OMSLAG

Welkom
Nieuws
Omslag
ZOZ
Bibliotheek
Werk
Wonen
Bestellen
Advertenties
Contact


RSS-feed

Fotoverslag interne rondleiding door Het Kloosterhof van Gestel

Op 28 september 2023 verzorgde Omslag-medewerkster Marta Resink een uitgebreide rondleiding door het pand voor medewerkers van de verschillende organisaties. Een kolfje naar haar hand. Zij is inmiddels de langst wonende in Het Kloosterhof van Gestel en heeft sinds 2000 heel veel ontwikkelingen en veranderingen zelf meegemaakt.

Dit verslag is gebaseerd op de foto's die Karin Wick tijdens de rondleiding maakte. De inhoud is aangevuld met historische informatie uit verschillende achieven.  Klik in de afbeelding om de foto te vergroten.

Zeven maatschappelijke organisaties vinden onderdak in het voormalige klooster, dat in 1983 een nieuwe bestemming kreeg. Samen vormen zij de vereniging Het Kloosterhof van Gestel.

Omdat er de laatste jaren veel nieuwe mensen zijn komen wonen en werken, werd het tijd voor een nadere kennismaking met de historie van het complex. En met de organisaties die er ruimten huren.

Om 09:00 verzamelden zich zo'n twintig mensen in de grote werkruimte van Omslag. Uit het voorstelrondje bleek dat alle zeven organisaties met een of meer personen vertegenwoordigd waren: Emmaus, Hoogstraatgemeenschap, Omslag, Vluchtelingen in de Knel, HeelSaem, de Combinatie en de orthodoxe kerk.

Op tafel stond een maquette van het complex, zodat duidelijk werd wie waar in het pand gevestigd is. Het Kloosterhof van Gestel kent vier verschillende adressen: Hoogstraat 301 A, B en C en Genneperweg 11. Sommige organisaties delen hetzelfde huisnummer; soms zelfs dezelfde voordeur.



Een rijke geschiedenis
Marta begon met een stukje geschiedenis van het pand, een voormalig klooster dat in 1883 werd gebouwd voor de Congregatie van de Zusters van Liefde van Schijndel. Het klooster werd goed gebruikt; er woonden veel zusters, die zich - mede op verzoek van de bewoners van de wijk Gestel - ook bezig hielden met onderwijs. En ze bekommerden zich over zieken en alleenstaanden. In een vleugel kwam een klein gasthuis met een mannen- en vrouwenafdeling, en er kwam een kleuterschool 't Zonnekind. In 1905 werd er op elk lokaal een verdieping gebouwd. Het pand heeft een hele grote zolder.
De zusters hadden op de begane grond een grote onderkelderde keuken en een bijkeuken. Op de eerste verdieping was de refter (eetzaal). Via een liftje werd het eten vanuit de keuken naar boven (en weer terug) getakeld.    Meer over dit stuk historie >>>  Nog meer geschiedenis:  www.bhic.nl  

In 1983 kreeg het klooster een nieuwe bestemming toen zes zusters naar het goeddeels leegstaande klooster verhuisden en daaraan een nieuwe bestemming gaven. Zelf hadden ze maar een klein deel van de ruimtes nodig. De overige ruimten werden verhuurd aan allerlei ideële organisaties met weinig geld en kleinschalige bedrijvigheid. Hun doel was het complex een sociaal-maatschappelijke functie geven. Binnen een jaar zat het klooster 'propvol' en bruiste het van de activiteit. Dat is sindsdien altijd zo gebleven.

In hun gezamenlijke huiskamer, keuken en andere ruimtes organiseerden de zusters zelf tal van goedbezochte activiteiten, die varieerden van bezinningsbijeenkomsten en (actie)vergaderingen tot het Politiek Avondgebed en Wereldmaaltijden. Daarnaast waren ze actief in allerlei stedelijke en landelijke samenwerkingsverbanden. In Eindhoven organiseerden ze wakes voor vluchtelingen en regelden ze busvervoer naar de Schiphol-gevangenis waar vluchtelingen-zonder-papieren werden gedetineerd. Mensen op de vlucht kregen soms een poosje gastvrij onderdak in hun gemeenschap om weer even tot rust te komen. Ze richtten samenwerkingsverband Humaan Omgaan met Vluchtelingen op, waaruit de organisatie Vluchtelingen in de Knel voortkwam.

Als naaste buur van de zusters was er frequent contact en overleg met Omslag; soms deelden we elkaars keukens en werden samen activiteiten georganiseerd. Het concept van de Wereldmaaltijd is een mooi voorbeeld van een initiatief dat ontstond vanuit zo'n samenwerking.  

In 2022 verscheen het indrukwekkende boek 'Verbind de verschillen' over het leven en werken van de zusters sinds zij het klooster vanaf 1983 een nieuwe bestemming gaven. Een interview met de schrijfster Ans van der Staak: www.ed.nl/eindhoven  

In 2008 droeg de Congregatie eigendom en beheer van het klooster over aan de nieuw opgerichte Stichting De Hoogstrater. Meer daarover >>>    De overdracht werd begeleid door het Ana Maria Fonds OnroerendGoed, verbonden aan Vereniging Solidair.

In datzelfde jaar kreeg het voormalige klooster een nieuwe naam: Het Kloosterhof van Gestel >>>.

Vier van de zusters (Veronique, Bets, Theofrieda en Albertha) woonden hier tot 2017. Tezamen met het echtpaar Gerard en Anneke van de Ven (vanaf 1996) vormden zij de Hoogstraatgemeenschap.
Interview met zuster Veronique (2018) >>>

De zusters hebben altijd een verbindende schakel gevormd tussen de verschillende organisaties in het Kloosterhof van Gestel.   

In 2017 maakte deze Hoogstraatgemeenschap plaats voor een nieuwe leefgroep. Gerard en Anneke gingen terug naar de Hooge Berkt Gemeenschap in Bergeijk en de vier zusters verhuisden naar het moederhuis van hun congregatie in Schijndel. Meer hierover >>>

(foto's uit de archieven van Zusters van Liefde, Eindhoven in Beeld, Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, Eindhovens Dagblad en Omslag)

Tijdens de rondleiding door het pand komen we op allerlei plekken nog details tegen die herinneren aan het verleden. Op sommige plekken zijn de oude tegelwanden en -vloeren nog intact. Uit een oogpunt van privacy bezochten we alleen de voor publiek toegankelijk ruimten.


Een dak boven vele hoofden

Alle zeven organisaties zijn zelfstandige huurders van ruimten in het pand. Verhuurder is Stichting De Hoogstrater. Bij vier organisaties wordt ook (soms tijdelijk) gewoond: in de Hoogstraatgemeenschap, bij Emmaus, bij Omslag en bij Combinatie Jeugdzorg. Vluchtelingen in de Knel en HeelSaem huren in Het Kloosterhof werkruimten. Op de eerste verdieping in de zuidvleugel (voorheen huiskapel van de zusters) zetelt een orthodoxe kerk.



Hoogstraat 301 A:

  • Hoogstraatgemeenschap: hoogstraatgemeenschap.info
  • Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling: omslag.nl
  • Orthodoxe kerk H. Nektarios: orthodox-eindhoven.nl

    Hoogstraat 301 B:

  • Vluchtelingen in de Knel: vidk.nl
  • Therapiepraktijk HeelSaem: heelsaem.org

    Hoogstraat 301 C:

  • Combinatie Jeugdzorg: combinatiejeugdzorg.nl
    •

    Genneperweg 11:


    Het Kloosterhof van Gestel: een bijzonder pand

    De vaste huurders hebben zich sinds 2008 verenigd in Vereniging Het Kloosterhof van Gestel en zijn samen verantwoordelijk voor het inhoudelijk gebruik van het pand. Wat hen verbindt is hun inzet voor diversiteit, sociale gerechtigheid, bewust omgaan met goederen en opvang en steun aan mensen in nood.

    Elk van de huurders is een zelfstandige groep of organisatie met een eigen doelstelling, en legt met zijn activiteiten eigen accenten. Dat maakt het Kloosterhof tot een bruisend en dynamisch geheel, waar bovendien wordt gestreefd naar sociale cohesie, samenwerking en onderlinge ondersteuning tussen de huurders.

    De diversiteit en de overeenkomsten van de zeven organisaties werden tijdens de rondleiding goed zichtbaar. We gingen we bij elk van hen (kort) op bezoek en mochten ook binnen een kijkje nemen. Ter plekke vertelde een medewerker iets over de dagelijkse gang van zaken.

    Soms liepen we binnendoor (via de binnenplaats), soms buitenom om ook een kijkje te nemen in de tuinen.
    Deze route, de binnenplaats en de tuinen zijn NIET publiek toegankelijk.


    Foto's hierboven: de binnenplaats vormt het gezamenlijke groene hart van het complex en vormt de verbinding tussen de vier vleugels van het pand.



    foto's hierboven v.l.n.r.: de locaties Hoogstraat 301c, Hoogstraat 301b, Hoogstraat 301a en Genneperweg 11

    De Hoogstraatgemeenschap, Omslag en Emmaus hebben elk de beschikking over een flink stuk tuin voor eigen gebruik.  En we hebben groene buren...



    De Hoogstraatgemeenschap (Hoogstraat 301a)

    De Hoogstraatgemeenschap bewoont het voorste deel van het complex. Daarbij hoort ook een zelfstandig appartement in de zuidvleugel.

    Deze relatief nieuwe gemeenschap, die in de voetsporen treedt van de zusters, bestaat anno 2023 uit negen personen.

    De Hoogstraatgemeenschap wil een leefgroep zijn waar ruimte een bijzondere betekenis heeft. Er wordt ook onderdak geboden aan mensen die tijdelijk niet in hun eigen thuissituatie kunnen wonen, of deze niet hebben.

    Onze groep werd ontvangen in de gezamenlijke huiskamer, met een zelfgemaakte tractatie. Bewoners Jutta en Gwen vertellen over (zoeken naar) hun manier van samen leven.  


    Naar de website >>>

    Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling (Hoogstraat 301a)

    Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling, opgericht in 1994, huurt sinds begin 2000 de ruimten op de hoek van de west- en zuidvleugel en een flink stuk tuin op het zuiden.

    Omslag is een landelijke non-profit organisatie met als doel: mensen inspireren en bijeen brengen om zich (samen) sterk te maken voor een kleurrijke, duurzame samenleving. Centraal daarin staan zes thema's: milieu, vrede en geweldloosheid, werk, cultuur, een andere economie en solidariteit. Meer daarover >>>
     
    Marta Resink is vanaf het begin bij Omslag actief, en woont ook ter plekke. Ze vertelt kort iets over de huidige activiteiten, die variëren van het organiseren van thema-bijeenkomsten, workshops, cursussen, filmavonden en solidariteitsmaaltijden, tot (ook een-op-een) gesprekken met bezoekers en heel veel landelijk netwerken. Er is een bescheiden (web)winkeltje >>>

    Omslag: wie we zijn en wat we doen >>>

    Onderdeel van Omslag is het Landelijk Servicepunt Anders Wonen Anders Leven, ondergebracht in de bibliotheek, en ondersteund door een uitgebreide website.

    De grote tuin heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een ecologische sier-, eet- en leeftuin. Deze wordt ook regelmatig gebruikt voor activiteiten (soms met een vuurtje en samen muziek maken), groepsbijeenkomsten, evenementen en kleinschalige festivals, zoal de viering van de Dag van de Aarde. Sympathieke initiatieven kunnen soms ook bij Omslag terecht voor een zelf te organiseren eigen activiteit. En Omslag fungeert als afhaalpunt voor wekelijks groente-abonnementen van pemacultuurtuinderij De Voedselketen. 

    Naar de website >>>

    Orthodoxe kerk H. Nektarios  (Hoogstraat 301a)

    De voormalige kapel van het klooster, op de eerste verdieping en de zolder in de zuidvleugel, is al zo'n 25 jaar in gebruik als gebeds- en ontmoetingsruimte van een orthodoxe kerk.

    Deze parochie werd in 1988 gesticht met als patroonheilige de Heilige Nektarios van Egina. Een paar jaar later werd de vroegere kloosterkapel betrokken.
     
    Naast een gebedsuimte is er een vergaderzaal en een priesterkamer. Naar eeuwenoude orthodoxe traditie werden veel muurschilderingen en iconen aangebracht.
    Gestart als jonge gemeenschap, worden de diensten steeds drukker bezocht, niet alleen door autochtonen, maar ook Grieken, Russen, Serven, Roemenen, Georgiërs en Oekraïners weten de weg naar de kerk inmiddels te vinden.

    De diensten vinden doorgaans plaats op donderdag, zaterdag en zondag. Vooral op zondag is het vaak flink druk.

    Onze groep werd welkom geheten door Camelia.

     

    Naar de website >>>

    Vluchtelingen in de Knel  (Hoogstraat 301b)

    Om de hoek van de noordvleugel is de ingang van Vluchtelingen in de Knel. Deze organisatie werd 25 jaar geleden mede door de zusters opgericht. Begonnen op een logeerkamer in het klooster, is de organisatie fors gegroeid, en kampt nu zelfs met ruimtegebrek. Daarom gebruiken ze ook een ruimte verderop in de gang (naast HeelSaem). 

    Eef Daey Ouwens verwelkomt onze groep en vertelt (helaas te kort) over het omvangrijke werk van deze organisatie waar zo'n 50 vrijwilligers actief zijn op alle niveaus. Er zijn 12 betaalde medewerkers met uiteenlopende achtergronden, o a. sociaal-juridisch, activering, communicatie en lobby, financiële administratie en officemanagement en mensen die spreekuren draaien.
    De missie van Vluchtelingen in de Knel is: iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Vanuit die overtuiging zetten wij ons in voor de basisrechten en belangen van ongedocumenteerden.

    Jaarlijks doen honderden afgewezen vluchtelingen een beroep op de organisatie, voor opvang, individuele begeleiding en toegang tot basisrechten. Ook kunnen ze deelnemen aan verschillende projecten.

    Via intensieve begeleiding wordt toegewerkt naar het bereiken van een duurzaam toekomstperspectief in Nederland, het land van herkomst of een derde land. Daarbij wordt ook ondersteuning geboden bij het maken van keuzes en plannen voor de toekomst en het vergroten van de weerbaarheid en zelfredzaamheid van vluchtelingen. Maar ook op juridisch gebied: afgewezen vluchtelingen worden vaak ‘uitgeprocedeerd’ genoemd. Van cliënten die intensief worden begeleid naar een nieuwe procedure krijgt 75 tot 85% uiteindelijk toch een verblijfsvergunning...  Lees hier meer >>>



    Naar de website >>>

    HeelSaem (Hoogstraat 301b)

    Ook HeelSaem, de psychiatrische praktijk 'voor mensen onderweg' huist in de westvleugel en deelt haar ingang met hun buren van 301b.

    In de sfeervolle praktijkruimte vertelt Louise Molenaar over het aanbod van haar praktijk, die sinds 2013 in het Kloosterhof is gevestigd: ,,We kunnen iets betekenen voor mensen die worstelen met problemen die zijn gerelateerd aan trauma, verdriet, angst of grote veranderingen in het leven''. Bij HeelSaem werken gekwalificeerde professionals om te helpen met de uitdagingen van het leven.

    Louise werkte vanaf 2000 als basis-arts binnen de GGZ en sinds 2007 als psychiater. In 2014 startte ze een eigen praktijk binnen HeelSaem. Onlangs rondde zij haar opleiding tot Somatic Experiencing Practitioner (Advanced) af.

    Naar de website >>>

    Combinatie Jeugdzorg  (Hoogstraat 301c)

    Links om de hoek in de westvleugel van het pand heeft  Combinatie Jeugdzorg twee verdiepingen in gebruik. Zij treden daarmee in de voersporen van het Wegloophuis, dat hier rond 1985 was ondergebracht.

    Paul Timmermans, teamlid van de opname- en oriëntatiegoep (O&O), vertelt over deze dependance van De Combinatie, die fungeert als crisisopvang voor jongeren tussen 13 en 18 jaar. Soms lopen de problemen thuis zo hoog op dat de situatie onhoudbaar is en grote gevolgen heeft voor de veiligheid in een gezin. In dat geval is het belangrijk dat er op tijd hulp komt.

    Op deze locatie van De Combinatie kunnen jongeren die zich in een crisissituatie bevinden voor een korte poos (hooguit 12 weken) terecht om tot rust te komen, structuur aan te brengen en plannen te maken voor de toekomst. Het is een rustige en veilige plek met dag en nacht professionele begeleiding, een vast dagritme en duidelijke regels.

    Er is plek voor zo'n tien jongeren, ze hebben elk een eigen kamer en er is een noodbed. Jongens en meiden slapen apart. Er is een gezamenlijke huiskamer en een keuken waar voor de bewoners wordt gekookt. Overdag gaan ze zoveel mogelijk 'gewoon' naar school.



    Naar de centrale website >>>

    De woonwerkgemeenschap/kringloopbedrijf van Emmaus (Genneperweg 11)

    Ook Emmaus hoort bij Het Kloosterhof van Gestel. Zij hebben hun ingang aan de Genneperweg 11. Emmaus is de langst zittende huurder, al sinds 1978.

    Coördinator Luc van Wingerden heet ons gezelschap welkom in de tuin van Emmaus. Bezoekers van Emmaus moeten de ingang aan de Genneperweg 11 gebruiken. Maar wij zijn buren en mochten (dus) binnendoor...

    Emmaus Eindhoven is een van de zeven Emmaus-communiteiten in Nederland die naast kringloopwinkel ook als woongemeenschap fungeren.
    De vaste kerngroep van Emmaus bestaat idealiter uit drie of vier personen. In de gemeenschap wonen en werken ook altijd zo'n tien mensen mee die bij Emmaus tijdelijk onderdak vinden. De Emmaus-communiteit runt een eigen huishouden en voorziet in het eigen levensonderhoud door het inzamelen en verkopen van welvaartsresten. Ze doen principieel geenberoep op subsidies.
    Elke woensdag- en zaterdagmiddag is er een drukbezochte welvaartsrestenmarkt. Voor de dagelijkse gang van zaken werkt ook een flinke groep vrijwilligers mee. Er is altijd behoefte aan meer medewerkers. 

    Naar we website >>>

    De verleiding was groot om uitgebreid rond te snuffelen op de markt van Emmaus. Maar nee, het was donderdag en we moesten allemaal weer aan het werk bij onze eigen organisaties. En we waren qua tijd al flink uitgelopen; het liep inmiddels tegen enen.

    Voor alle deelnemers aan deze rondleiding was het een super inspirerende en leerzame kennismaking met het bijzondere pand, en soms ook met hun naaste buren. Er werden zelfs vervolgafspraken gemaakt om elkaar verder te leren kennen.

    Tekst: Marta Resink (Omslag)

     Foto's: Karin Wick (Emmaus), Omslag en diverse archieven

    Twee jubilea

    Op 13 november was het feest in Het Kloosterhof van Gestel! We vierden twee jubilea: 40 jaar 'klooster nieuwe stijl' en 15 jaar Kloosterhof van Gestel.
    De burgemeester van Eindhoven kwam op bezoek en kreeg een rondleiding, er was een gezamenlijke maaltijd en er werd een heuse pub-quiz gespeeld.   Bekijk hier het verslag >>>

    Meer nieuws

    ^   © 2019 Omslag - Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling - contact