties. De Woonbond helpt huurders
met problemen, voert acties en ondersteunt acties van
anderen. De Woonbond organiseert ook cursussen,
workshops en symposia, en is uitgever van een groot
aantal brochures over thema's die voor
huurders(collectieven) van belang (kunnen) zijn. Klik
hier voor een overzicht.
Sinds de zomer van 2014 zet de Woonbond zich in om wonen
in zelfbeheer, onder meer in de vorm van
wooncoöperaties, actief bevorderen. De bond ondersteunt
daarbij huurders in het opzetten van zelfbeheerprojecten
en wooncoöperaties.In dit kader verscheen in juni 2014
de brochure 'Wonen
in Zelfbeheer'.
De Nederlandse
Woonbond, Nieuwe Achtergracht 17. 1018 XV
Amsterdam. Tel. 020-5517700, e-mail: info (at)
woonbond.nl
Anders en Actief en Duurzaam Wonen door ouderen
In 2013 werd de landelijke
coöperatie
Trefpunt AAD opgericht, voortkomend uit het
Kenniscentrum Anders en Actief Wonen. Hun doel: 'dat woonservicediensten
beter, toegankelijker, en goedkoper worden voor zowel
jong als ouder.
Het Trefpunt Anders en Duurzaam Wonen (AAD) en de bij de
coöperatie aangesloten leden richten zich vooral op het
vormen en ondersteunen van initiatieven op het gebied van
gemeenschappelijk wonen rond allerlei woonvarianten: van
Gemeenschappelijk Wonen van Ouderen en 'EcoEerven' op/rond
bestaande boerderijen die geschikt zijn voor meervoudige
bewoning, tot nieuwbouwprojecten op basis van Collectief
Particulier Opdrachtgeverschap en groepswonen met
(mantel)zorg. Specialiteit is het vormen van nieuwe Buurgemeenschappen
- een virtuele gemeenschap van mensen die bij elkaar in de
buurt wonen. Het Trefpunt werkt nauw samen met de Federatie Gemeenschappelijk Wonen (FGW).
Kenniscentrum Anders en
Actief Wonen, Stationsplein 16, 3818 LE Amersfoort. Tel.
033- 4658938. Web: www.andersenactiefwonen.nl
Samadhan
Woonconsultancy
Na jarenlang te hebben meegewerkt aan de realisering
van woongroepen van en door allochtone en autochtone
ouderen in Den Haag, richtte Rosemary Samadhan een eigen
adviesbureau op: RS Woonconsultancy.
RS
Woonconsultancy is gespecialiseerd in allochtone en
autochtone woonprojecten en heeft een breed netwerk
opgebouwd. Het bureau biedt ondermeer:
- Meerdaagse trainingen voor initiatiefgroepen
- Oriëntatie op het groepswonen van ouderen
- Meerdaagse trainingen, informatiebijeenkomsten en
rondleidingen voor professionals en andere
geïnteresseerden
- Deskundigheidsbevordering: hoe om te gaan met
diverse culturele groepen. Zowel multicultureel als
intercultureel
Adviesbureau RS Woonconsultancy werd
opgericht door Rosemary Samadhan. Zij werkte vele jaren
als coördinator groepswonen bij de vereniging Groepswonen
Door Ouderen in Den Haag, die o.a. groepswonenprojecten
realiseert voor autochtone en allochtone ouderen in Den
Haag. Ze stond aan de wieg van het eerste
groepswonenproject van allochtone ouderen in Nederland.
Daarnaast heeft zij initiatieven ondersteund van diverse
leefgemeenschappen, zoals antroposofische en
interkerkelijke, en voor homoseksuele ouderen.
Rosemary Samadhan studeerde HBO-Maatschappelijk Werk, en
sociale gerontologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
RS
Woonconsultancy, Bogaardplein 114, 2284 DN
Rijswijk (ZH). Tel. 06-50852387, e-mail: info (at)
woonconsultancy.nl
VACpunt
Wonen
De Adviescommissies Wonen en VACpunt Wonen kunnen
plannen voor woningen en woonomgeving toetsen op
gebruikskwaliteit.
De afkorting VAC stamt nog van rond 1960, toen er overal
in Nederland Vrouwen Advies Commissies werden opgericht,
die woningen voor oplevering controleerden op logica,
ergonomie en praktische inrichting, vanuit het oogpunt van
de bewoners. Aan die 'gebruikskwaliteit' viel (en valt nog
steeds) vaak van alles te verbeteren, omdat ontwerpers
meestal niet de uiteindelijke bewoners zijn...
Tegenwoordig maken de Adviescommissies Wonen zich op
lokaal niveau sterk voor de gebruikskwaliteit. Ze toetsen
woningbouwplannen, geven adviezen en onderhouden contacten
met gemeenten, corporaties, bewonersgroepen en andere
belangenorganisaties. Verspreid over het land zijn er zo'n
175
Adviescommissies actief. Nog steeds bekijken ze woningen door de ogen van de
toekomstige bewoners: is er voldoende bergruimte? Zijn er genoeg
stopcontacten en zitten die ook op logische plaatsen?
Kunnen er deuren tegen elkaar aan slaan, hoe steil zijn
de trappen? En meer van dat soort praktische zaken.
VACpunt
Wonen
De landelijke koepel van alle
Adviescommissies Wonen is VACpunt Wonen. Hier wordt
kennis over gebruikskwaliteit verzameld en bewerkt tot
'producten die woonconsumenten en professionals kunnen
gebruiken om een woning zo praktisch mogelijk in te
delen en de woonomgeving goed in te richten'. Daarnaast
vertegenwoordigt VACpunt Wonen de belangen van
woonconsumenten in landelijke overlegorganen. VACpunt
Wonen geeft verschillende folders en andere publicaties
uit, waaronder het tijdschrift
WoonKwaliteit. Ook cursussen zitten in het aanbod.
VACpunt
Wonen, Herculesplein 207, 3584 AA Utrecht. Tel.
030-2610475, e-mail: info (at) vacpuntwonen.nl
|