Omslag in tekst en beeld 1994

Drie mensen besloten hun ideeën en idealen over een 'andere' wereld vorm te geven in een nieuw project: Omslag, Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling. Op 1 januari 1994 ging Omslag officieel van start. Op 1 mei verscheen het eerste nummer van ZOZ - tijdschrift voor doen-denkers.

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010

1 9 9 3

De aanloop
Aan de formele start van Omslag gingen enkele actieve en creatieve maanden vooraf. De initiatiefnemers Dick Verheul, Marta Resink en Daniel van der Velde, hadden elkaar op hun vorige werkplek (De Kleine Aarde in Boxtel) leren kennen. Samen ontwikkelden zij het plan om een breed georiënteerde, landelijke organisatie op te zetten met als doel: duurzame ontwikkeling bevorderen vanuit de basis.

1 9 9 4

Omslag gaat van start
Op 1 januari 1994 ging Omslag Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling officieel van start. In de eerste folder werd het werkterrein van Omslag samengevat in zes woorden: vrede, milieu, cultuur, solidariteit, werk en economie. Eigenwijs en onafhankelijk - desnoods dwars tegen de stroom in - richt Omslag zich primair op vernieuwende visies. We willen vooral samenwerken met zoveel mogelijk anderen en mensen stimuleren om hun ideeën en idealen over een kleurrijke en duurzame wereld in praktijk te brengen: doen-denken!

Daniel van der Velde hangt het naambord op dat hij zelf schilderde

Het huisje van Marta in Sint-Michielsgestel fungeerde als onderdak voor de werkplaats voor duurzame ontwikkeling. Vanuit deze locatie hebben we tot begin 2000 gewerkt. De eerste folders maakten we bij de copy-shop. Om de zwart-wit-folder toch een kleurrijk element te geven, plakten we kleine kleurige stukjes krantenpapier op elk exemplaar. Duizenden folders werden zo beplakt.

De eerste locatie van Omslag in Sint-Michielsgestel, verscholen tussen het groen.

Daniel van der Velde beplakt folders met kleurig papier, Dick Verheul stempelt enveloppen.

Ingrid Hille Ris Lambers en Daniel van der Velde verwerken de bestellingen

Actie voor behoud van de posttrein
Al in de tweede week van zijn bestaan voerde Omslag zijn eerste actie: voor het behoud van de posttrein. De actie ontstond spontaan en ongepland en was een reactie op het besluit van de PTT om eind 1996 de posttreinen af te schaffen. Verontwaardigd door dit besluit schreven we brieven aan de directies van PTT en NS, aan minister Maij-Weggen en we ontwierpen een kleine sticker met de tekst 'Mijn post per trein, ook na 1996'. De actie trok veel aandacht, ook van de landelijke media. Duizenden mensen bestelden de stickers om op hun post te plakken. Ook Jongeren Milieu Actief en Milieudefensie sloten bij de actie aan. Tot ver in 1997 bleven mensen treinpoststickers bestellen, we hebben ze verscheidene keren laten bijdrukken. In totaal gingen er zo'n tweehonderdduizend groene stickers de deur uit.

Simpel materiaal met een groot bereik

Spelletjes
In 1994 produceerde Omslag ook twee spelletjes: het computerspel 'Een wereld vol vragen': een multiple choice-spel in de vorm van een doolhof, speciaal gericht op jongeren. Dit spel, zowel op 5 1/4 en 3,5 inch diskettes, hebben we jarenlang in omloop gebracht. 'Kleurrijke Wereld' is een gezelschapsspel voor groepjes of groepen mensen. Dit spel nodigde uit tot het zoeken van verbanden tussen de thema's vrede, milieu, cultuur, economie, werk en solidariteit. We hebben dit spel ook regelmatig als workshop aangeboden. De kaartjes werden gezeefdrukt; de spelregels en de fleurige doosjes maakten we handmatig in eigen huis. Dit spel is vijfmaal bijgedrukt, totdat de zeefdrukkerij ermee stopte in 2003. We hebben nog steeds plannen om Kleurrijke Wereld opnieuw in productie te nemen.

Een nieuwe serie spellen Kleurrijke Wereld, klaar om in te pakken

ZOZ - tijdschrift voor doen-denkers
Op 1 mei verscheen het eerste nummer van ZOZ - tijdschrift voor doen-denkers. ZOZ verschijnt sindsdien elke twee maanden. Zoals met vrijwel alles, werd ook ZOZ in eigen huis ontworpen. De kleurrijke ontwerpen van de foto (rechtsonder) hebben we nooit verder uitgewerkt; uiteindelijk kozen we voor een sobere uitvoering: gedrukt op 100% kringlooppapier, met iedere jaargang een andere kleur kaft en elk nummer binnen een jaargang met een andere kleur bedrukt.

Deze ontwerpen werden het niet

Het redactie-team van ZOZ wordt gevormd door de medewerkers van Omslag. Aan elk nummer van ZOZ leveren ook altijd externe auteurs medewerking, vaak eenmalig, maar soms ook gedurende een langere periode. Van mei 1994 tot december 1998 was Marieke van de Mortel vaste illustrator voor ZOZ.

Tot 2003 hebben we altijd zelf meegeholpen bij drukkerij Pasklaar in Sittard om de machines te bedienen, waarmee de pagina's van ZOZ werden vergaard, geniet en schoongesneden. Tegenwoordig gebeurt dit werk volautomatisch. Het verzenden van ZOZ - adreswikkel erom plakken en acceptgirokaarten bijsteken - gebeurt nog steeds met de hand. Elke twee maanden verzamelt zich een groep mensen om de werktafels: steevast een gezellig gebeuren. Wat we ook al die tien jaar zijn bijven doen is de hele oplage van ZOZ per fietskar op het postkantoor afleveren.

Dick Verheul achter de vouwmachine

Een fietskar met een nieuwe oplage van ZOZ gaat naar het postkantoor

Aktie Agenda
Voordat Omslag ontstond was mede-initiatiefnemer Dick Verheul al nauw betrokken bij het samenstellen van de Aktie Agenda: een uitgebreid overzicht van acties en activiteiten op maatschappelijk gebied. Socia Media in Den Haag startte in 1989 met deze gratis service - toen nog via het videotex-systeem De AktieBank, later via internet.
Omslag heeft zich vanaf het begin ingezet om de Aktie Agenda verder uit te bouwen en ruimer te verspreiden. Het invoeren van nieuwe agendapunten is door de jaren heen een vaste routine geworden voor alle Omslagmedewerkers. Elk nummer van ZOZ bevat vier pagina's uit de Aktie Agenda.
Omslag ontwikkelde nieuwe programmatuur voor de Aktie Agenda en nam ook de wekelijkse verspreiding via e-mail voor zijn rekening.

De Aktie Agenda 'oude stijl'

Met de Omslag-kraam het land in
Ingrid Hille Ris Lambers liep in 1994 een half jaar stage bij Omslag. Zij ontwierp ondermeer de aankleding van de Omslag-kraam, met de vrolijke kleurige parapluutjes. Vooral in de eerste Omslag-jaren trokken we veelvuldig het land in om de ideeën en de activiteiten van Omslag te presenteren op markten en beurzen en tijdens acties en manifestaties.

De altijd kleurrijke Omslag-kraam

Demonstratie solarcooker

Eind 1994 had Omslag een achterban van 804 personen verworven. Het tijdschrift ZOZ telde 356 abonnees.

Vervolg >>

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019