Actueel nieuws in het kort:

- Op de website van CoopLink is een uitgebreid verslag beschikbaar van de landelijke WoonCooperatiedag van 10 oktober. Bekijk het hier >>>
- In het weekend van 21 t/m 23 november organiseert GEN-Nl in Olst een training  Gemeenschapsvorming. Doelgroep: mensen die een actieve rol vervullen in een ecodorp of -woongemeenschap. Meer info >>>
De Ecokathedraal in Mildam (Frl), gebaseerd op de ideeën van tuinarchitect/beeldend kunstenaar Louis G. Le Roy, is aangewezen als Rijksmonument. Meer info >>>
- Op donderdag 6 november organiseren Platform31 en TU Delft in Amersfoort de twaalfde editie van het Wooncongres. De nadruk ligt op de rol van de gemeente en er wordt ingegaan op de gevolgen  van de (dan) recente Tweede Kamerverkiezingen voor het lokale woonbeleid. Interessant voor iedereen die werkt aan meer, duurzaam en betaalbaar wonen. Meer info >>>
- Artikel in De Telegraaf van 13 augustus over samen leven op een grote boerderij ('erfdelen') 

- Tot 23 november is in Venetië (It) de 19e Internationale Architectuur Biënnale: labiennale.org/en    Meer over de Nederlandse deelname: nieuweinstituut.nl  

   

Veel vraag en aanbod 'anders wonen' op Omslag-website 

Op de advertentiepagina van de website van Omslag zijn vooral de oproepen rond 'anders' wonen favoriet. De oproepen zijn onderverdeeld in rubrieken, zoals: mensen gevraagd (van alles wat), woongroepen zoeken bewoners, woonruimte gezocht, woonruimte aangeboden, nieuwe initiatieven rond gemeenschappelijk wonen, meewerken/meeleven op ecologische projecten in Nederland en in andere landen en meer.

Soms willen mensen en initiatieven alleen op de website van Omslag adverteren, omdat dan de kans groot is om de juiste mensen te bereiken. Naar de oproepen >>>

De website vervult een belangrijke rol in de doelstelling van Omslag: doen-denkers met elkaar in contact te brengen. Op de advertentiepagina vind je oproepen en advertenties van mensen en initiatieven uit de kringen rond Omslag. Iedereen kan een specifieke niet-commerciële oproep laten plaatsen in een rubriek. Die blijven ongeveer een maand staan. Een vrijwillige donatie wordt op prijs gesteld.

Agenda van activiteiten rond 'anders' wonen en leven

Overal in het land zijn voortdurend activiteiten en bijeenkomsten rond vormen van 'anders' wonen en leven: rondleidingen, infodagen, cursussen, webinars, meewerk- en meeleefmogeljkheden, etc.

Veel van deze activiteiten worden aangekondigd in de Aktie Agenda. Kijk hier voor een overzicht >>>

De Aktie Agenda biedt een uitgebreid overzicht van acties en activiteiten van mensen en organisaties die werken aan een betere wereld. De Agenda bestaat al sinds 1994 en is een initiatief van Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling in samenwerking met anderen.

Iedereen die iets organiseert kan deze activiteit zelf in de Aktie Agenda invoeren en is zo verzekerd van een belangrijk stuk (gratis) publiciteit.
 
Check voor invoer altijd even of er op de door jou geplande datum misschien al een evenement is gepland dat mogelijk kan gaan concurreren en belangstellenden voor lastige keuzes stelt.  Naar de Aktie Agenda >>>     Naar het invoerscherm >>>

Mini docu over de bouw van een huis van stro en klei

Tijdens een veertiendaagse workshop afgelopen zomer in Loubatour (Dordogne, Fr) is begonnen met de bouw van huis uit stro en klei volgens de CUT techniek van Tom Rijven. Over deze workshop maakte Sara Goudsblom een Engelstalige mini-docu. 

Aan de gratis workshop konden twaalf mensen meedoen; zij kwamen uit verschillende landen. Het evenement werd georganiseerd door Paula en Peter Keessen; het wordt hun huis.
De workshop werd begeleid door Adrian, een ervaren trainer, opgeleid door Tom Rijven. Rijven bedacht de Flexagone-methode. Adrian legde stap voor stap uit hoe je een huis bouwt van stro en klei en de deelnemers gingen daarmee direct aan de slag. De documentaire Once upon a time in France doet daarvan in 18 minuten verslag. 

Sara Goudsblom reist vrijwillig Europa rond om mooie, duurzame projecten vast te leggen. Zij doet dit op basis van een vrijwillige bijdrage. Op haar website staan nog veel meer filmpjes van ecologische (bouw)projecten in Europa. Je kunt haar financieel steunen via deze link

Lezing over ecodorpen als inspiratie voor wonen, bouwen en samenleven

Op donderdagavond 6 november verzorgt Paul Hendriksen in Culemborg de maandelijkse VIBA-lezing. Thema: ecodorpen als inspiratie voor wonen, bouwen en samenleven voor de toekomst.

Wat als de toekomst van Nederland niet alleen duurzaam, maar ook sociaal verbonden is? Paul Hendriksen gaat in op de krachtige rol die ecodorpen kunnen spelen in de transitie naar een groene en leefbare samenleving. Als mede-initiatiefnemer en bewoner van het Aardehuizen-project in Olst en bestuurslid van GEN Nederland weet Paul als geen ander hoe ecodorpen in de praktijk werken: zelfvoorzienend, ecologisch gebouwd en gestoeld op gemeenschapsvorming.
In zijn lezing laat hij zien dat deze woonvormen niet alleen idealistisch zijn, maar juist realistische en broodnodige alternatieven bieden voor de huidige wooncrisis, de kloof tussen mens en natuur én de behoefte aan zingeving en verbondenheid. Met voorbeelden uit binnen- en buitenland, laat hij zien hoe ecodorpen fungeren als proeftuinen voor innovatieve bouwmethoden, regeneratieve landbouw en sociale cohesie, kortom plekken die nu al iets laten zien van de wereld van morgen. Lees hier meer >>>

Hendriksen is ook trainer in gemeenschapsvorming. Vanuit die rol neemt hij een uniek perspectief mee op de ontwikkelingen in ecobouw, collectief wonen en de groeiende beweging van mensen die actief bouwen aan een duurzame toekomst.

De lezing vindt plaats in de Gelderlandfabriek in Culemborg en wordt georganiseerd door De VIBA (Vereniging Integrale Bio-logische Architectuur). Zij organiseren elke maand een VIBA-Café met telkens een nieuwe spreker over een boeiend onderwerp op het brede terrein van eco-bouw in de breedste zin . Meer over de VIBA >>>

Small is Beautiful-lezing door Rop Hopkins

'Verliefd op de toekomst' ís de titel van de Schumacher-lezing, die op zondag 16 november wordt gehouden door Rop Hopkins, initiator van de wereldwijde Transition Towns beweging.

Hopkins zal vragen oproepen én het publiek uitdagingen: wat gebeurt er wanneer we samen dromen van een wereld waar we écht willen wonen? Hoe brengen we die toekomst dichtbij — in onze buurten, onze gemeenschappen? Het programma is in het Engels.

De lezing wordt georganiseerd door Transitie Nederland i.s.m. Schumacher Action Lab en vindt plaats in theaterbroedplaats De Sloot in Amsterdam. Na afloop kun je verder praten, verbinden en samen eten tijdens een gemeenschapsmaaltijd in De Sering (nabij De Sloot). .

Deelname aan de lezing kost € 25,00 en ook voor de maaltijd wordt € 25,00 gevraagd. Meer info en aanmelden >>>

Aanleiding voor de lezing is het uitkomen van Hopkin's nieuwste boek 'How to fall in Love with Nature >>>.

Transition Towns zijn netwerken van groepen burgers in steden, buurten en dorpen die bezig zijn met de transitie van hun wonen, werken en leven naar: minder gebruik van fossiele energie, meer duurzaam en meer sociaal en lokaal.

Tentoonstelling De Rechtvaardige Stad

T/m zaterdag 1 november biedt het Van Eesteren Museum in Amsterdam de tentoonstelling De rechtvaardige stad, met hoopgevende voorbeelden van bewoners die samen de stad naar hun hand zetten. Er komen ook vijf themagesprekken.

De tentoonstelling is een aanzet én een pleidooi voor een stad die voor iedereen toegankelijk is en niemand buitensluit. Het is bovenal een uitnodiging om zelf vorm te gaan geven aan die stad. Centraal staat de vraag hoe bewoners dat samen doen met gemeenten, ontwerpers en andere partijen. Daarbij gaat het niet alleen om sociale rechtvaardigheid, maar ook om een gezonde, groene en leefbare omgeving. Het gaat over initiatieven als een leeszaal, een buurtkeuken, het plaatsen van het bankje, een buurttuin, een groene straat of collectieve woonprojecten. Door de stad te veranderen, veranderen bewoners zelf ook. Doordat ze hun buren beter leren kennen, een band opbouwen met hun plek, omdat ze tegen bureaucratische of financiële grenzen aanlopen, creativiteit moeten aanwenden en vooral: doorzettingsvermogen! Er is veel collectieve kracht nodig om daadwerkelijk iets te veranderen. Maar de wijze waarop de overheid én de markt de laatste decennia steden hebben ingericht, heeft ervoor gezorgd dat de stad steeds minder toegankelijk is voor verschillende groepen in de samenleving. Is er nog wel voldoende ruimte voor die collectieve krachten te manifesteren? Op het eerste gezicht lijkt dat niet het geval, maar deze tentoonstelling laat zien dat het wél kan, aan de hand van concrete voorbeelden. Het zijn ogenschijnlijk simpele voorbeelden, maar het zijn vooral de achterliggende organisatieprincipes en de wijze waarop het tot stand is gekomen die ze bijzonder maken.

Tijdens de expositie zijn er ook vijf gesprekken:
- 3 oktober over burgerinitiatief en -participatie i.s.m. overheid en markt
- 9 oktober over publieke voorzieningen:plekken met maatschappelijke betekenis
- 17 oktober  over bewonerprotest en burgerinitiatief
- 24 oktober over publieke ruimte: toe-eigening en cocreatie
- 30 oktober over de toekomst van onze leefomgeving

Van Eesteren Museum aan de Freek Oxstraat 27 in Amsterdam-Noord. Naar de website >>>

Inspiratie voor klein wonen in nieuwe natuur 

Tijdens de Vakbeurs Openbare Ruimte op 25 september werd het concept Nieuwe Natuur en Klein Wonen nader toegelicht. Het gedachtegoed staat ook beschreven in een uitgebreide handreiking. En er verscheen een catalogus met inspirerende voorbeelden. 

In de praktijk blijkt het enorm moeilijk om initiatieven voor klein wonen in nieuw natuur te realiseren vanwege de complexiteit op het vlak van ruimtelijke ordening waarin pionierende initiatiefnemers verzeild raken. Initiatieven stranden vaak voortijdig door weerstand of een gebrek aan actieve medewerking bij gemeenten en provincies.

Het Testlab Nieuwe Natuur & Klein Wonen
Projectbureau De Natuurverdubbelaars en Instituut Maatschappelijke Innovatie vormen tesamen het Testab Nieuwe Natuur en Klein Wonen. Hun missie: vóór 2027 80.000 hectare extra natuur realiseren in combinatie met wonen in tiny houses. Lees hier meer >>>  .

De onlangs geperesenteerde handreiking biedt inspiratie en verbeelding van de mogelijkheden die Nieuwe Natuur en Klein Wonen geeft aan gemeenten, provincies en initiatiefnemers, met als doel: het denken over de natuur- en woonfunctie op te rekken. Daarnaast biedt de handreiking concrete handvatten voor beleidsmakers om afwegingen te maken.
Download de handreiking >>>    Voor initiatiefnemers en gemeenten is er een speciaal stappenplan >>>


Catalogus
Ter inspiratie van gemeenten en provincies verscheen eerder al de tweede versie van een catalogus met een ruim overzicht van actieve wooninitiatieven per regio, met een beschrijving van de stappen zij zelf al hebben ondernomen. Per initiatief wordt een kort overzicht gegeven van hun missie en visie met daarnaast aangegeven welke mijlpalen al zijn bereikt en de belemmeringen waar ze zoal tegenaan lopen. De catalogus zal als een levend document worden beheerd en met enige regelmaat van een update worden voorzien.

Meer over de catalogus >>>     Gratis download >>>

Oktober = Anders Wonen Maand

Voor het vijfde jaar op rij is oktober uitgeroepen tot Anders Wonen Maand. Een initiatief van online platform Het Kan WEL en de Triodosbank.

De hele maand oktober worden allerlei aspecten van Anders Wonen in het zonnetje gezet en komen er extra veel blogs online over andere manieren van wonen. Van zelf bouwen tot voor het eerst kopen of huren. Van het opzetten van een woongemeenschap tot het isoleren van je huis met biobased materialen. En van het verruilen van de stad voor het wonen in de natuur tot het vinden van grond voor je tiny house.
Ook staan er drie inspirerende masterclasses op het programma die ook online te volgen zijn:
- 7 oktober: Mieke Elzenga over het oprichten van je eigen eco-community in 5 stappen 
- 21 oktober: Chandar van der Zande & Kim Otten over het oprichten van een wooncoöperatie en het waarborgen van eeuwigdurende lage huur
- 28 oktober: Daniël Venneman (Woonpioniers) over hoe je je eerste stappen zet naar het zelf bouwen van je eigen huis 

De Anders Wonen Maand wordt begeleidt met een wekelijkse nieuwsbrief waarop je je gratis kunt abonneren.
Lees hier meer >>>

25 oktober: webinar 'Ecodorpen als rentmeesters van nieuwe natuur'

Tijdens een webinar op donderdag 23 oktober vertelt Ad Vlems (ecodorp Boekel) over initiatieven rond (klein) wonen in nieuwe natuur. Dat blijkt een gevoelig onderwerp. De meeste natuurbeheerders willen het liever niet en ambtenaren kunnen er vaak weinig mee. Maar er zijn uitzonderingen.

De Oostbrabantse gemeente Maashorst heeft in het buitengebied vier wooninitiatieven als experiment toegestaan. Daarnaast is het initiatief Peelnatuurdorpen in Oost-Brabant grote stappen aan het zetten. Ze hebben 40 boeren een cursus laten volgen over hoe je natuurinclusief boeren kunt combineren met Tiny Houses en nieuwe natuur.
En het Testlab Nieuwe Natuur en Klein Wonen kwam in de zomer met een interessante handreiking voor gemeenten, die  ecodorpers -in-spe mogelijkheden biedt om hun taal en obstakels te begrijpen. Er is ook een stappenplan voor initiatiefnemers gemaakt.

Naast Ad Vlems komen tijdens het webinar ook enkele ecodorpinitiatieven aan het woord die hun plannen en ervaring delen.
Het webinar is van 19:30-21:00 en deelname kost € 34,-, met korting voor leden van GEN-Nl en jongeren.

Een initiatief van het Nederlandse Ecodorpennetwerk GEN-NL    Hier meer lezen en aanmelden >>>

Offgrid community De Bloeipleats in Leeuwarden zoekt nieuwe bewoners

Op De Bloeipleats wonen verschillende mensen samen in tiny houses op één terrein. Ze experimenteren met offgrid wonen, duurzaamheid en permacultuur. Samen met een groep vrijwilligers onderhouden ze het terrein: een oud boerenerf, dat ingericht is als groen, eetbaar landschap. De Bloeipleats is een project van stichting Ecodorp Friesland, waar alle bewoners ook onderdeel van zijn. De wens is een diverse community te creëren die open staat voor alle leeftijden en gezinssamenstellingen.

Het huidige bewoners zijn nu op zoek naar mensen met interesse in offgrid en kleinschalig wonen: ,,Je hebt de vrijheid om je eigen woonvorm te creëren (niet grondgebonden). Niet op een afgebakende kavel,  maar op een gedeeld terrein. De enige voorziening op het terrein is een wateraansluiting die zich in een gezamenlijk gebouw bevindt. Ook belangrijk: tijd en energie willen en kunnen investeren in het project''.   Lees hier meer >>>

Interview met bewoonster Sanne Giesen >>>

Meer oproepen van bestaande en nieuwe communities die bewoners zoeken >>>

Initiatief EcoBosch heeft zicht op concrete locatie

De initiatiefnemers van EcoBosch staan op een spannend punt: er is zicht op een concrete plek voor het vestigen van meer-generatie-gemeenschap in regio Den Bosch en de plannen krijgen steeds meer vorm. Om straks echt samen verder te kunnen, is er ruimte voor nieuwe leden die willen meedenken en meehelpen - en zodra het zover is - mee te doen.

De toekomstige bewoners trekken al geruime tijd samen op. Hun uiteindelijke doel is een woon-, werk- en andere leefvorm te realiseren op een zo duurzaam mogelijk niveau, gebaseerd op de pijlers Natuur, Openheid en vrijheid, Gemeenschapsvorming en ontwikkeling en Stilte en bezinning.
Op dit moment kunnen nog een paar mensen en gezinnen onder de 60 jaar aansluiten, bij voorkeur met juridische of financiële kennis en/of ervaring met social media.  Naar de website >>>
 
Tijdens een informatiemiddag op zaterdag 14 december kun je kennismaken met de groep, hoor je wat ze tot nu toe hebben bereikt, en krijg je een inkijkje in de huidige stand van zaken én de plannen voor de nabije toekomst.  De bijeenkomst is van 14:00 tot 16:00 uur. Wie erbij wil zijn moet zich vooraf aanmelden via info@ecobosch.nl  Je ontvangt dan een bevestiging met vermelding van de locatie van samenkomst.

Tien jaar VrijCoop

Een huis is geen verhandelbaar object, maar een plek om te wonen en samen te leven! Om de kansen en mogelijkheden van collectieve aankoop van panden in zelfbeheer in Nederland te vergroten, werd in 2015 VrijCoop opgericht.

Vrijcoop startte met het Duitse Mietshäuser Syndikat als voorbeeld. Verschillende wooncoöperaties bundelden hun kracht en kwamen tot een netwerk waarin het delen van kennis en het solidair financieren van wooncoöperaties voorop staat. Al dat praten en nadenken over statuten en financiering was niet voor niets. Inmiddels is Ecodorp Boekel project van de federatie, evenals de Leef en groei Hoeve in Maasbree, het Bajesdorp in Amsterdam en AR. De Brons in Nijmegen. En er zijn nog veel andere wooncoöperaties bezig met de ontwikkeling van hun project door aankoop of nieuwbouw.

Een van de belangrijkste kernuitgangspunten van VrijCoop is dat betaalbare woonruimte ook voor toekomstige huurders betaalbaar blijft. Zowel de pandbewoners als de federatie VrijCoop moeten in een eventuele verkoop toestemmen. Op die manier wordt verkoop voor eigen gewin maar ook centralisatie door een te machtige landelijke vereniging voorkomen. Lees hier meer >>>

Fllm (NL ondertiteld) met uitleg over het Mietshauser Syndikat >>>

Bouw gestart van drie duurzame gemeenschappelijk wonenprojecten in  Zwolle

Maar liefst drie duurzame gemeenschappelijk wonenprojecten zijn in aanbouw in de nieuwe wijk Stadshagen: Mens- en Milieuvriendelijk Wonen, Klein Wonen in De Tippe en de Groene Burenhof.

Klein Wonen in de Tippe
Dit wordt het groenste buurtje van nieuwbouwwijk De Tippe, onderdeel van de wijk Stadshagen: 36 tiny houses van verschillende grootte, met een gemeenschappelijke tuin met ontmoetingsruimte en gedeelde voorzieningen. De bouw is inmiddels gestart en oplevering staat gepland voor voorjaar 2026. De 24 koopwoningen worden gerealiseerd in CPO-verband. Daarnaast komen er 12 huizen in de sociale huur. De toekomstige bewoners kiezen bewust voor klein en buurtzaam wonen; er wordt gebouwd met zoveel mogelijk natuurlijke materialen. Ze werken samen binnen een vereniging, waarvan ieder lid actief is in een werkkring. En natuurlijk kiezen ze ook voor elkaar, want allerlei voorzieningen kunnen samen worden gedeeld. Er is een hechte en actieve vereniging, waarbinnen gezamenlijk besluiten worden genomen.   Naar de website >>> 

Mens- en Milieuvriendelijk Wonen De Tippe en De Groene Burenhof
In hetzelfde buurtje is inmiddels ook Mens- en Milieuvriendelijk Wonen De Tippe in aanbouw: een CPO project met 18 grondgebonden koop- en huurwoningen/appartementen. Dit project werkt nauw samen met de Groeneburenhof: 15 koopappartementen voor actieve senioren, 10 eengezinswoningen in CPO en 8 sociale huurwoningen. Samen heten ze het GroeneBurenErf.

Verderop in de wijk komt een Knarrenhof met 51 woningen, koop en huur.

Artikel over deze projecten in Stadshagen Nieuws >>>

Ook wonen in een Knarrenhof?

In verschillende steden is een Knarrenhof in aanbouw. In Grave (NB/Gld), Marum (Gr), Winsusm (Gr), Obdam (NH), Zwolle en Deventer is nog ruimte voor nieuwe bewoners. Het gaat meestal  om koopwoningen.

Een Knarrenhof is een combinatie van de hofjes van vroeger met het gemak van heden. Hierdoor ontstaat een uniek concept van veilig wonen met veel privacy en tegelijkertijd alle voordelen van samenwonen. Knarrenhof is voor mensen vanaf 45 jaar, maar er zijn ook Meergeneratiehofjes voor mensen van 19 tot 109 jaar. Lees hier meer >>>

Tot nu toe zijn er al 12 Knarrenhofjes gerealiseerd en bewoond, in Zwolle, Hardenberg, Gouda, Zutphen, Zeewolde, Hasselt,  Emmen, Ridderkerk, Oldenzaal. Stichtse Vecht en Surhuisterveen.

In ontwikkeling

- In Grave wordt de voormalige Generaal de Bons Kazerne getransformeerd tot en Knarrenhof met 20 gelijkvloerse levensloopbestendige appartementen. Meer info >>>
 
- In Marum komt de eerste Knarrenhof op korte afstand van de stad Groningen: De Meerborg. De hof bestaat uit 18 grondgebonden koopwoningen en 5 kleine huisjes. De bouw is inmiddels begonnen en de eerste woningen worden naar verwachting begin 2026 opgeleverd. Meer info >>>

In Winsum wordt De Tiggelhof gebouwd: 20 woningen, waarvan 14 koop en 6 sociale huur. De meeste woningen zijn inmiddels gereserveerd. Voor de huurwoningen zijn voldoende geïnteresseerden. Medio augustus 2025 waren er nog 5 koopwoningen beschikbaar. De bouw start in de winter van 2025/26; de oplevering is een jaar later.. Meer info >>>

- In het Noord-Hollandse Wieringerwerf komt de Sternhof, met 32 woningen, waarvan 3 'schoolwoningen' (niet-levensloopbestendig) in het oude schoolgebouw. 9 van de 32 woningen vallen onder sociale huur. Er zijn nog koopwoningen beschikbaar. De bouw start naar verwachting eind 2025. Meer info >>>

- In Zwolle komt een tweede Knarrenhof: het Veecatenhof, in nieuwbouwwijk DeTippe. In totaal komen er 18 koopwoningen en 32 huurwoningen, en een hofhuis. Er zijn nog 2 niet-levensloopbestendige appartementen beschikbaar op de eerste verdieping. De bouw is inmiddels gestart; begin 2026 worden de eerste woningen opgeleverd. Meer info >>>

- In de wijk Steenbrugge in Deventer komt een Knarrenhof met 23 woningen: Hof van Steenbrugge.
Meer info >>>

En er zijn meer initiatieven (met zowel koop als (sociale) huur, o.a. in Obdam, Bergen op Zoom, Katwijk, Wageningen, Oude Wetering, Leeuwarden, Lisse, Teylingen, Uden, Hoorn en Zeist.  Naar de actuele overzichtskaart >>>

 

Ecodorpen Netwerk verbindt ecodorpers (in spe)

Het Ecodorpen Netwerk (GEN-NL) heeft als doel de gezamenlijke kennis en ervaringen te delen en krachten te bundelen rond gedeelde belangen van ecodorpen. Er is een actief aanbod, ook on-line.

GEN-NL is de Nederlandse tak van het Global Ecovillage Network en vormt een verbindende schakel tussen zeer uiteenlopende ecodorp-initiatieven. Kijk hier voor een overzicht >>>

GEN-NL organiseert een scala van virtuele en fysieke activiteiten om de onderlinge contacten tussen ecodorpers (in spe) te stimuleren, variërend van trainingen en Nederlands- en Engelstalige webinars rond specifieke thema's, tot een virtueel filmhuis met elke maand een toepasselijke fysieke uitwisselingen. GEN-NL heeft een eigen youtube-kanaal, waar o.a. webinars zijn terug te kijken.

Groepen die ondersteuning willen bij het proces van groepsvorming, kunnen een beroep doen op het CLIPS-team. Er zijn regelmatig webinars en trainingen.  Meer daarover >>>

Naar de website >>> 

GEN-Nl is aangesloten bij GEN-Europe het wereldwijde Global Ecovillage Network, met afdelingen in vijf continenten en een speciale jongerensectie. 

GEN-Nl heeft een eigen youtube-kanaal, waar o.a. de webinars zijn terug te kijken.
 

---

Ecodorpen wereldwijd Federation of Intentional Communities (FIC) is een verbindende schakel tussen 'intentional' communities wereldwijd. Er zijn regelmatig (online) events en eens per maand een  virtuele rondleiding door ecodorpen in verschillende landen.
Naar de agenda >>>     De website biedt ook een zoekmachine>>>

Meebouwen aan ecodorp Land van Aine, Ter Apel (Gr)

Er wordt volop gebouwd aan ecodorp Land van Aine in Ter Apel (Gr). De eerste huisjes zijn al bewoond. Er zijn rondleidingen, workshops en speciale bouwweken, waar je kunt (leren) bouwen met stropanelen. 

Ecodorp Land van Aine wil een vitale leefgemeenschap van 50-100 bewoners creëren rond de kernwaarden respectvolle en zorgzame omgang met elkaar en met de aan hen toevertrouwde grond, duurzaamheid, samenwerkend en samenvoorzienend, uitwisselen met de omgeving en geïnteresseerden, oprecht verbinden, hier en nu zijn, transparantie en eigen verantwoordelijkheid. Het dorp is volop opbouw. De meeste bewoners wonen nu nog in yurts en pipowagens.

Voor serieuze belangstellenden om in dit ecodorp te komen wonen, geldt een instroomprocedure >>>  

Meewerken en logeren in het ecodorp      

Wie benieuwd is naar het ecodorpleven en daaraan wil bijdragen, is tot eind oktober welkom om 2 tot 8 weken mee te werken en mee te leven. Gevraagd wordt om 25 uur per week mee te werken. Daar tegenover staan drie biologische maaltijden per dag en een mooie ecodorp-ervaring. De nadruk ligt op fysieke klussen zoals werken in de moestuin, het voedselbos, opschonen van het terrein, technische- en timmerklussen, assisteren bij het koken of zelfstandig koken voor circa 45 personen. Tussendoor kun je zwemmen in het kanaal, wandelen, meedoen met yoga, meditatie of genieten van een kampvuur.
Er zijn enkele logeerbedden. maar verblijf in een eigen tent, caravan of camper heeft de voorkeur.  Mail Fenna voor vragen en opgave: receptie ( at ) ecodorplandvanaine.nl

Elke vrijdag is er een samenwerkdag. Er worden dan allerlei klussen gedaan; ook een fijne manier om nader kennis te maken. Voor mensen met specifieke bouwvaardigheden is een apart aanbod. En er zijn regelmatig workshops. Naar de website >>>

 

CoopLink: kennis delen rond wooncoöperaties

CoopLink is het landelijk kennisplatform van, voor, door en over wooncoöperaties. De aangesloten leden organiseren een veelheid van workshops, cursussen en bijeenkomsten, ook online.

Wat zijn de voordelen van een wooncoöperatie? >>>

De missie van Cooplink is de opkomst van de wooncoöperatie als nieuwe woonvorm aan te jagen en er een succes van te maken. Dat gebeurt vooral door kennis te delen. Niet als commercieel adviesbureau, maar als  club van initiatieven die tegen hetzelfde aanliepen en -lopen. En zodoende samen de weg te plaveien voor bestaande en nieuwe initiatieven, zodat het steeds eenvoudiger wordt om een gemeenschappelijke woondroom te realiseren. Daarbij worden zeven coöperatieve principes gehanteerd.

Naast online basiscursussen over het opzetten van een wooncoöperatie, zijn er regelmatig kennisdeelsessies over uiteenlopende onderwerpen, zoals collectieve financiering, rechtsvormen en papierwerk, succesvol vergaderen, op zoek naar een locatie, het sociocratisch kringgesprek en schrijven van een businessplan. Uitgebreide agenda van relevante workshops, cursussen en bijeenkomsten >>>

Uitgebreide verslagen van de kennisdeelsessies verschijnen op de website

Actueel nieuws
Met de groeiende belangstelling voor wooncollectieven, verschijnen er steeds meer artikelen. Cooplink selecteert daaruit opvallende ontwikkelingen. Lees hier meer >>>

Cooplink is ontstaan dankzij een duwtje in de rug van de founding fathers !Woon, de Woonbond, de WBVG en de Vereniging Gemeenschappelijk Wonen. Naar de website >>>

Enkele aansprekende voorbeelden van wooncoöperaties zijn: De Nieuwe Meent (Amsterdam), de Boschgaard (Den Bosch), Stroom (Amsterdam) en De Warren (Amsterdam)

Handboek wooncoöperaties Amsterdam

!WOON adviseurs Clemens Mol en Tessa Buck schreven in 2022 samen een digitale gids voor startende groepen of mensen die geïnteresseerd zijn in de wooncoöperatie. Je vindt er een schat aan informatie die je op weg helpt om jouw initiatief uiteindelijk de eindstreep te laten halen.

Het handboek telt maar liefst 142 pagina's en is gratis te downloaden >>>

TIP: Impressie (tekst en video) landelijke WooncoöperatieDag, oktober 2024

Wooncoop is de Belgische koepel voor wooncoöperaties: waar wonen uit de speculatie wordt gehaald en de harde grens tussen kopen en huren verdwijnt. Een filmpje >>>

De Duitse GLS Bank is een belangrijke solidaire financier van wooncoöperaties. 

VrijCoop - collectief kopen en samen huren

VrijCoop, de Nederlandse vereniging voor collectief kopen en samen huren, is niet geïnteresseerd in koopwoningen, maar in collectief eigendom en betaalbaar huren. Want: 'vastgoed hoort thuis binnen een solidaire economie onder het beheer van bewoners en gebruikers'.
VrijCoop werd in 2025 opgericht als de Nederlandse zusterorganisatie van het Mietshauser Syndikat.  Meer over VRIJCoop  >>>

Cooplink biedt serie podcasts over wooncoöperaties

Cooplink, landelijk kennisnetwerk wooncoöperaties is gestart met een serie podcasts met praktijkverhalen en kennis om wooncoöperaties vooruit te helpen.

Je kunt de podcasts hier beluisteren >>>

Wat is een wooncoöperatie?

Een wooncoöperatie is een woonvorm waarbij de leden (bewoners) gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen over hun huisvesting. Het is een vorm van zelforganisatie waarbij bewoners samen hun eigen wooncomplex besturen en beheren. Ze maken bijvoorbeeld afspraken over in welke mate ze  ruimtes en voorzieningen met elkaar delen, over het innen van de huren en het aannemen van nieuwe bewoners. Zowel (al lang) bestaande projecten als nieuwe initiatieven, zoals ecodorpen, kunnen een wooncoöperatie oprichten. Het kan gaan om een kleine hechte gemeenschap, maar ook een grote losse groep. Of juist andersom. Welke groepssamenstelling het initiatief ook heeft, een noodzakelijke voorwaarde is een gemeenschappelijke visie en gedeelde verantwoordelijkheid. Met een wooncoöperatie heb je zelf de regie over je leefomgeving. Je bepaalt met elkaar met wie je woont en hoe je een gebouw beheert of zelfs bouwt. Overzicht van bij Cooplink aangesloten initiatieven >>>

Sinds de wooncoöperatie in 2015 werd verankerd in de Woningwet, ontstaan er steeds meer initiatieven. Maar voor velen is het nog wennen aan deze vergaande vorm van zelfbeheer. Om kennis en ervaringen te delen werd CoopLink opgericht, als landelijk kennisplatform van, voor, door en over wooncoöperaties. Het platform organiseert een veelheid van workshops, cursussen en bijeenkomsten, ook online.
Meer over Cooplink >>>

Nieuwe ecodorp-initiatieven in Nederland

Voortdurend ontstaan er initiatieven voor het opzetten van een ecodorp in Nederland. De meeste groepen verkeren nog in een initiatieffase.

Sommige initiatieven hebben inmiddels een locatie verworven en zijn nu druk bezig met de (op)bouw, o.a. in Bergen (NH), Boekel (NB), Ter Apel (Gron), Nijmegen-Noord, Veldhoven, Deurne en Den Bosch. 

Omslag houdt een (onvolledig) overzicht bij van initiatieven-van-onderop. Bekijk hier meer nieuwe initiatieven, die soms nog een in zeer pril stadium van ontwikkeling verkeren.

Klik hier voor een overzicht van initiatieven (rijp en groen) die zijn aangesloten bij het Nederlandse Ecodorpennetwerk (GEN NL).

 

Nieuwe initiatieven rond gemeenschappelijk wonen

Meer oproepen van nieuwe initiatieven >>>


Met het kansrijke zicht op een kavel in Nijmegen breidt wooncoöperatie De Wereldbuur uit, bij voorkeur met mensen uit die regio. Ben of ken je iemand en wil je meebouwen aan een stevige en levensvatbare wooncoöperatie voor sociale en middenhuur? Meld je dan aan. Op de website staan ook het document ’Lid worden’, de laatste nieuwsbrief en het visiedocument.

---

In Arnhem is CPO Groene Buren in ontwikkeling: een gezonde, sociale en natuurinclusieve woonomgeving met 12 woningen. Naast privé binnen- en buitenruimte komt er een ruime gedeelde tuin en een multifunctionele gemeenschappelijke ruimte. Er is nog ruimte voor belangstellenden (57+).  Lees hier meer >>>

---

Aan de rand van Meppel komt een erf met 25 koopwoningen, een gezamelijke tuin en gebouw. Samen leven, duurzaamheid en diversiteit staan centraal: CPO Erve Bosco. Er is nog ruimte voor nieuwe bewoners.
Op donderdagavond 18 september is er een informatiebijeenkomst, op dinsdag 30 september een online infosessie. Lees hier meer >>>

---

In Zetten (gem. Overbetuwe, 5 km van Wageningen) is het duurzame buurtje De Groene Morgen in ontwikkeling: dertien duurzame huizen (huur en koop) met veel gemeenschappelijkheid. Het buurtje maakt onderdeel uit van de wijk Veldzicht. Deze actieve bewonersgroep gaat samen zorg dragen voor hun leefomgeving. Zij delen de gemeenschappelijke buitenruimte zoals een moestuin en een klein voedselbos. Naast de verschillende wooneenheden komt er een multifunctioneel gemeenschapsgebouw. Er zijn nog twee koopwoningen beschikbaar. Meer lezen >>>

---

Wonen aan de bosrand is een pril initiatief voor het realiseren van een gemeenschappelijk paradijs op een locatie in Midden-Nederland voor een hechte groep van 8-12 personen. Er worden mede-avonturiers gezocht om deze droom te realiseren.  Naar de website >>>

---

Huisje Boompje Buurtje is een nieuw initiatief om in het centrum van Uden (NB) samen een duurzame groene oase te bouwen in en rond een bestaand pand. Voor dit CPO project worden pioniers gezocht. Meer lezen >>>

---

Vlierhoven is een woonwerkgemeenschap in oprichting. Doel: ruimte creëren voor bewustzijn, waardeherstel en een menselijke economie. Er is een locatie op het oog in de buurt van Nijmegen: 6 ha grond, ruimte voor +/- 22 bewoners en veel ruimte voor bedrijven en experiment. Er worden mensen gezocht meewerken dit initiatief verder te ontwikkelen. Eens per maand is er een open middag in Nijmegen om nader kennis te maken. Naar de website >>>

---

Wooncollectief Remise is een nieuw CPO-initiatief in het FabriekskwartierTilburg:  max. 24 betaalbare en zelfstandige (koop)wooneenheden, met daarnaast gemeenschappelijke ruimtes zoals een huiskamer, wasgelegenheid, fietsenhok, klusruimte en tuin. Nieuwe leden kunnen zich nog melden.  Naar de website >>>

---

Wooncoöperatie Eureka! is een multigenerationeel initiatief voor de bouw van een complex met 100 woningen in de Kolenkitbuurt in Amsterdam: 80% middenhuur en 20% vrije sector. Naar verwachting gaat begin 2025 de eerste paal de grond in. Er is nog ruimte voor nieuwe leden! Elke maand is er een  informatieavond voor geïnteresseerden. Lees hier meer >>>

---

Casa Calor wil een wooncoöperatie opzetten binnen de gemeentegrenzen van Utrecht: een broedplaats van maatschappelijk bewustzijn en creativiteit, met eigen zeggenschap en betaalbaar wonen in een complex voor zo'n 15-20 huishoudens, met  een mix van sociale en middenhuur. En een grote tuin en een gemeenschappelijke ruimte. Lees hier meer >>>

---

In de wijk Veldhuizen Ede zal woongemeenschap Festein worden gebouwd, met ruim dertig adressen. Door een open groep die als goede buren willen: een verscheidenheid aan mensen, jong en oud, idealistisch en praktisch, kopers en huurders. Er is nog ruimte voor nieuwe belangstellenden en er is regelmatig een Meet&Greet.  Naar de website >>>

---

Op de Wageningse Berg wordt de komende vijf jaar ecologisch buurtschap De Beuk gerealiseerd: een natuurinclusiebe ecologische woongemeenschap met 150 woningen, waar duurzaamheid geïntegreerd wordt in het dagelijks leven en waar zorg voor elkaar en nabuurschap centraal staan.  Lees hier meer >>>

---

In Weert (ZO Limburg) komt de ecologische woongemeenschap Ecodorp Hof van Weleert. Doel: 8 permanente biobased huisjes bouwen en een gemeenschappelijke ruimte vanuit de ambities wonen in verbinding met elkaar en de natuur, betaalbaar, duurzaam, coöperatief wonen in goed nabuurschap. Er wordt samengewerkt met Ecodorp Boekel. Meer >>>

---

Op een ruime kavel in het dorp De Glind (gem Barneveld, Gld) is CPO Ecowonen Midden Nederland in aanbouw: 24 ecowoningen en een gemeenschappelijk gebouw.

Er zijn regelmatig info-avonden voor nieuwe belangstellenden. www.ecowonen.org

---

 
Buurtschap De Gast is een particulier initiatief met medeopdrachtgeverschap in Zuidhorn (Gron.) met als doel duurzaam wonen in een groene omgeving. Er komen 9 geschakelde grondgebonden woningen, 6 appartementen en een gezamenlijk buurthuis.  Meer  >>> \


KilimanjaroWonen ontwikkelt samen met toekomstige bewoners gemeenschappelijk wonen-projecten in CPO-verband in onder meer Helmond, Cuijk, Veldhoven en Horst aan de Maas. In voorbereiding zijn projecten in verschillende gemeenten in Brabant en Limburg.  Meer >>>


Meer nieuwe initiatieven >>>

  

De serie Samen Leven Samen Wonen laat zien hoe samenleven in een woongemeenschap eraan toe gaat en wat het belang is van deze woonvorm. De makers onderzoeken de drijfveren van mensen om op deze manier te gaan wonen, waarom het leuk is, maar ook waar ze tegenaan lopen en hoe je een gemeenschappelijk woonproject opstart.

De kijker maakt kennis met bewoners die samen hun straat beheren, ouderen die gezamenlijke recreatieavonden organiseren, creatieve jongeren die samenwonen in een voormalig kraakpand, een gemeenschap die samen de tuin onderhoudt, een Turkse woongroep, een woongroep die jongeren begeleidt om zelfstandig te worden...

Naast portretten van bewoners, komen ook initiatiefnemers, bestuurders, architecten, corporaties, adviseurs en wetenschappers aan het woord over de maatschappelijke betekenis van collectief wonen. Zij geven hun visie op trends, belemmeringen en oplossingen.

Thema's:

1: Zorg voor elkaar
2. Gezellig samen oud worden in de wijk
3. Samen wonen tegen klimaatverandering
4. Samen leven voor creativiteit: over woon-werkpanden (voorheen gekraakt)
5. Meer samen door te delen: over Centraal Wonen
6. Samen wonen met je buren
7. Samen aan de slag in een wooncoöperatie

Naar de website >>>

Rondleidingen door ecologische woonwijken

De afgelopen jaren zijn verschillende nieuwe sociaal-ecologische woon(werk)projecten opgeleverd. De trotse bewoners - soms ook de bouwers - leiden belangstellenden graag rond in hun wijk. Daarbij vertellen ze over de totstandkoming en het bouwproces, maar natuurlijk ook over het dagelijks wonen en leven in hun wijk.


- Ecodorp Klein Oers in Veldhoven (NB) is nog volop in aanbouw. De trotse bewoners, vaak ook de mede-bouwers, verzorgen elke tweede zondag van de maand een rondleiding. Naar de website >>>

- Elke eerste zondag van de maand wordt een rondleiding gegeven door de nieuwe natuurinclusieve duurzame wijk Olstergaard in Olst. Om 12:30 verzamelen op hoek Vink/Rietgors. Meer info: rondleiding ( at ) olstergaard.nl   Meer over deze wijk >>>

- Elke eerste zaterdag van de maand (10:.00 ->12:30) is er een gratis rondleiding door de ecologische wijk Lanxmeer in Culemborg  In een groen landschap van 24 hectare staan zo'n 350 duurzame - soms zeer experimentele - woningen, verdeeld over 17 hoven, en allerlei bedrijven, kantoren en werkplaatsen. Daarnaast is er een biologische stads-/zorgboerderij. De wijk ligt vlakbij het NS station. Door de wijk is een doe-het-zelf wandelroute uitgezet, maar er worden ook begeleide rondleidingen gegeven. Meer over Lanxmeer >>>

- Elke eerste zaterdag van de maand geeft een bewoner van Eemgoed Oeverwalhof in Almere een rondleiding. Naar de website >>>

- De Soesterhof in Amersfoort is een bijzonder duurzaam buurtje met 42 huur- en koopwoningen dat door de bewoners zelf werd bedacht en vormgegeven. Het project werd voorjaar 2021 opgeleverd. Er zijn regelmatig kennismakingsbijeenkomsten.  Naar de website >>>

- Strowijk IEWAN in Lent (Nijmegen): een paar keer per jaar verzorgen bewoners een rondleiding met uitleg in het eerste ecologische woon-werkproject in de sociale huursector met zelfbeheer. Ontwikkeld en (goeddeels) zelf gebouwd door de bewoners. Opgeleverd in mei 2015. Aansluitend aan de rondleiding is er een speciale info-sessie voor potentiële woonbelangstellenden. www.iewan.nl.    Filmpje >>> 

- Woongemeenschap Eikpunt in Lent (Nijmegen) in principe is er iedere derde zaterdag van het kwartaal een uitgebreide rondleiding voor geïnteresseerden. De pijlers van deze woongemeenschap zijn: meergeneratiewonen, stilte en bezinning, ecologisch en duurzaam en gemeenschapsvorming. Op de lange wachtlijst hebben dertigers en veertigers voorrang.  www.woongemeenschapeikpunt.nl 

- Ecodorp Zuiderveld, Nijmegen-Noord: biedt elke eerste zondag van de maand een fysieke presentatie over de tot standkoming van de wijk, gevolgd door een rondleiding. Ook is er ongeveer eens in de 2 maanden een online informatiebijeenkomst via Zoom (videochatten), waarin uitleg wordt gegeven over (de projecten van) Coöperatieve Vereniging Ecodorpen Gelderland, waaronder ecodorp Zuiderveld.  Vooraf aanmelden >>>

- Ecowijk De Woongaard in Serooskerke is sinds begin 2023 bewoond. De trotse bewoners van de 25 woningen verzorgen regelmatig rondleidingen. Vooraf aanmelden. www.dewoongaard.info

- Eens per maand op een zaterdag is er een rondleiding door sociaal-ecologisch woonproject De Groene Mient in Den Haag. Vooraf aanmelden: groenemient.nl

- Schoon Schip, Amsterdam: drijvende woonwijk, ecologisch en sociaal duurzaam met 46 huishoudens op 30 arken, bewoond sinds 2020. Op verzoek worden rondleidingen gegeven aan groepen. Meer daarover >>>

- Ecodorp Boekel (NB): elke eerste zondag van de maand is er een informatiemiddag met rondleiding door het ecodorp-in-opbouw, met volop gelegenheid om vragen te stellen. Ook voor mensen die zelf een wooninitiatief willen starten. Je moet je wel vooraf aanmelden!
Voor wie erachter wil komen of Ecodorp Boekel een fijne plek is om zelf te wonen is er af en toe een kennismakingsdag. Meld je vooraf gemotiveerd aan! >>>

- Wijk met 23 aardehuizen in Olst: elke eerste zondag van de maand is er een rondwandeling door de wijk met uitleg over de achtergronden, het bouwproces en het huidige wonen in deze bijzondere wijk, die door de bewoners zelf werd ontwikkeld en gebouwd. Opgeleverd in 2014. De rondleiding start om 14:00 uur bij het parkeerterrein aan de noordzijde van de wijk, aan de Rietgors. Richtprijs € 3 p.p. Geschikt voor deelnemers vanaf 12 jaar. Kort filmpje als voorproefje >>> Web: www.aardehuis.nl

- Ecowijk Mandora in Houten (U): wijkje met 36 prachtige, energiezuinige huizen en een buurthuis voor gezamenlijk gebruik. Opgeleverd in 2017. Bewoners verzorgen regelmatig een presentatie over de wijk met een  rondleiding. Vooraf aanmelden! Web: www.ecowijkmandora.nl

- Minitopia, Den Bosch en Eindhoven: experimenteerplekken met zelfbouw van nieuwe woonvormen: klein, innovatief, duurzaam, demontabel, flexibel en tijdelijk. Er worden regelmatig rondleidingen gegeven. Aanmelden! Website >>>      Facebook >>>

- Het Vriendenerf in Olst, kleinschalig CPO-project woonproject voor en door actieve vijftigplussers, houdt af en toe rondleidingen en informatiedagen voor startende gemeenschappen. www.vriendenerf.nl

- Elke eerste zondag van de maand wordt een rondleiding gegeven met uitleg over (het terrein van) Ecodorp Bergen (NH). Aanvang 14:00 uur. Vrijwillige bijdrage, vooraf aanmelden. Elke vrijdag (soms ook zaterdag) is er een meewerkdag  Web: ecodorpbergen.nl

- Het GWL-terrein in Amsterdam is de eerste ecowijk in Nederland (1997). Op verzoek worden rondleidingen gegeven aan groepen. Lees hier meer >>>

Kijk voor meer rondleidingen en info-bijeenkomsten bij bestaande woonprojecten in de Aktie Agenda.

Meer voorbeelden van ecologische woonwijken >>>

 

Kennismaken met gemeenschappelijk wonen

Wie zich wil oriënteren op vormen van gemeenschappelijk wonen, is bij allerlei projecten welkom voor een rondleiding ter nadere kennismaking. Een willekeurige greep uit het aanbod.


- Een paar keer per jaar verzorgen de bewoners van de nog jonge leefgemeenschap De Huijberg in Huijbergen (NB) een informatiemiddag met rondleiding.  Website >>>

- Elke eerste en derde zondag van de maand tussen 10:30 en 12:00 kun je koffie komen drinken bij Woongemenschap Eikpunt in Lent (Nijmegen). Belangstellenden, leden, bewoners en anderen zijn van harte welkom. Soms wordt er iets leuks georganiseerd met muziek bijvoorbeeld, maar het kan ook ontmoeten in een ontspannen sfeer zijn. Voor uitgebreid kennismaken zijn er speciale rondleidingen.  Zie website >>>

- Centraal Wonen De Wonenwij in Ede (Gld) organiseert af en toe een informatieavond over hun vereniging met 47 huishoudens en hun manier van wonen waarbij de bewoners bewust kiezen voor onderlinge betrokkenheid.  Website >>>

- Centraal Wonen project de Vuurplaats in Heerhugowaard (NH) is een bijzondere plek waar de bewoners méér zijn dan goede buren voor elkaar. De 14 huurwoningen bieden plek aan mensen die vanuit eigenheid willen verbinden. Een eigen huis binnen een woongemeenschap waar ruimte is om elkaar te ontmoeten. Een paar keer per jaar worden rondleidingen gegeven.  Website >>>

- Vier keer per jaar organiseert Centraal Wonen Het Aardrijk in Breda een informatieochtend voor belangstellenden, met na afloop desgewenst de mogelijkheid je in te schrijven voor de wachtlijst.  Website >>>

- Buurzame Grond is een kleine community van drie gezinnen (naaste buren) die sinds 2011 samen duurzaam leven en iets moois maken van een groot stuk land in Wijnjeterp (Frl). Ze organiseren af en toe een open dag. Website >>>

- Wie wil kennismaken met Centraal Wonen Deventer, is eens per maand welkom op een zondagse koffie-ochtend. Website >>>

- Vijf keer per jaar organiseert Centraal Wonen Klopvaart in Utrecht-Overvecht een informatiemiddag om geïnteresseerden een beeld te geven van wat Centraal Wonen in de praktijk inhoudt. Deelname aan een rondleiding is een voorwaarde voor inschrijving om in de Klopvaart te wonen. Er komt regelmatig woonruimte vrij. Vooraf aanmelden via de website

- Twee keer per jaar organiseert Centraal Wonen Drielandenhuis in Haarlem op een zaterdag een koffieochtend om kennis te maken met een aantal bewoners. Dan is er ook een korte rondleiding door het gebouw met verdere informatie. Vooraf aanmelden! Website >>>

- Iedere eerste zondag van de maand houdt Centraal Wonen Lismortel in Eindhoven Open Huis van 11 tot 13 uur. Samen koffie drinken en de sfeer proeven. Website >>>

- Vier keer jaar is er een open dag bij woongemeenschap LiberTerra Geestmerambacht in Koedijk (NH): tien verplaatsbare huizen, geproduceerd met zoveel mogelijk hergebruikte en natuurlijke materialen, gedeeltelijk of volledig off-grid.  Naar de website >>>

- Zodra er weer ruimte is op de wachtlijst hervat woon-werkpand Casa de Pauw in Arnhem de rondleidingen door hun complex:45 bewoners verspreid over tien woongroepen in verschillende gebouwen. Sociale huurprijzen.  Meer >>> 

- Af en toe is er een informatiebijeenkomst in/over Centraal Wonen De Heerd in Groningen. Aanmelden via de website. Website >>>

- Ongeveer eens per twee maanden organiseert Centraal Wonen Opaalstraat in Nijmegen een rondleiding voor mensen die zich daarvoor hebben opgegeven. Website >>>

- Elke eerste zondag van de maand: rondleiding in het grote woon-werkpand De Refter in Ubbergen (bij Nijmegen). Aanvang 16:00 uur. Meer >>>

- Centraal Wonen Zevenkamp in Rotterdam biedt eens per twee maanden op de derde zaterdag een informatierondleiding voor potentiële woonbelangstellenden. Website >>>

- Woon-werkproject Pander in de binnenstad van Den Haag is een zeer gewild project met een forse wachtlijst. Eens per maand is er een informatiebijeenkomst over groepswonen in Den Haag. Meer daarover >>>  Pander website >>>   

Overzicht van  Centraal Wonen-projecten >>>   Kijk op de betreffende website of er rondleidingen worden gegeven.

Kijk voor meer rondleidingen en open dagen in de Aktie Agenda >>>

Meer voorbeelden van gemeenschappelijk wonen >>>

Kennismaken met Tiny House-projecten

Langzaam maar zeker komen er steeds meer projecten met tiny houses, soms voor permanente bewoning, maar vaak voor een periode van vijf of tien jaar. Hieronder zomaar wat voorbeelden.

Elf voorbeelden van tiny house-projecten waar permanent kan worden gewoond >>>

Wat voorbeelden van projecten die ook af en toe een open dag organiseren:

- In aanbouw in Zwolle: CPO-project Klein Wonen in de Tippe: 36 zeer duurzame kleine huizen van verschillende grootte (koop en sociale huur) met veel gemeenschappelijkheid.
Oplevering: eerste helft 2026.  Naar de website >>> 

- In juni 2025 werd in de wijk Ecowieck in Ewijk (Gld) tiny house community Calimero opgeleverd: een wijkje met 27 kleine huizen: 18 koopwoningen in diverse uitvoeringen en 9 sociale huurwoningen met een grondoppervlak van maximaal 50 m2. Naar de website >>>

- In Eindhoven-Noord is Buurtschap Ter Veld in aanbouw: een bijzondere wijk, met zo’n 670 woningen die in kleine groepjes verspreid in het landschap staan. Betaalbaar en duurzaam. Lees hier meer >>>

-  Sinds 2024 staan op een terrein van 4.000 m² in Gorredijk (Fr() zeven kleine huisjes: tiny house community Sinneblom. Ze mogen er vooralsnog tien jaar blijven staan.  Interview met initiatiefneemster Renske Holwerda >>>

- Vlakbij Schimmert (L) verscholen tussen de weilanden, ligt de duurzame tiny house community ‘Op de Bees’, met elf huisjes.

- Sinds eind september 2023 is een buurtje met zes tiny houses in Amersfoort bewoond: Mayordomio. Ze mogen vijftien jaar blijven staan. 

- In de Limburgse gemeente Peel en Maas zijn drie Tiny House communities in ontwikkeling: Tiny Kepegchel, op de grens van Panningen en Egchel. Lees hier meer >>>

- In Groningen-stad is sinds 2020 een tijdelijk wijkje met 24 tiny houses: Tiny Houses Westpark. Dit project loopt tot eind maart 2031. Naar de website >>>

- In de nieuwbouwwijk Olstergaard in Olst-Wijhe worden opvallend veel tiny houses gebouwd.  Meer daarover >>>

- De Kleine Brug: off-grid Tiny House community op de Keyenburg in het Zuiderpark in Charlois, Rotterdam. Pilot gestart in 2021 voor een periode van tien jaar. Meer lezen >>>

- Minitopia, Den Bosch: tijdelijk, experimenteel wijkje (tot 2O28) met veelal zelfgebouwde innovatieve, circulaire woonvormen. Elke laatste woensdag van de maand een rondleiding.  Zie ook hier >>>

Er komen meer Minitopia's in andere plaatsen. Volg de ontwikkelingen op Minitopia's eigen YouTube kanaal  

- Tiny Oevers Roosendaal (NB): tien (tijdelijke) tiny houses (tot 2028). Initiatief van Minitopia. Meer lezen >>>
Interview met bewoners Stephanie en Stijn (nov. 2022)  >>>

- Tiny House dorp Pionierskwartier, Delft: een rijke mix van (sociaal) ondernemers, kunstenaars, technici, bouwers, programmeurs, architecten en positieve activisten. Naar de website >>>

- In een weiland in Sint Laurens/Middelburg ligt een tijdelijk Tiny House project aan met zeven huisjes; ze zijn sinds april 2023 bewoond. Interview >>> 

- Na vijf moeizame jaren, komt er vanaf zomer 2023 een groepje van vier tiny houses aan de Monnikenlaan in Naaldwijk .
Lees hier meer >>> 
                 
- Onderdeel van de ecologische wijk Lanxmeer in Culemborg is een wijkje met acht prefab tiny houses. Naar de website >>>

- Tiny Houses Midden Delfland: Kluit! Een Tiny House gemeenschap met negen huisjes. Pilot voor vijf jaar. De bewoners houden af en toe een open dag. Website >>>     Facebook >>>

- Tiny Houses Duinvallei, Katwijk aan Zee: tienjarig project. De bewoners van 8 huisjes mogen hun duurzame visie loslaten op het braakliggende terrein in de Zanderij. Met bloemen, planten en leuke projecten voor de buurtbewoners ontstaat er een groen en bloeiend park dat open is voor iedereen.  Facebook >>>

- Stichting Landjegoed: circulaire tiny house woon-werkwijk, onderdeel van coöperatie Woldwijk in Ten Boer (Gron).  Website >>>

- LiberTerra, Geestmerambacht (NH): Sinds 2020 staan op dit terrein 10 kleine huizen en een kenniscentrum. Het kleinste huisje is 23 m2, de grootste 62m2. Er zijn regelmatig open dagen,
Interview met initiatiefneemster (juli 2025) >>> .

- Buurtje met Tiny Houses (koop) in het Lievingerveld in Beilen (Dr). In ontwikkeling.
Facebook >>>

- In het Waterwinpark in Zeist ontstaat sinds najaar 2020 een buurtje met zes tiny houses. De bewoners betalen erfpacht aan de gemeente. De vergunningen en contracten gelden voor vijf jaar.  Meer >>>

Meer Tiny House woonpropjecten >>>      Meer over Tiny Houses in Nederland >>>

Nieuwe publicaties rond 'anders' wonen

Recent verschenen informatieve en inspirerende publicaties rond 'anders' wonen.

Publicaties met *) zijn opgenomen in de bibliotheek van Omslag en voor uitleen beschikbaar.

Het Testlab Nieuwe Natuur & Klein Wonen onderzoekt sinds 2018 de mogelijkheden van functiecombinatie van nieuwe natuur en tiny houses. Hun missie: vóór 2027 80.000 hectare extra natuur realiseren in combinatie met wonen in tiny houses. In 2025 kwamen interessante publicaties tot stand, gratis te downloaden: Handreiking Nieuwe Natuur en Klein Wonen,    Catalogus initiatienemers  en een Stappenplan voor initiatiefnemers en gemeenten           

---

*)  Puur natuurlijk wonen: duurzaam wonen en leven, hoe doe je dat? Door Iris van Asselt/Studio Duurzaam Wonen.  Lees hier meer >>>


*)  Masterscriptie 'Het (on)behagen bij de vrouw': een feministische historiografie van gemeenschappelijk wonen in Nederland, door Zomer Zeijemaker, studente stadsgeschiedenis UvA.


*) Collectieve woonvormen - Inspirerende oplossing voor actuele maatschappelijke vraagstukken: Uitkomsten van een
oriënterend onderzoek naar collectieve woonvormen
T,b.v. studenten aan de Zuyd Hogeschool. Door Anton ten Westenend en Joop van Duren. Meer over deze publicatie >>>  Pdf van inhoud >>>


*) Werkboek ‘Van solo naar samen’: informatief naslagwerk over allerlei vormen van collectief wonen in Gelderland. Hier gratis te downloaden


*)  De toekomst van Nederland - De kunst van richting te veranderen. Door Floris Alkemade (rijksbouwmeester). Meer over dit boek >>>
 

*) Anders Wonen: inspirerende verhalen en tips van woonpioniers. Samengesteld door de redactie van onlineplatform HetKanWel.
Meer over dit boek >>> 


De Landelijke Vereniging Kleine Kernen stelde een praktische handreiking samen voor initiatiefnemers van gezamenlijke wooninitiatieven in kleine kernen. 27 pag. Gratis te downloaden.  Lees hier meer >>>


*) Uitgewoond: waarom het hoog tijd is voor een nieuwe woonpolitiek. Door Cody Hochstebach. Meer over dit  boek >>>


  *)  In Deventer is het eerste cohousingproject met acht tiny houses voor permanente bewoning in de sociale huur gerealiseerd. Met een gemeenschapshuis en een gezamenlijke tuin. Ter stimulering van nieuwe inititatiefnemers stelde Woonpioniers een informatieve brochure samen. Pdf hier downloaden >>>

!WOON adviseurs Clemens Mol en Tessa Buck schreven in 2022 samen een digitale gids voor startende groepen of mensen die geïnteresseerd zijn in de wooncoöperatie. Je vindt er een schat aan informatie die je op weg helpt om jouw initiatief uiteindelijk de eindstreep te laten halen. Het handboek telt maar liefst 142 pagina's en is gratis te downloaden >>>

‘Financiering van burgercollectieven’. De belangrijkste bevindingen van een studiedag, aangevuld met voorbeelden uit de praktijk.
Samengesteld door CollectieveKracht, kennisplatform voor burgerinitiatieven. 18 pag. Download hier >>> 



*) Pak Mokum Terug: woonstijd in een krakende stad. Over de (recente) geschiedenis van het kraken van panden en broodnodige inspiratie om in actie te komen.
Meer over dit boek >>>


*) Sociale architectuur over het sociale bouwproces van woongemeenschappen. Door Johan de Kleuver.
Meer over deze uitgave >>>


*) Samen wonen ontwerpen - Het recente archief van de Vlaamse Bouwmeester als inspiratiebron.  Meer over deze uitgave >>>

  
*)  Tiny Houses: van droom naar realiteit. Vanuit haar rijke ervaring bundelde Tiny House-pionier Marjolein Jonker tal van tips en tricks rond het realiseren van een eigen kleine huis. O.a. over waarom zou je tiny willen wonen, zelf ontwerpen of laten doen, financiering, ontspullen, hoe vind je een kavel? 240 pag. Meer over dit boek >>>

  .
*)  Jubileumboek KIJK! - over de ontwikkeling van herbestemming van cultureel erfgoed. 220 pagina's met honderden foto’s, interviews en voorbeelden. 28 projecten worden uitgebreid beschreven. Uitgave van Stichting BOEi.  Meer over het boek >>>


*)  Operatie Wooncoöperatie  - over de ‘wooncoöperatie’ als een derde alternatief tussen huur en koop. Niet de individuele vraag ‘hoe wil ik wonen?’, maar het gezamenlijk vormgeven aan de vraag ‘hoe willen wij samenleven?’ valiz.nl

  *)   In Gemeenschap - bundel met beschrijvingen van ruim zestig leefgemeenschappen op religieuze grondslag, verspreid over heel Nederland. Aangevuld met informatie over verwante gemeenschappen en netwerken. Uitgave van Vereniging Religieuze leefgemeenschappen, december 2022.

*)   Bevlogen wonen is een brochure met vagen en praktische tips  voor  woongemeenschapsbewoners, samengesteld door ervaringsdeskundige en coach Nelleke Drop. Om een idee te krijgen, je gedachten te laten gaan of zelf aan de slag te gaan.
Ook gratis te downloaden van de website >>>

 
*)   'Zeggenschap zonder bezit' gaat over de veertigjarige geschiedenis van woon-werkpand Tetterode in Amsterdam: de grootste woon-werkgemeenschap in Oud-West. Van anarchistisch kraakpand tot succesvol pioniersproject met betaalbare en alternatieve vormen van wonen en werken, met zelfbeheer en zelfwerkzaamheid. Meer >>> 


*) 'Minitiopia, ruimte voor je woonwens'. Over de experimentele bouw- en woonvormen in mini-staatje Minitopia in Den Bosch: compact, flexibel, kant en klaar of modulair.
Meer >>>


*)  Serie van 5 praktische brochures over aspecten van gemeenschappelijk wonen (door senioren). Uitgave van de Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk Wonen 50+ (LVGO). 
Ook gratis te downloaden >>>


*) Tiny Houses Living: een boek vol met heel veel verschillende tiny houses en tiny house locaties. Samengesteld door Monique van Orden (St. Tiny House Nederland). Ook verkrijgbaar als e-book als e-book.  Bestellen: www.bookspot.nl    Inkijkexemplaar: issuu.com

Cursussen rond wonen in een tiny house

Vanuit haar eigen ervaring met het oprichten van Wooncoöperatie Tiny House Alkmaar, heeft Marjolein Jonker een online cursus ontwikkeld die Tiny House initiatiefgroepen stap voor stap loodst door het proces naar de oprichting van een stichting of (coöperatieve) vereniging. Niet alleen de keuze voor de rechtsvorm is een belangrijk onderwerp, ook de manier van organiseren en een hele reeks aan afspraken met elkaar over hoe je samen wilt gaan wonen. Van de cursus ‘Van initiatiefgroep naar wooncoöperatie’ is een versie voor individuele cursisten en een versie voor groepen. Marjolein Jonker is mede-oprichter en projectleider van Stichting Tiny House Nederland.
In 2023 verscheen haar boek .Tiny Houses: van droom naar realisatie'.

On-line basiscursus 'Jouw tiny house'
Tiny House-pioniers Marjolein Jonker en Monique van Orden ontwikkelden de verkennende on-line basiscursus Jouw Tiny House: van droom naar realiteit’, bestaande uit tien online lessen, vier cursusbijeenkomsten en toegang tot de supportgroep op Facebook. De basiscursus kost € 145,-.

Speciaal voor Vlaanderen
Er is veel overlap tussen de Nederlandse en Vlaamse situatie als het gaat om Tiny Houses, maar er zijn ook duidelijke verschillen. Bijvoorbeeld waar het gaat om regelgeving. Daarom is er nu ook de online-basiscursus Jouw Tiny House – van droom naar realiteit – Vlaanderen. Kosten: € 145,-.


Off the grid wonen

Speciaal voor bouwers van een tiny house en anderen die ecologisch en of biobased willen bouwen, ontwikkelde Niels Gorisse de praktische cursus zelfvoorzienend off-grid: ,,Leer alle basisbegrippen over ecologisch isoleren, zonneboilers, regenwateropvang, waterfiltering, helofytenfilters, composttoiletten, zonnepanelen en meer. De cursus wordt op verschillende locaties in het land gegeven, maar ook on-line.  Meer >>>

Duitse GLS Bank verkent Nederland

Met de medefinancierng van sociaal-ecologische woon(werk)projecten in zelfbeheer, verkent de Duitse GLS Bank nu ook de mogelijkheden in Nederland. Een belangrijke financiële steun in de rug voor Ecodorp Boekel en het nieuwe Bajesdorp.

De Gemeinschaftsbank für Leihen und Schenken (GLS) werd in 1974 opgericht vanuit een antroposofische achtergrond. Het was de eerste sociale en ecologische bank in Duitsland die met zijn geld niet speculeert op de internationale financiële markten, maar onder zeer gunstige voorwaarden kredieten verstrekt aan duurzame ondernemers die sociaal, ecologisch en economisch zinvolle projecten willen creëren.

De GLS Bank is ook de ‘huisbankier’ van de wooncollectieven die zijn aangesloten bij het Mietshäuser Syndikat, een Duits initiatief, dat al ruim twintig jaar opereert als netwerk van groepen die collectief een woongebouw kopen en daar als individu hun woon- en/of werkruimte huren tegen een sociale huur. Het collectief blijft eigenaar. De aanpak is onder meer gebaseerd op collectieve aankoop en financiering, solidaire medefinanciering, zelforganisatie, zelfbeheer en het oprichten van een coöperatie door leden/bewoners (die alle mede-eigenaar zijn) voor het organiseren van onderhoud, besluitvorming etc.

Het eerste project in Nederland dat door de GLS Bank werd medegefinancierd is woonwerkpand Soweto in Amsterdam. Het volgende project dat in aanmerking kwam was Ecodorp Boekel, in 2023 gevolgd door de collectieve woon-werkbroedplaats Nieuw Bajesdorp in Amsterdam. Hopelijk zullen ook de Nederlandse ethische banken zich door de GLS Bank laten inspireren.

Om de kansen en mogelijkheden van collectieve aankoop van panden in zelfbeheer in Nederland te vergroten, werd in 2015 VrijCoop opgericht. Dit netwerk heeft inmiddels ook goede contacten opgebouwd met de GLS Bank.

Fllm (NL ondertiteld) met uitleg over het Mietshauser Syndikat >>>


LEESTIP: Reportage (april 2024) over de GLS Bank op de website van op De Correspondent: 'Huren te hoog? Deze Berlijnse buren bouwden hun eigen wijk'  Hier lezen >>>

Verslagen van Aanloopdagen bij Omslag 

Omslag organiseert op de eigen locatie in Eindhoven regelmatig DoenDenkDagen (v/h Aanloopdagen) rond een specifiek thema. Elke dag wordt ingeleid door een of meer personen vanuit de praktijk. De Aanloopdagen worden steevast zeer goed bezocht door deelnemers vanuit het hele land.

Van elke dag wordt een uitgebreid inhoudelijk verslag gemaakt.

• Aanloopdag 'Bouwen aan gemeenschapsvorming' (30 maart 2019)
• Aanloopdag 'Lokaal ecologisch voedsel' (11 november 2017)
  
• Aanloopdag 'De wooncoöperatie als nieuwe vorm van zelfbeheer' (25 maart 2017)
  
• Aanloopdag 'Opzetten van een sociaal-ecologisch woonproject in zelfbeheer' (1 oktober 2016)
  
• Aanloopdag 'Kleinschalig collectief wonen' (23 april 2016)
• Aanloopdag 'Wonen in een zeer klein huis ('tiny house') in Nederland. (26 maart 2016)
  
• Aanloopdag 'Filosofie van de eenvoud'  (21 maart 2015)
• Aanloopdag 'Permacultuur in je moestuin'  (17 januari 2015)
  
• Aanloopdag 'Een @nder soort geld'  (25 oktober 2014)
• Aanloopdag 'Kleinschaligheid als Alternatief'  (5 april 2014)
  
• Aanloopdag 'Collectief Wonen: duurzaam, sociaal en solidair'  (8 februari 2014)

Meer over Aanloopdagen bij Omslag >>>

   

Omslag op Facebook

Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling heeft een eigen pagina op Facebook: facebook.com

Ook daar worden af en toe berichten gepost rond 'anders wonen en leven'.