Tiny housing, kraken, mobiel wonen, off-grid

Klein en mobiel wonen

Niet iedereen kiest voor een vaste woonplek. Er zijn tal van manieren om 'mobiel' te wonen: in een woonwagen, caravan of camper, op een boot, in een tipi of yurt, of trekkend van plek naar plek. Ook Tiny Houses groeien in populariteit!

- Klein Wonen is een website vol inspiratie rond allerlei vormen van klein wonen.


Elf voorbeelden van tiny house-projecten waar permanent kan worden gewoond >>>

Nijmeegse StadsNomaden

De Nijmeegse StadsNomaden vormen een woongroep van zo'n tien mensen die met behulp van mobiele behuizing tijdelijk een andere invulling geeft aan braakliggende terreinen: ,,We streven allemaal de zelfde duurzame en sociale levenswijze na. Een van onze doelen is om mensen te inspireren op gebied van duurzame initiatieven en meer te leren over de lineaire economie en de wegwerp cultuur die deze met zich mee brengt. Daarnaast willen we kennis overdragen op het gebied van kleinschalig wonen en duurzaamheid".
In de zomer worden regelmatig eetcafés georganiseerd van eten dat door de supermarkt niet meer kan worden verkocht of zijn er muziekavonden. Ook yogaworkshops, filosofielezingen, filmavonden en kunstprojecten. Iedereen is welkom!

In juli 2021 verhuisden de Nomaden naar een nieuwe tijdelijke locatie de Streekweg aan de rand van de Nijmeegse wijk Tolhuis. Naar de website >>>     Ook op Facebook >>>

---

Minitopia's

Minitopia staat voor de vrijheid om je eigen woonwens te realiseren. Met duurzame woonvormen die compact, flexibel, kant en klaar of modulair zijn. Op verschillende plekken in Nederland zijn inmiddels Minitopia woonlocaties, en er komen er meer.

Minitopia is een initiatief van Tessa Peters (artistiek leider) en Rolf van Boxmeer (architect). Sinds 2016 werken zij aan antwoorden op toekomstbestendige woonvraagstukken in samenwerking met bewoners, gemeenten, woningcorporaties, bouwbedrijven, digitale werkplaatsen en andere organisaties.
De eerste Minitopia ontstond in 2018 aan de Poeldonkweg in ‘s-Hertogenbosch.. Daar is ook een samenwerking tot stand gekomen tussen Rezone, de bedenkers van Minitopia, en de Bossche woningcorporatie Zayaz.
Daarna volgden nieuwe woonlocaties en woonvormen in Eindhoven, Dongen en Roosendaal. Meer daarover >>>

Minitopia's zijn levende voorbeelden van innovatieve, duurzame woonvormen die in de praktijk ontstaan en die laten zien hoe samenleven met ruimte voor solidariteit en saamhorigheid organisch op gang komt: ,,Door samen te verbeelden hoe de vormgeving van woningen en woongebieden flexibeler kan, bouwen wij aan een circulaire toekomst.” Eind 2020 verscheen het boek Minitopia Ruimte voor je woonwens.

Volg de ontwikkelingen op Minitopia's eigen YouTube kanaal  

---

Mobiel ecodorp Ppauw en rondreizend Ecocircus

Ecoorp Ppauw is sinds 2013 gevestigd op een verscholen plek in het bos de Wageningse Berg. Het mobiele ecodorp groeide uit tot een levendige culturele broedplaats met een bijzonder activiteitenaanbod en een groep vaste bewoners. Naar de website >>> 

In 2022 dreigde geleidelijk ontruiming om plaats te maken voor woningbouw. Een groepje ecodorpers trok verder als Ecocircus. een mobiele vrijplaats voor een gezonde, eerlijke en mooie wereld, die telkens op een andere plek neerstreek: www.ecocircus.nl

Maar intussen werd er ook flink gelobbyd. Samen met Ecodorpen Gelderland (CVEG), Platform Duurzaam Wageningen, Tussen de Bomen, Tiny Houses Wageningen en de woningstichting, verenigd in 'De Beuk', werd een plan ontwikkeld voor het gezamenlijk realiseren van een ecologische woongemeenschap met 150 woningen: ecodorp Wageningen. In 2022 zetten de grondeigenaren hun handtekening en er wordt een haalbaarheidsstudie uitgevoerd voor locatie de Dorschkamp op de Wageningse Berg. Lees hier meer >>>

Interview (okt 23) over hoe het allemaal begon... >>>

---

Kattegat, Zwolle

Kattegat is een tijdelijke plek waar wonen werken en leven samen gaan, in een containercomplex aan de Oostzeelaan.

Vlakbij het centrum aan de zuidkant van het spoor (Hanzeland) ligt de Oostzeelaan. Er staan containers die er ooit tijdelijk zijn neergezet. Sinds 2019 woont hier een groep mensen die samen deze locatie tot een levendige plek hebben weten te maken: woongemeenschap Kattegat. Door de aanwezige werkruimte (de Zeecoupée) kunnen veel bewoners, die bijvoorbeeld als zelfstandige werkzaam zijn, aan huis werken. De diversiteit aan creativiteit die er heerst leidt tot de mooiste dingen. Elk jaar organiseren de bewoners het Kattegatfestival.

Helaas voldoen de containers niet aan de eisen om in te kunnen wonen en worden ze op termijn gesloopt. De gemeente vindt de manier van wonen echter zo inspirerend dat ze de bewoners hebben gevraagd mee te denken hoe een nieuwe plek er uit moet komen te zien. Website >>>

Wie interesse heeft om in het nieuwe Kattegat te komen wonen, werken en samen leven, kan contact opnemen via  info ( at ) kattegatwonen.nl    Meer op Facebook >>>

---

Wonen in een Tiny House

Er is een groeiende belangstelling om te wonen in een (verplaatsbaar) Tiny House, zowel individueel als met een groepje. Kan dat zomaar? Waar gebeurt dat al? Hoe kom je aan een huisje, of ga je er zelf een bouwen? Waar vind je plekken? Antwoorden en wegwijzers vind je onder andere hier:

- Stichting Tiny House Nederland was sinds 2018 samenwerkingsverband en vliegwiel van de Tiny House-beweging, maar leidt sinds begin 2022 een slapend bestaan. De informatieve website blijft nog online.

- Klein Wonen Magazine: zeer informatieve website voor liefhebbers van klein wonen

- Wekelijks Klein Wonen Journaal >>>

- Kennismaken met Tiny House projecten in Nederland >>>

- Overzicht van Tiny House-projecten in Nederland (per provincie)
 
- Tiny Findy - platform voor vraag en aanbod van Tiny Houses, woonlocaties, producten en diensten.

- Register van (aspirant) tiny house-bewoners  - (toekomstige) woonlocaties koppelen aan nieuwe en bestaande initiatieven

- Website van Tiny House-pionier Marjolein Jonker - veel praktische info van binnenuit, cursusaanbod, blog en nog veel  meer

- Het Testlab Nieuwe Natuur & Klein Wonen onderzoekt sinds 2018 de mogelijkheden van functiecombinatie van nieuwe natuur en Tiny Houses. In 2024 werden twee stappenplannen gelanceerd: voor gemeenten en voor initiatiefnemers. Hier te downloaden >>>    

- Blog van Koen Duindam: Tiny House Live, met veel praktische tips m.b.t. duurzaamheid en zelfvoorzienend leven

- Mini-documentaire (nov. 2022) over wonen in een tiny house, met Marjolein Jonker (Olstergaard) en Sanne (Buurtschap Ter Veld, Eindhoven).  Kijken >>>

- Leven in  Tuinen - kennisplatform voor het delen van kennis over kleine, innovatieve, duurzame gebouwtjes

- Op het terrein van kenniscentrum LiberTerra in Geestmerambacht (NH) staan tien tiny houses.  Een paar keer per jaar is er een open dag. Naar de agenda >>>

- DemoPakNL in Almere-Oosterwold is een permanente (verkoop)expositie van zo'n 15 Tiny Houses. Elke eerste vrijdag of zaterdag van de maand is er een kijkdag met lezing, waarop alle huisjes open zijn voor bezichtiging.

- Op Facebook is een groeiend aantal pagina's, vaak ook van lokale initiatiefgroepen. Zoekwoord 'Tiny House'

- Kijk voor ontwikkelingen rond tiny housing ook in de rubriek actueel nieuws >>>

- Verslag van de Aanloopdag bij Omslag 'Wonen in een klein huis (tiny house')  in Nederland, dd. 26 maart 2016 >>>

Wonen in een yurt/ger

- Bewoners van gers en tipi's kunnen onderling contact houden via de website gerbewoners.

- Het Vlaams-Nederlandse Netwerk Alternatieve Reizigers (NAR) fungeert als netwerk en schakel tussen mensen die mobiel wonen en/of onderweg zijn. Het NAR geeft ook het kwartaalblad 't Narrenschip uit.

- Het Netwerk Varende Woonschepen is een platform voor mensen die op een onconventionele manier op het water (willen) wonen en leven. Dit Netwerk geeft het blad 'De Scheepsnar' uit.

- Verschillende ger- en woonwagenbewoners houden een persoonlijk weblog bij, zoals bijvoorbeeld:
- Louis Banens (ger, Gronngen): zelfbewust leven
- Marieke en Harm Koopmans-Woudhuizen (yurt, mobiel):  juniperendeschildpad.nl
- Tobias Reijngoud (yurt nabij Zutphen): tobiasreijngoud.nl/
- Ton van Es (yurt, NO-Groningen): Ton in Yurt

Kijk voor vraag en aanbod m.b.t. woonwagens, yurts, gers, tipi's op de website van Omslag >>>

• Yurts en Gers (verhuur, verkoop en zelfbouw)
  
  
• Bouw je eigen yurt (bouwtekeningen, Engelstalig)
  
  
• Bouw je eigen tiny house
  
  
• Tipi's verhuur en zelfbouw
  
  
• Zelfvoorzienend-leven.startpagina
  
  
• Meer over ecologische zelfvoorziening >>>
  
  TIP: Kijk ook in de rechterkolom van deze pagina.
  

Netwerk Alternatieve Reizigers (NAR)

Het Netwerk Alternatieve Reizigers (NAR) is een netwerk voor en door mensen die op een 'andere' manier onderweg zijn in het leven, en van mensen die hen gastvrij willen ontvangen. Dat 'andere' slaat enerzijds op een mobiele woonvorm, maar ook op een sobere, milieubewuste en op zelfredzaamheid gebaseerde leefwijze met zo weinig mogelijk geld.

NAR wil unieke plekjes waar 'mobiel levenden en alternatieve gelegenheidstrekkers' welkom zijn, verenigen in een netwerk. De aandacht gaat uit naar ecologische landelijke kernen, eco-boerderijen, braakliggende gronden, percelen met bouwvallige en verlaten gebouwen, kraakpanden, gemeenschappen en privé-initiatieven. NAR is ontstaan vanuit een privé-initiatief en groeide uit tot een organisatie met leden in België en Nederland.

Tenminste eenmaal per jaar organiseert het NAR een bijeenkomst ('NAR-Gathering') voor iedereen die bij het netwerk is aangesloten en voor overige belangstellenden. Belangrijk bindmiddel tussen de alternatieve reizigers was het blad 't Narrenschip (over vrijheid in komen en gaan). Dat verschijnt helaas niet meer. Artikelen, reisverslgen en meer komen nu op de website. Lidmaatschap van het NAR kost minimaal 15 euro per jaar. Alleen leden van het NAR ontvangen de lijst met namen, adressen en plekken van de aangesloten leden.

Netwerk Alternatieve Reizigers (NAR), e-mail: info@narnar.org

Netwerk Varende Woonschepen

Het Netwerk Varende Woonschepen (NVW) is een platform voor mensen die op een onconventionele manier op het water (willen) wonen en leven.

Leven, wonen en tegelijkertijd onderweg zijn op een boot spreekt veel mensen tot de verbeelding; de vrijheid en de betrekkelijke eenvoud van leven op het water hebben op sommige mensen een onweerstaanbare aantrekkingskracht. In de praktijk blijkt zo'n manier van bestaan nog niet eenvoudig te realiseren. Toenemend ruimtegebrek, strengere regelgeving en almaar stijgende kosten voor ligplaatsen en voorzieningen hebben een ontmoedigende werking op mensen die op het water willen wonen. Toch zijn er nog steeds meer dan voldoende mensen die de uitdaging aandurven om hun eigen weg op het water te vinden.

Vrijheid, zelfstandigheid, eenvoud en avontuur

Eind 2005 werd het Netwerk Varende Woonschepen (NVW) opgericht, als een platform voor mensen die kiezen (of belangstelling hebben) voor een niet conventionele manier van op het water wonen en leven. Het Netwerk richt zich op bootbewoners die vrijheid, zelfstandigheid, eenvoud en avontuur hoog in het vaandel hebben staan en die (al dan niet noodgedwongen) met enige regelmaat met hun varende huis onderweg zijn. Het NVW wordt gedragen door vrijwillige medewerkers en leden uit Nederland en België. De leden zijn bootbewoners - al dan niet tijdelijk - op reis, of anderszins belangstellenden. De onderlinge contacten en uitwisseling lopen via een website en sinds november 2006 verschijnt driemaal per jaar de nieuwsbrief De Scheepsnar. Niet alleen allerhande praktische ervaringen worden uitgewisseld, ook het delen van verhalen en persoonlijke ervaringen of het ruilen van of helpen bij het vinden van een tijdelijke (vrije) ligplaats behoort tot de mogelijkheden. Via de ledenlijst kunnen belanghebbenden op eigen initiatief contacten onderhouden en/of (gast-)ligplaatsen uitwisselen. Bovendien wordt eens per jaar ergens in Nederland (op het water) een ontmoetingsbijeenkomst georganiseerd.

Het logo van het nieuwe netwerk - met een lachende nar op de voorplecht - duidt op de relaties met het andere mobiele netwerk: het Netwerk Alternatieve Reizigers (NAR).
Lidmaatschap van het NVW kost 15 euro per jaar.

Netwerk Varende Woonschepen, e-mail: varendewoonschepen@gmail.com

Kraken oud en nieuw

Veel vormen van 'anders' en gemeenschappelijk wonen en/of werken zijn voortgekomen uit de politieke kraakbeweging. Sinds de invoering van de anti-kraakwet in 2010 worden er veel minder panden gekraakt, maar er gebeurt toch nog wel het één en ander.

NB: uit solidariteit met de politieke kraakbeweging gaan we op deze website niet in op anti-kraak-aanbod.

• Fabebook-pagina Kraken Gaat Door!
  
  
• Actueel nieuws uit/over de kraakbeweging: Indymedia en Squat.net
  
  
• Bond Precaire Woonvormen (o.a. opkomen voor rechten bij anti-kraak en flex-wonen)
  
  
• Juridische steun voor krakers: advocatenkantoor VOOR-RECHT
  
  
• Actuele acties en protesten tegen de wooncrisis >>>
  
  
  
• Met kraaktegels eert kunststudente Rosa Hanssen de kraakbeweging: ,,Ik kijk naar ze op''.
  De Kraaktegel is een rode vierkante tegel die voor kraakpanden wordt geplaatst om de geschiedenis van het kraken blijvend te bewaren.
  
  
  
• In juni 2023 verscheen het boek 'Pak Mokum Terug: woonstrijd in een krakende stad': een verzameling essays, interviews, beeldverhalen en heel veel kleurenfoto's, waaruit de grote verscheidenheid blijkt van activisten en groeperingen uit heel Amsterdam, die zich ieder op hun eigen manier inzetten voor de woonstrijd. Geschreven vanuit een activistisch perspectief en vol met radicale alternatieven, biedt het de broodnodige inspiratie om in actie te komen. Uitgegeven door Starfish Books >>>
  
  
  
  
• T.g.v. 45 jaar (voormalig kraakpand) De Paap in Den Bosch verscheen in april 2023 een geactualiseerde herdruk van de Alternatieve Muurkrant Wandelroute 1978,  langs kraakpanden in Den Bosch, met veel achtergrondinformatie en historische foto's. Meer >>>
  
  
  
• Lisa Lotens schreef een praktische gids voor hoe je een huis kraakt in deze barre tijden van woningnood: www.vice.com/nl
  
  
• Erik Groen (ecodorp Ppauw in Wageningen) maakte een handleiding met praktische tips voor het opzetten van een mobiel ecodorp.
  
  
• Film 'Leegstand zonder zorgen' - over de schaduwkanten van anti-kraak
  
  
• Witboek Kraken (voorjaar 2009)
  
  
• Film 'Creativity and the capitalist city' (2011) - over culturele vrijplaatsen in Amsterdam
  
  

Algemene links m.b.t. kraken

• Link-overzicht websites van kraakpanden in Nederland
  
  
• SPekulatie Onderzoeks Kolkektief (SPOK)
  
  Zomaar wat links naar (voormalig) gekraakte panden en terreinen
  
  
  • Papenhulst ('De Paap'), Den Bosch
    
  • Bajesdorp, Amsterdam
    
  • Vrankrijk, Amsterdam     Historie >>>
    
  • Betonbos, Groningen-stad
    
  • De Hallen, Amsterdam oud-west
  • Joe's Garage (tevens Kraakspreekuur), Amsterdam
  • Eureka, Zwolle
    
  • Het Landbouwbelang, Maastricht
  • De Grote Broek, Nijmegen
  • Ecodorp Ppauw, Wageningen
    
  • Eco-Tribe, Teuge
  • Voormalige professorenwoningen, Oude Nieuwelaan, Delft
    
  • De Oude Ambachtsschool, Zwolle
  • Woon-werkpand Burgers, Eindhoven
    
  • Culturele Vrijplaats Ruigoord, bij Amsterdam
  • Buurtboerderij 'Ons Genoegen', Staatsliedenbuurt, Amsterdam
  • Voormalige Filmacademie OT301, Amsterdam
  • Hotel Bosch, Arnhem
  • De Vermeer School, Assen
  • Ontspoord, Den Bosch
  • Kunstenaars Initiatief De Illusie, Den Haag
  • Poortgebouw, Rotterdam
  • Huize Spoorloos, Emmen
  • De Stadsnomaden, Nijmegen (Facebook)
    
    Enkele andere grotere voormalige kraakpanden die inmiddels zijn gelegaliseerd, staan ook op de pagina woon-werkprojecten. Kijk ook op de pagina woongroepen en -collectieven.
    

Tips voor krakers

Kraakhandleidingen voor verschillende steden zijn te vinden op een aparte pagina van Squat.net.

Juridische steun voor krakers: advocatenkantoor VOOR-RECHT

Lisa Lotens schreef een praktische gids voor hoe je een huis kraakt in deze barre tijden van woningnood: www.vice.com/nl

Stichting 138a vormt een kennis- en expertisecentrum rondom kraak- en leegstandswetgeving. Zij richten zich vooral op advies aan krakers en ondersteuning van procedures gevoerd op basis van de wet kraak en leegstand. Eeninitiatief van onafhankelijke advocaten en juristen.

Overzicht kraakspreekuren in diverse steden

Veel over de huidige kraakbeweging - ook in andere landen (zeven talen!) - staat op Squat.net.

Actie-media zoals Ravage Digitaal en Indymedia publiceren ook regematig nieuws vanuit de kraakbeweging.

Het archief van de Nederlandse kraakbeweging, het zgn. Staatsarchief, is ondergebracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam.

Bond Precaire Woonvormen

Bij gebrek aan goede en betaalbare woonruimte, zoeken steeds meer mensen hun toevlucht tot anti-kraak of andere vormen van flex-wonen. Een woonvorm met veel plichten en weinig rechten.

De Bond Precaire Woonvormen is opgericht om de woonrechten van antikraakbewoners en die van andere ‘flexbewoners’ op te eisen. De Bond is specialist op het terrein van onvoorspelbaar wonen en informeert en adviseert actief over de risicovolle kanten van antikraak en andere precaire woonvormen. Ook biedt de Bond juridische back-up, zowel inhoudelijk, moreel als financieel, voor flexbewoners die voor hun rechten op willen komen.

Lid worden van de De Bond Precaire Woonvormen kost 2,50 euro per maand. Daarmee worden de activiteiten van de Bond gesteund, waaronder het opbouwen van een juridisch fonds en het verspreiden van informatie. Je kunt altijd contact opnemen voor vragen, opmerkingen, advies enz. Vrije donaties zijn ook welkom op rekeningnummer 4757443 t.a.v. Bond Precaire Woonvormen.

Ook biedt de Bond juridische back-up, zowel inhoudelijk, moreel als financieel, voor flexbewoners die voor hun rechten op willen komen.
Daarnaast is er een netwerk van actieve leden en organisaties die in enkele grote steden op lokaal niveau samen actie voeren. Naar de website >>>

Ervaringen delen
Wie op een flexibel en/of tijdelijk huurcontract woont en zijn/haar ervaring graag wil delen, kan dat doen via een formulier op de website. Deze ervaringen zullen door de Bond Precaire Woonvormen worden gebruikt om hun onderzoeken te onderbouwen met praktijkvoorbeelden.

Bekijk hier de film 'Leegstand zonder zorgen' over misstanden in de anti-kraakwereld.

Web: bondprecairewoonvormen.nl